Dự án Giám sát và Phát hiện các Bệnh truyền nhiễm: Nhiều dấu ấn tích cực

Dự án IDDS do USAID tài trợ, được phối hợp thực hiện với Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Cục Thú y và các đối tác khác từ năm 2020 nhằm cải thiện hệ thống chẩn đoán, giám sát bệnh truyền nhiễm nói chung và bệnh truyền nhiễm mới nổi.

Các bệnh truyền nhiễm nói chung và các bệnh truyền nhiễm mới nổi đang là mối đe dọa lớn đối với an ninh y tế toàn cầu. Do vậy, việc đảm bảo tính hiệu quả và ổn định của hệ thống xét nghiệm chẩn đoán và giám sát bệnh truyền nhiễm ở mỗi quốc gia đóng vai trò thiết yếu trong việc ứng phó trước các mối đe dọa này.

Được thực hiện tại 5 tỉnh thành là Bình Định, Cần Thơ, Đồng Tháp, Khánh Hòa và Thái Nguyên, dự án đã hỗ trợ thử nghiệm các mô hình hiệu quả để tăng cường năng lực của Việt Nam trong chẩn đoán phát hiện các bệnh ưu tiên và cải thiện chất lượng hoạt động của các hệ thống giám sát dựa trên thời gian thực. Việc này giúp ngăn chặn sự lây truyền của các tác nhân gây bệnh, phòng ngừa và giảm nhẹ quy mô của dịch bệnh, ứng phó kịp thời nhằm giảm tỷ lệ bệnh tật và tử vong.

Giám đốc Chương trình Y tế của USAID Việt Nam, ông Randolph Augustin chia sẻ, USAID hỗ trợ Việt Nam tăng cường các năng lực y tế công cộng để phòng ngừa, phát hiện và ứng phó hiệu quả đối với các bệnh truyền nhiễm mới nổi có nguy cơ gây ra đại dịch cũng như các sự kiện y tế công cộng khác ở các cấp khác nhau thông qua cách tiếp cận "Một sức khỏe".

"Chúng tôi hy vọng rằng các hoạt động do USAID hỗ trợ, ví dụ như mở rộng hoạt động của Hệ thống Thông tin dịch bệnh động vật trực tuyến Việt Nam và hệ thống chuyển mẫu bệnh phẩm do dự án giúp xây dựng, sẽ được duy trì và nhân rộng sau khi dự án kết thúc", Giám đốc Chương trình Y tế của USAID Việt Nam nói.

Dự án đã cùng chuyên gia của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và các đối tác khác phối hợp xây dựng mô hình hệ thống chuyển mẫu bệnh phẩm tích hợp đầu tiên tại Việt Nam để chuyển gửi bệnh phẩm chẩn đoán các bệnh truyền nhiễm cho cả ngành y tế và thú y.

Dự án chuẩn hóa các quy trình thực hành liên quan đến hoạt động chuyển gửi bệnh phẩm trong mô hình này nhằm tăng cường đảm bảo an toàn và an ninh sinh học, giảm thời gian vận chuyển và đảm bảo chất lượng mẫu.

Tại hội thảo tổng kết dự án, PGS.TS. Hoàng Thị Thu Hà, Trưởng khoa Vi khuẩn, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, trước khi triển khai dự án, các đơn vị y tế tuyến tỉnh và tuyến huyện thường thực hiện đóng gói mẫu bằng các vật tư thông thường, chưa đảm bảo tuân thủ các nội dung hướng dẫn của Thông tư 40/2018/TT-BYT của Bộ Y tế, quy định về quản lý mẫu bệnh phẩm truyền nhiễm.

Sau khi có hoạt động hỗ trợ của dự án, nhân viên phòng xét nghiệm đã thực hành tốt hơn trong công tác chuyển gửi mẫu bệnh phẩm, bao gồm việc đóng gói đảm bảo quy định về chống rò rỉ và đổ vỡ trong quá trình vận chuyển và tất cả các gói hàng đều được dán nhãn cảnh báo chất lây nhiễm, đảm bảo an toàn và an ninh sinh học, giảm thiểu tối đa khả năng lây lan mầm bệnh ra môi trường trong quá trình vận chuyển.  

Để tăng cường việc sử dụng Hệ thống Thông tin dịch bệnh động vật trực tuyến Việt Nam, dự án đã cùng các chuyên gia của Cục Thú y cải tiến giao diện tính năng của hệ thống và phát triển ứng dụng di động để thuận tiện hơn cho việc báo cáo dịch bệnh động vật, đặc biệt là ở tuyến tỉnh và tuyến huyện.

Ông Nguyễn Văn Long, Cục trưởng Cục Thú y cho hay, dự án IDDS đã giúp cho ngành thú y hỗ trợ tăng cường sử dụng hệ thống báo cáo dịch bệnh trực tuyến. Ông hy vọng dự án tiếp tục có những hoạt động sử dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong lĩnh vực thú y để tăng cường hơn nữa năng lực trong việc phòng chống dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người.

Bên cạnh đó, dự án cũng hỗ trợ tăng cường giám sát các sự kiện có liên quan đến sức khỏe cộng đồng thông qua việc phát hiện và đáp ứng sớm với các dấu hiệu cảnh báo có khả năng ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng (giám sát dựa vào sự kiện), ví dụ như trường hợp có nhiều người mắc bệnh với cùng một triệu chứng tại một địa phương hay tình trạng số lượng gia cầm chết tăng cao.

Dự án Giám sát và Phát hiện các Bệnh truyền nhiễm do USAID tài trợ là một phần trong nỗ lực của Chính phủ Hoa Kỳ nhằm thúc đẩy Chương trình Nghị sự An ninh Y tế Toàn cầu, một chương trình toàn cầu nhằm giúp tăng cường năng lực của các quốc gia với mục tiêu tạo dựng thế giới an toàn và không có các mối đe dọa bệnh truyền nhiễm, đồng thời thúc đẩy an ninh y tế toàn cầu.