Chụp X-quang phát hiện sớm ung thư vú

Ngay cả khi chưa sờ thấy khối u, cục ở vú thì chụp X - quang tuyến vú cũng có thể phát hiện những mầm mống còn rất nhỏ này. Phụ nữ sau tuổi 50 cần chụp X - quang tuyến vú định kỳ để phát hiện nguy cơ.

GS.TS Mai Trọng Khoa, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, nguyên Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu (BV Bạch Mai) cho biết, chụp X-quang tuyến vú là một phương pháp thăm khám sàng lọc, giúp phát hiện các nhân ung thư ở giai đoạn sớm ngay cả khi bệnh nhân chưa sờ thấy khối. Vì thế, ở nhiều quốc gia trên thế giới, chụp X -quang vú được đưa vào chương trình khám sàng lọc, chứ không phải đơn thuần có triệu chứng đau mới được chỉ định phương pháp này.

Cấu trúc tuyến vú được tia X ghi lại rất rõ ràng, giúp bác sĩ có thể nhìn thấy trên hình ảnh X - quang các dấu hiệu nghi ngờ có khối u, dù nó còn rất nhỏ.

Theo Tổ chức y tế thế giới (WHO), nên chụp X-quang tuyến vú sàng lọc cho tất cả các phụ nữ từ 50 tuổi trở lên với tần suất 1 lần trong khoảng từ 1-2 năm. Còn với Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ thì áp dụng sàng lọc cho nhóm tuổi trẻ hơn, từ 40 tuổi.

Tại Việt Nam, X-quang tuyến vú được triển khai tại nhiều cơ sở y tế. 2 phương pháp siêu âm vú và X-quang tuyến vú là một phương pháp khám sàng lọc quan trọng giúp phát hiện sớm khối u. Theo đó, với những phụ nữ dưới tuổi 40 mà không có các yếu tố gia đình làm tăng nguy cơ ung thư vú thì chỉ cần siêu âm vú định kỳ. Còn với phụ nữ sau tuổi 50, thì nên chụp X-quang tuyến vú, giúp ghi hình cấu trúc tuyến vú rõ nét để kịp thời phát hiện các nhân ung thư khi còn rất nhỏ.

Còn đối với những phụ nữ có yếu tố nguy cơ thì cần được chụp X-quang vú sớm hơn 5 năm so với khuyến cáo. Theo đó, những người có nguy cơ là những người trong gia đình có người bị ung thư vú, phụ nữ béo phì, tiểu đường, không sinh con, không cho con bú. Chống chỉ định chụp X-quang tuyến vú chỉ mang tính chất tương đối trong những trường hợp viêm nhiễm tại chỗ.

Tại Việt Nam, ung thư vú là loại ung thư phổ biến hàng đầu ở nữ giới với tỷ lệ mắc mới chuẩn hóa theo tuổi (ASR) vào năm 2013 là 24,4/100.000 dân (ước tính của GLOBOCAN năm 2018 là 26,4/100.000 dân).

Tại Hà Nội, tỷ lệ này khá cao trong giai đoạn 2005-2008 là 40,3/100.000 dân và có khuynh hướng tăng lên trong những năm gần đây.

Ngoài các yếu tố di truyền, nguy cơ ung thư vú có liên quan đến tuổi bắt đầu kinh nguyệt muộn, tuổi sinh con lần đầu trên 30 tuổi. Xu hướng mắc ung thư vú ở phụ nữ Việt Nam bắt đầu tăng từ độ tuổi 30-34 tuổi và tăng nhanh, đỉnh cao ở 55-59 tuổi với tỷ lệ là 135/100.000 dân.

Theo thống kê, hiện có khoảng 42.188 người đang sống cùng căn bệnh ung thư vú. Trước đây ung thư vú là nỗi ám ảnh của nhiều người, nhưng ngày nay ung thư vú có thể sàng lọc, phát hiện sớm và tiên lượng điều trị tốt nếu được chẩn đoán ở giai đoạn sớm.