Những điều cần nhớ để tránh chấn thương mùa hè?

Để tránh chấn thương, chúng ta cần nhớ: - Khởi động kỹ, dùng đồ bảo hộ khi chơi thể thao. - Người lớn tuổi tránh nơi trơn trượt, hạn chế leo núi cao. Khi chấn thương, ngưng vận động, băng ép, chườm lạnh, kê cao chi, và đưa đến cơ sở y tế sớm.

Tôi ấn tượng với Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn khi điều trị các ca khó. Chi phí điều trị có cao không, và có chính sách hỗ trợ bệnh nhân khó khăn không?

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn áp dụng bảo hiểm y tế và bảo hiểm thương mại như các cơ sở khác. Chi phí điều trị hợp lý, phù hợp cả bệnh nhân trong và ngoài nước. Bệnh viện mỗi năm cũng đón rất nhiều lượt bệnh nhân từ Campuchia, Lào hay Việt kiều. Với bệnh nhân khó khăn, chúng tôi phối hợp với các tổ chức từ thiện để hỗ trợ, đảm bảo mọi người đều được chăm sóc tốt. Slogan của chúng tôi là “Tất cả vì bệnh nhân”, mọi người có thể đến viện để được tư vấn cụ thể.

Tôi bị té ngã khi leo núi, chấn thương khớp háng và tay do chống tay xuống đất. Hiện chưa phẫu thuật. Có cần mổ cả hai vị trí không, có mổ cùng lúc được không, và có nguy hiểm không?

Dựa trên mô tả, bệnh nhân có thể bị chấn thương ở hai vị trí: khớp háng (có thể là trật khớp hoặc gãy xương) và xương vùng chi trên. Cả hai chấn thương này thường cần phẫu thuật để phục hồi chức năng, đặc biệt là khớp háng - khu vực vận động nhiều. Về việc có thể mổ cả hai vị trí trong một lần phẫu thuật hay không, câu trả lời là có. Thực hiện phẫu thuật cùng lúc giúp giảm số lần mổ, rút ngắn thời gian hồi phục và tiết kiệm chi phí cho bệnh nhân. Về vấn đề đau, chắc chắn sẽ có đau sau mổ, nhưng bệnh viện sẽ áp dụng các phương pháp giảm đau hiệu quả, như thuốc giảm đau, kỹ thuật giảm đau cục bộ, hoặc các phương pháp vật lý trị liệu hỗ trợ. Với bệnh nhân trẻ, 35 tuổi, không có bệnh lý nền như huyết áp, tiểu đường, hoặc bệnh tim mạch, nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hoặc tính mạng gần như bằng không.

Tôi bị gãy xương đùi do chơi pickleball. Làm gì để tránh biến chứng, và bao lâu thì chơi thể thao lại được?

Gãy xương đùi là một chấn thương phức tạp do khu vực này có nhiều mạch máu xung quanh. Tuy nhiên, chính nhờ nguồn cung cấp máu dồi dào, khả năng lành xương của bệnh nhân rất tốt, với tỷ lệ phục hồi gần như hoàn toàn nếu điều trị đúng cách. Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể bắt đầu tập đi giới hạn (khoảng 30% trọng lực cơ thể) sau 2-3 tuần. Trong 1-2 tháng tiếp theo, có thể đi lại với nạng, chịu tải trọng lực từ 50-70%. Đến khoảng 2-3 tháng, bệnh nhân có thể đi lại gần bình thường, với điều kiện tuân thủ tập vật lý trị liệu đều đặn, thực hiện các bài tập tăng cường sức cơ để tránh teo cơ và bổ sung canxi, dinh dưỡng đầy đủ. Điều này giúp đảm bảo phục hồi toàn bộ chức năng của chi.

Tôi bị xẹp cột sống lưng, bơm xi măng xong thì nên ăn gì, kiêng gì, và cần lưu ý gì?

Sau bơm xi măng, người bệnh cần đeo đai lưng, kiểm tra loãng xương định kỳ, bổ sung canxi qua thực phẩm (cá, tôm, cua) hoặc thuốc. Tôi hay đùa với bệnh nhân rằng không cần ăn gì quá đặc biệt, chỉ cần chế độ ăn uống cân bằng, đủ chất. Nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, như cá, tôm, cua, vì chúng chứa nhiều canxi và dưỡng chất tốt cho xương. Tránh ăn quá nhiều hoặc bỏ bữa, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh để hỗ trợ sức khỏe tổng thể và quá trình phục hồi. Chế độ ăn uống cân bằng, đủ chất, không cần kiêng khem quá mức. Tránh vận động mạnh, tập vật lý trị liệu nhẹ nhàng để duy trì sức mạnh cơ lưng.

Người nhà tôi bị thoát vị đĩa đệm cột sống. Phương pháp điều trị nào hiệu quả, và bệnh này có biến chứng nguy hiểm không?

