Theo NBCNews, các quan chức của Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC) Mỹ nhận định ngày càng có nhiều khả năng virus corona sẽ không bao giờ thực sự biến mất, thay vào đó nó sẽ diễn biến âm ỉ ở mức độ thấp và gia tăng vào mùa đông.

Ngay cả khi các trường hợp mắc Covid-19 tiếp tục giảm trên toàn nước Mỹ, người đứng đầu CDC cho rằng virus SARS-CoV-2 rất có thể vẫn sẽ tồn tại và nó có thể hoạt động tương tự như bệnh cúm.

Tiến sĩ Rochelle Walensky, Giám đốc CDC Mỹ cho biết: "Nó có thể là một loại virus theo mùa. Điều đó có nghĩa là nó có thể giống như bệnh cúm và các loại virus đường hô hấp khác có xu hướng lây lan trong những tháng mùa đông".

Tiến sĩ Henry Walke, Giám đốc Trung tâm chuẩn bị và ứng phó của CDC Mỹ nhận định: "Loại virus này có thể sẽ tiếp tục lây lan trong cộng đồng tại Mỹ và trên toàn thế giới trong nhiều năm tới. Khoảng thời gian 6 tháng tới, năm tới sẽ thực sự cho chúng ta biết về việc sống chung với loại virus này sẽ như thế nào". 

Tuy nhiên, ông nói thêm, ông hy vọng đợt tăng đột biến gần đây nhất, do biến thể Omicron cực kỳ dễ lây lan, sẽ là "đợt tăng đột biến thực sự cuối cùng của virus SARS-CoV-2".

"Chúng tôi muốn thận trọng hơn trong thời gian tới. Có thể trong mùa của bệnh hô hấp, nếu mọi thứ trở nên tồi tệ hơn, chúng ta sẽ cần đeo lại khẩu trang để bảo vệ khỏi bệnh cúm, Covid-19 và tất cả các bệnh đường hô hấp khác", TS Walensky nói.

Theo TS Walensky cũng không rõ liệu mọi người có cần tiêm nhắc lại vaccine phòng Covid-19 trong năm tới hay không.

Biến thể Omicron tiếp tục là chủng virus chiếm ưu thế được phát hiện ở Mỹ, hiện chiếm hơn 99% các trường hợp mắc mới. CDC Mỹ đang tích cực tìm kiếm các biến thể mới và hiện chưa tìm thấy bằng chứng về các biến thể mới. Dù vậy, TS Walke cho rằng các biến thể mới sẽ xuất hiện.

Ông nói: "Loại virus này đã làm chúng tôi ngạc nhiên hết lần này đến lần khác. Chúng tôi không biết những gì sẽ xảy đến trong tương lai". 

Chung quan điểm này, Giám đốc chương trình y tế khẩn cấp của WHO Michael Ryan cho biết: "Tôi nghĩ rằng chúng ta đang ở thời điểm có thể xem xét Covid-19 giống như bệnh cúm theo mùa".

Theo WHO, đại dịch Covid-19 có thể lắng xuống trong năm nay đến mức có thể xem nó tương tự như bệnh cúm.

WHO bày tỏ sự tin tưởng rằng họ sẽ có thể tuyên bố chấm dứt tình trạng khẩn cấp vào một thời điểm nào đó trong năm 2023. Đồng thời cho biết họ ngày càng hy vọng giai đoạn đại dịch của virus sắp kết thúc.

Cuối tuần trước nữa đánh dấu ba năm kể từ khi cơ quan y tế của Liên Hợp Quốc lần đầu tiên mô tả tình huống của Covid-19 là một đại dịch. 

"Nó vẫn sẽ là một mối đe dọa đối với sức khỏe, vẫn gây chết người. Nhưng nó không làm xáo trộn xã hội hoặc gây quá tải hệ thống bệnh viện và tôi tin rằng điều đó sẽ xảy ra trong năm nay", Giám đốc chương trình y tế khẩn cấp của WHO nhấn mạnh. 

Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết, thế giới đang ở một vị thế tốt hơn nhiều so với bất kỳ thời điểm nào trong đại dịch.

"Tôi tin tưởng rằng trong năm nay chúng ta có thể nói rằng Covid-19 đã qua giai đoạn được gọi là trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng gây quan ngại quốc tế (PHEIC)", ông nói.

WHO đã tuyên bố PHEIC - mức báo động cao nhất mà tổ chức này có thể phát ra - vào ngày 30/1/2020, khi bên ngoài Trung Quốc báo cáo chưa đến 100 trường hợp mắc Covid-19 và không có trường hợp tử vong nào.  

