Giữ sức khỏe: Đôi điều cần nhớ

Tập thể dục là biện pháp nâng cao sức khỏe. Ảnh: Hải Nguyễn

- Nói chuyện với cô nhưng mong muốn là nói được cho mọi người; cũng là biết ở thời đại Internet, những thông tin tư vấn, quảng bá, phổ biến nhiều vô kể nên chỉ nói chuyện đơn giản đời thường không quá sa đà vào các thuật ngữ y học hay kiến thức hàn lâm, cốt dễ hiểu dễ làm theo.

- Bác nói phải, nhưng cũng cần tóm lược lại những điều cần thiết nhất.

- Vậy tôi sẽ “gạch đầu dòng” một số điều về sức khỏe thường thức:

1. Không ai hiểu rõ tình trạng sức khỏe bằng chính mình, vậy nên học cách hiểu cơ bản nhất những vận hành về giải phẫu sinh lý bình thường và bất thường của cơ thể chính mình. Ví dụ khi thay đổi thời tiết, chưa cần nghe đài dự báo, có nhiều người dự cảm được qua những cái đau nhỏ, những triệu chứng hắt hơi sổ mũi, huyết áp lên xuống…

Biết rõ cái gì gọi là triệu chứng để mô tả khi kể bệnh hay tham vấn giúp thầy thuốc chẩn bệnh kịp thời. Biết triệu chứng còn giúp mình lập tức nhận ra những phản ứng phụ hoặc dị ứng khi dùng thuốc, dừng thuốc kịp thời tránh tai biến.

2. Đừng bao giờ lệ thuộc vào thuốc men, lạm dụng thuốc hay bất cứ trị liệu gì. Trước hết hãy hỏi cơ thể mình bị “rối loạn” đến mức nào, còn trong trạng thái chịu đựng được đến đâu; ví dụ một chấn thương nhẹ, đau vừa phải thì không vội dùng thuốc giảm đau, uống nhiều thuốc giảm đau hại gan thận, dạ dày, thần kinh. Tất nhiên những cơn đau dữ dội, quằn quại lại cần đi khám ngay.

3. Không lạm dụng tiện nghi sinh hoạt, giải trí do cuộc sống tiêu dùng đô thị như: sống khép kín trong “ nhà kính” của căn hộ dùng điều hòa nhiệt độ cả hai chiều nóng lạnh; lười đi bộ, lệ thuộc thang máy, xe máy, ô tô; cửa sổ nhà ở thì quanh năm đóng kín và suốt ngày sống với những cửa sổ ảo trên màn hình tivi, máy vi tính và điện thoại.

4. Chỉ ăn khi đói, ăn chậm thưởng thức hương vị món ăn, hạn chế tối đa ăn vội cho xong kiểu fastfood. Chỉ ăn độ 80%, không ăn no căng đến khó thở tức bụng, ăn quà ăn tráng miệng cũng là nạp năng lượng nên phải trừ vào bữa chính. Luôn uống đủ nước không để khát khô cổ mới uống.

5. Nghỉ ngơi thư giãn là tắt điện thoại, tivi hay các phương tiện nghe nhìn, thay bằng đọc vài trang sách hay, nghe chim hót, nhìn ra khoảng không gian bao la trời đất, cây cỏ, sông hồ, vui chơi chạy nhảy, dạo bộ.

6. Liên hoan gặp mặt không chỉ là tụ tập ăn uống nhậu nhẹt mà thay bằng ca hát, nghe nhạc, xem phim, những cuộc du ngoạn tập thể nơi thắng cảnh.

7. Làm bạn với một thầy thuốc như người trong gia đình, thành một kiểu thầy thuốc gia đình tự nguyện để có người theo dõi được tình trạng sức khỏe cơ bản và đưa ra những chỉ dẫn, tư vấn tức thời ngay cả lúc đêm hôm cần kíp.

 8. Khi lên mạng, tìm hoặc bắt gặp những chuyện về sức khỏe, hãy coi đó là dữ liệu thô cần được lọc, xử lý bằng ý kiến thầy thuốc để thành thông tin kiến thức có giá trị; cần đối chiếu với thông tin khác, tra cứu nguồn gốc tin, hỏi tư vấn chuyên môn. Dịch vụ y tế cũng là thị trường nhiều thành phần với đủ kiểu quảng cáo, tiếp thị, khuyến mãi, chào hàng… Không thể chữa bệnh online do “bác sĩ” Google chỉ định.

9. Sức khỏe con người vừa là của riêng nhưng luôn gắn bó với sức khỏe cộng đồng. Vừa phải tự chăm lo sức khỏe cho mình vừa có ý thức lo cho gia đình, hàng xóm, đồng nghiệp. Điều này rõ nhất khi có các đợt dịch bệnh, nhưng cần ý thức thường xuyên về môi trường vệ sinh. Khi mình xả rác thải ra xung quanh, tưởng sạch nhà mình nhưng sự ô nhiễm sẽ quay lại nhà mình qua mùi hôi thối, nước bẩn, hóa chất độc hại…

10. Suy cho cùng giữ gìn sức khỏe cũng là tu thân. Sức khỏe tinh thần và thể chất tùy thuộc vào đạo đức, hiểu biết, cách hành xử, khả năng rèn luyện giữ gìn của mỗi người. Không thể có sức khỏe tốt nếu sống buông tuồng, ăn uống chơi bời thả phanh hay bụng dạ ích kỷ đố kỵ hại người, cái tâm sáng sẽ giúp ý chí và sức đề kháng tốt, giữ cho tâm thế và thể lực khỏe mạnh.

Theo BS Đào Thế Tân

Lao động