Giải pháp bảo vệ sức khỏe lá gan dịp lễ Tết

Lạm dụng bia rượu - gan gánh đủ

Lá gan đảm nhận nhiều chức năng quan trọng với cơ thể con người, được ví như nhà máy lọc máu, trung tâm thải độc của cơ thể. Nhịp sống hiện đại tác động lớn tới con người, sinh ra những thói quen thiếu khoa học khiến gan phải tăng cường hoạt động và dễ gây tổn thương. Việc lạm dụng rượu bia, chất kích thích gây hại nghiêm trọng tới gan.

Theo thống kê, Việt Nam xếp thứ 2 khu vực Đông Nam Á, xếp thứ 3 châu Á về mức tiêu thụ bình quân rượu bia/người. Đi cùng với đó là tỷ lệ người mắc các bệnh mạn tính, đặc biệt nhóm bệnh gan mật liên tục tăng.

Báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới WHO vào năm 2016 cho thấy bia rượu là một trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới. Đây là nguyên nhân khiến 3,3 triệu người tử vong mỗi năm, trong đó 50% ca tử vong do nguyên nhân xơ gan.

Lý giải việc rượu gây hại cho gan, các nghiên cứu chỉ ra khi rượu đi vào cơ thể, nó được hấp thu nhanh với 20% tại dạ dày, 80% tại ruột non. Rượu được hấp thu toàn bộ sau khoảng 30-60 phút. Sau cùng, rượu được chuyển hóa chủ yếu tại gan. Do đó, nếu uống rượu quá nhiều, uống liên tục khiến gan phải căng mình làm việc, không thể đào thải toàn bộ chất độc và gây hại tới các tế bào gan.

Mùa lễ hội cuối năm, Tết cận kề - cẩn thận gan "kêu cứu"

Cuối năm, tiệc tất niên, liên hoan tổng kết liên miên, tiệc Giáng sinh, năm mới khiến không ít người nhập viện do quá chén. Bên cạnh việc uống nhiều rượu, bận rộn với công việc dịp cuối năm cũng khiến lịch trình sinh hoạt bị đảo lộn. Nhiều người thức khuya, dậy muộn, bữa trưa có thể thành bữa tối, thậm chí bỏ bữa. Có một số trường hợp ăn quá nhiều dẫn tới khó tiêu, lượng amoniac chuyển hóa từ đạm không được gan chuyển hóa hết nên ít nhiều gây ảnh hưởng cho cơ thể.

Tại chuyên khoa Gan mật - Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI, nhiều người đến khám khi gan đã tổn thương, có trường hợp gan đã mất khả năng hồi phục. Nhiều trường hợp chưa đến mức nghiêm trọng nhưng cũng bị rượu bia làm cho người uể oải, mệt mỏi, cồn cào, khô miệng, nước tiểu vàng, người nổi mẩn ngứa, chán ăn, sức khỏe sụt giảm.

Anh N.V.N (48 tuổi, Hà Nội) đến TCI thăm khám vì gần đây cơ thể xuất hiện triệu chứng người uể oải, ăn không ngon và đau ấm ách ở hạ sườn phải. Sau khi siêu âm gan, xét nghiệm máu, bác sĩ cho biết men gan của anh tăng cao, cần thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt kết hợp với uống thuốc.

"Do công việc cuối năm phải tiếp khách liên tục, ngày nào tôi cũng uống rượu và ăn uống không đủ bữa. Bác sĩ yêu cầu phải hạn chế hoặc tốt nhất bỏ bia rượu và ăn uống lành mạnh để men gan hạ xuống", anh N. chia sẻ.

Theo PGS.TS.BSCKII, TTND Nguyễn Xuân Thành, chuyên gia Gan mật tại Thu Cúc TCI, men gan tăng cao là dấu hiệu cảnh báo tế bào gan đang bị phá hủy. Tình trạng men gan tăng cao nếu diễn ra trong thời gian dài dễ gây nhiều biến chứng nghiêm trọng như: viêm gan, xơ gan, thậm chí ung thư gan.

"Thời điểm cuối năm tiệc tùng nhiều càng khiến gan dễ bị tổn thương. Do đó, mỗi người cần hạn chế lượng rượu bia hấp thụ vào cơ thể. Đồng thời nhận biết sớm các triệu chứng bất thường để thăm khám và điều trị kịp thời", bác sĩ Thành chia sẻ thêm.

Chuyên gia gợi ý cách bảo vệ gan dịp lễ Tết

Bác sĩ Thành khuyến cáo, mỗi người nên xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp. Dịp Tết đến xuân về, khi tụ họp có thể uống chút rượu bia nhưng cần tuân thủ các quy định của pháp luật như đã uống rượu bia thì không lái xe.

Mỗi người có thể uống một lượng vừa đủ, chẳng hạn không quá 330ml bia (1 lon)/ngày. Lá gan có khả năng tái tạo nhu mô bị mất và tự hồi phục. Vì vậy, với lượng rượu bia có độ cồn nhẹ và uống ít, gan vẫn có thể xử lý và tái tạo. Nghiên cứu cho thấy, khi khối lượng nhu mô hao hụt dưới 25% thì khả năng phục hồi ở gan vẫn cao.

Ngoài số lượng ở mức có thể chấp nhận là 330ml bia mỗi ngày, bạn không nên uống liên tục cả tuần. Bên cạnh đó, rau xanh và trái cây tươi cần được bổ sung trong mỗi bữa ăn để cung cấp chất xơ, vitamin cần thiết, hỗ trợ quá trình phục hồi gan.

Mỗi người nên dành 20-30 phút mỗi ngày để vận động, tập luyện thể dục thể thao. Việc tập luyện giúp cơ thể thêm dẻo dai, săn chắc đồng thời nâng cao sức đề kháng, hệ miễn dịch của cơ thể. Từ đó, bạn có thể ngăn ngừa các tác động tiêu cực tới gan.

Cuối năm là thời điểm mọi người tất bật với công việc nên thường có chế độ sinh hoạt không hợp lý. Điều này khiến gan phải hoạt động quá sức, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của gan. Vì vậy, mỗi người nên cân bằng, sắp xếp các công việc hàng ngày hợp lý để có thời gian nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc.

Theo bác sĩ Thành, khi cơ thể xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi, sụt cân, đau ách hạ sườn phải, vàng da, vàng mắt… mỗi người cần đến cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị sớm, ngăn ngừa biến chứng.