"Chúng tôi đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu để thúc đẩy các quốc gia có hành động quyết đoán, nhưng không phải tất cả các quốc gia đều làm như vậy. 3 năm sau, có gần 7 triệu ca tử vong do Covid-19 được báo cáo, mặc dù chúng tôi biết rằng số ca tử vong thực tế cao hơn nhiều", ông nói. 

Lần đầu tiên trên thế giới, số ca tử vong do Covid-19 được báo cáo hàng tuần trong 4 tuần qua đã thấp hơn so với thời điểm được coi là đại dịch. Dù vậy, hơn 5.000 ca tử vong được báo cáo mỗi tuần là quá nhiều đối với một căn bệnh có thể ngăn ngừa và điều trị.

Theo Bộ Y tế, tại Việt Nam, kể từ đầu dịch đến nay, cả nước đã ghi nhận trên 11,5 triệu ca mắc, hơn 10,6 triệu người khỏi bệnh và hơn 43.100 ca tử vong (chiếm 0,37%).

Từ ngày 29/12/2022 đến nay, nước ta không ghi nhận trường hợp tử vong mới. Tính từ ngày 1/1/2023 đến nay, cả nước ghi nhận khoảng 2.000 ca mắc, nhiều ngày không ghi nhận ca mắc mới.

Tình hình dịch có xu hướng giảm theo thời gian cả về số mắc và phạm vi địa lý. Tỷ lệ tử vong giảm, tỷ lệ tử vong trong năm 2020-2021 là 1,87; năm 2022 là 0,11; năm 2023 chưa ghi nhận trường hợp tử vong. 

TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, thế giới đang xem xét tính kiểm soát ổn định của dịch Covid-19 để có ứng phó phù hợp. Nếu không xuất hiện biến chủng mới nguy hiểm hơn, kháng lại các vaccine đang sử dụng, quản lý được số mắc một cách ổn định, hệ thống y tế không bị quá tải, số ca chuyển nặng, tử vong không nhiều thì dần dần sẽ gọi là kiểm soát ổn định. Khi đó, đại dịch Covid-19 có thể được công bố thành bệnh lưu hành. 

"Hiện nay, chúng ta đang trong giai đoạn chuyển tiếp từ một sự kiện y tế công cộng sang bệnh lưu hành. Chúng ta cần phải tính toán khi Covid-19 trở thành bệnh lưu hành thì các hoạt động phòng chống dịch sẽ tiếp tục như thế nào. Đồng thời vẫn phải giám sát để đánh giá nguy cơ, từ đó có đáp ứng phù hợp để không bị bất ngờ", TS Phu nhận định. 

Theo ông, dù Covid-19 có trở thành bệnh lưu hành giống như cúm mùa thì vẫn phải tiêm vaccine vì vẫn có nhiều người tử vong. 

"Covid-19 sẽ không biến mất như bệnh SARS vào năm 2003. Chúng ta đã mở cửa du lịch, phát triển giao thương kinh tế thì tình hình dịch bệnh của Việt Nam cũng không thể tách biệt với tình hình dịch của thế giới. Chỉ trong vòng 24 giờ, dịch bệnh ở nước xa xôi nhất có thể xâm nhập vào nước ta", TS Phu nói. 

Vì thế, ông cho rằng chúng ta cần phối hợp tốt với WHO theo dõi tình hình dịch, đánh giá nguy cơ để công bố tình trạng Covid-19 thành bệnh nhóm B sao cho hợp lý.  

Bộ Y tế nhận định, dịch Covid-19 cơ bản vẫn đang được kiểm soát trên phạm vi toàn quốc. Tuy nhiên, nước ta vẫn ghi nhận rải rác các trường hợp mắc mới. Trên thế giới cũng tiềm ẩn nguy cơ xuất hiện biến thể mới nguy hiểm hơn có khả năng lây lan nhanh hơn, có khả năng làm giảm hiệu quả vaccine hoặc miễn dịch, khiến số mắc, số ca nặng hoặc tử vong tăng lên, dịch có nguy cơ bùng phát.

Bộ Y tế đã xây dựng phương án bảo đảm công tác y tế trong tình huống dịch Covid-19 có biến chủng mới nguy hiểm hơn, bùng phát mạnh trên diện rộng, vượt quá năng lực của hệ thống y tế để sẵn sàng triển khai, thực hiện khi xảy ra.

Trong trường hợp tình hình dịch diễn biến ổn định, có thể dự báo và kiểm soát được, các biện pháp phòng chống dịch sẽ được kịp thời điều chỉnh nhằm chủ động đáp ứng với dịch Covid-19 và bảo đảm sức khỏe người dân.

Nội dung: Nam Phương
Thiết kế: Đỗ Diệp.