Thoát vị đĩa đệm là bệnh lý phổ biến. Nếu không điều trị kịp thời, đĩa đệm thoát vị có thể chèn ép dây thần kinh, gây tê bì, đau nhức tăng dần, yếu chi, thậm chí liệt chân. Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị: - Điều trị bảo tồn: Dùng thuốc giảm đau, chống viêm kết hợp vật lý trị liệu để giảm áp lực lên đĩa đệm. - Phẫu thuật: Nếu tình trạng nặng, gây tê bì, yếu chi kéo dài, có thể áp dụng phẫu thuật ít xâm lấn (như nội soi) hoặc phẫu thuật giải ép, loại bỏ phần đĩa đệm chèn ép, cố định cột sống. Bệnh nhân cần được đưa đến cơ sở y tế để khám, chụp MRI, và được bác sĩ lập kế hoạch điều trị cụ thể. Nếu triệu chứng như đau tăng dần, tê bì, yếu chi ngày càng nặng, cần can thiệp sớm để đạt kết quả tốt nhất.

Tôi bị tai nạn giao thông cách đây 2 năm, hiện tại đi lại cảm thấy khớp gối lỏng. Tình trạng này có chữa được không, và điều trị thế nào?

Dựa trên mô tả của bạn, tôi nghĩ bạn có thể bị đứt dây chằng trong khớp gối. Đây là chấn thương khá phổ biến mà Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn tiếp nhận. Đầu tiên, bác sĩ sẽ khám lâm sàng, thực hiện các nghiệm pháp để kiểm tra độ vững của khớp, đánh giá tổn thương bên trong và bên ngoài. Sau đó, bệnh nhân sẽ được chụp MRI để xác định chính xác mức độ tổn thương mô mềm. Tùy theo nhu cầu vận động của bệnh nhân, ví dụ như mong muốn trở lại chơi thể thao hay chỉ cần sinh hoạt bình thường, chúng tôi sẽ đề xuất phương pháp phẫu thuật nội soi để tái tạo dây chằng. Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể tập vật lý trị liệu và đi lại tốt trong khoảng 3-6 tháng.

Với những người từng bị chấn thương hoặc muốn kiểm tra xương khớp, bác sĩ có lời khuyên gì?

Bệnh nhân đã bị chấn thương và muốn kiểm tra xương khớp nên đến cơ sở y tế để khám lâm sàng và chụp phim (X-quang, CT, MRI) để phát hiện sớm vấn đề. Tùy tình trạng, bác sĩ sẽ đề xuất vật lý trị liệu, phẫu thuật, hoặc điều trị bảo tồn, đảm bảo kế hoạch phù hợp với nhu cầu vận động của bệnh nhân.

Nếu xảy ra tai nạn như gãy xương, bong gân, trật khớp, người nhà cần xử lý ban đầu ra sao?

Cần thực hiện 4 bước: - Ngưng vận động. - Băng ép vùng chấn thương. - Chườm lạnh 10-15 phút, nghỉ 2-3 giờ rồi chườm lại. - Kê cao chi. Nếu có dấu hiệu nặng như biến dạng chi, chảy máu nhiều, cần đưa ngay đến cơ sở y tế để xử lý kịp thời.

Để giảm thiểu nguy cơ chấn thương trong mùa hè, mọi người cần lưu ý những gì?

Các cụ thường nói “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Dưới đây là những lưu ý giúp phòng tránh chấn thương: - Khởi động kỹ trước khi chơi thể thao, sử dụng đồ bảo hộ tùy thuộc từng bộ môn. - Người lớn tuổi tránh trượt ngã ở nơi ẩm ướt, hạn chế leo núi cao. - Khi chấn thương, ngưng vận động và đưa đến cơ sở y tế sớm.

Vai trò của chẩn đoán hình ảnh như X-quang, CT, MRI... trong điều trị chấn thương là gì?

Chẩn đoán hình ảnh như X-quang, CT, MRI là “đôi mắt thứ hai” của bác sĩ, giúp xác định chính xác tổn thương bên trong, như gãy xương, tổn thương sụn, dây chằng, mà khám lâm sàng không thấy rõ. Sau phẫu thuật, hình ảnh giúp đánh giá quá trình lành xương, phục hồi, để điều chỉnh kế hoạch điều trị phù hợp. Đây là công cụ chẩn đoán hình ảnh không thể thiếu trong quá trình điều trị của các bác sĩ.

Nhiều bệnh nhân lo lắng phẫu thuật sẽ lâu hồi phục hoặc ảnh hưởng vận động. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn có lộ trình chăm sóc hậu phẫu như thế nào?

Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, chúng tôi cá thể hóa lộ trình phục hồi cho từng bệnh nhân, tùy theo nhu cầu vận động. Ví dụ như sau một hai ngày hoặc 1 đến 2 ngày, chúng ta sẽ tập những gì. Sau khi xuất viện thì bệnh nhân sẽ tập những gì, vài tuần sau quay lại tái khám thì có một lộ trình bệnh nhân bệnh nhân tập tiếp ra sao. Và vấn đề quan trọng nhất là lộ trình được thiết kế phù hợp với nhu cầu bệnh nhân muốn vận động như thế nào. Ví dụ, sau phẫu thuật, đội ngũ vật lý trị liệu hướng dẫn bệnh nhân tập ngay như co duỗi gối, vận động vai đúng cách, sử dụng sóng điện, siêu âm trị liệu, hoặc chườm lạnh. Khi xuất viện, bệnh nhân được cung cấp bài tập tại nhà, như co cơ chủ động, đi bộ nhẹ, đạp xe. Sau 1-3 tháng, bệnh nhân có thể tập gym, bơi lội, tùy tình trạng. Mục tiêu là giúp bệnh nhân phục hồi nhanh, trở lại sinh hoạt hoặc thể thao sớm nhất.

Bác sĩ có thể chia sẻ những kỷ niệm đặc biệt trong hành trình làm nghề?

Tôi nhớ một bệnh nhân trẻ, đam mê bóng đá, bị chấn thương khớp gối nặng, đi khám nhiều nơi không khỏi. Sau khi đến Bệnh viện Đa khoa Nam Sài Gòn, chúng tôi thăm khám, nội soi khớp gối, và lên kế hoạch điều trị. Sau phẫu thuật, bệnh nhân tập vật lý trị liệu ngay ngày hôm sau, gập gối được 90 độ. Sau 2 ngày xuất viện, tập luyện theo lộ trình, 6-8 tháng sau, bệnh nhân trở lại chơi thể thao. Bệnh nhân còn giới thiệu bạn bè, gia đình đến viện. Tôi mổ cho bệnh nhân, mẹ bệnh nhân rồi cả anh trai bệnh nhân, mỗi lần đi tái khám là đi cả gia đình.

Bác sĩ có thể chia sẻ thêm về nội soi khớp?

Nội soi khớp là tiêu chuẩn vàng trong điều trị chấn thương khớp gối, vai, cổ chân, háng. Chúng tôi đưa camera và nguồn sáng qua vết rạch nhỏ 0,5-1cm để quan sát toàn bộ cấu trúc bên trong, đánh giá tổn thương như sụn, dây chằng, và sửa chữa trực tiếp. Phương pháp này ít xâm lấn, giảm đau, bệnh nhân có thể đi lại sau 1-2 ngày, phục hồi nhanh hơn so với phẫu thuật truyền thống. Phương pháp nội soi khớp rất hiện đại vì can thiệp phẫu thuật ít xâm lấn, vết mổ nhỏ, sửa chữa hoàn toàn các tổn thương bên trong. Đây là tiêu chuẩn vàng trong điều trị chấn thương khớp, giúp rút ngắn thời gian phục hồi. Ví dụ, với nội soi khớp gối, bệnh nhân có thể tập vật lý trị liệu ngay ngày hôm sau và đi lại được, đảm bảo quá trình phục hồi nhanh chóng và hiệu quả.

Bệnh viện Đa khoa Nam Sài Gòn đang áp dụng những phương pháp điều trị hiện đại nào cho các trường hợp chấn thương?

Chúng tôi áp dụng các kỹ thuật tiên tiến như: - Phẫu thuật ít xâm lấn: Vết mổ nhỏ, giảm đau, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh, đi lại sau 1-2 ngày. - Nội soi khớp: Điều trị tổn thương khớp gối, vai, cổ chân, với camera đưa qua vết rạch 0,5-1cm để quan sát và sửa chữa cấu trúc bên trong. - Thay khớp nhân tạo: Dành cho bệnh nhân thoái hóa khớp gối, khớp háng. - Vi phẫu: Phương pháp vi phẫu mạch máu, thần kinh là lựa chọn cho các ca đứt lìa chi thể. Nếu bệnh nhân đến Bệnh viện Nam Sài Gòn trong vòng 6 tiếng sau tai nạn, chúng tôi sẽ tiến hành phẫu thuật cấp cứu ngay. Quy trình bao gồm: cố định xương trước, sau đó nối động mạch, tĩnh mạch, thần kinh, gân và cơ. Sau mổ, bệnh nhân được theo dõi tích cực trong 12-24 giờ để kiểm tra tưới máu và phản ứng mạch máu, đồng thời dùng thuốc chống đông để ngăn ngừa độc tố. Một ca vi phẫu cần đội ngũ khoảng 7-8 người, bao gồm bác sĩ phẫu thuật chính, bác sĩ phụ (phụ một, phụ hai, phụ ba), bác sĩ gây mê, kỹ thuật viên gây mê và kỹ thuật viên phòng mổ. Về phục hồi, chúng tôi đánh giá ngay trong và sau mổ, kiểm tra vận động ngón tay, cảm giác, và tuần hoàn sau 8, 12, 24 giờ. Nếu tưới máu tốt, quá trình phục hồi kéo dài khoảng 6 tháng đến 1 năm để bệnh nhân trở lại sinh hoạt hàng ngày. Tỷ lệ hồi phục chức năng phụ thuộc vào mức độ tổn thương, nhưng với kỹ thuật hiện đại, khả năng vận động có thể đạt gần như bình thường ở nhiều trường hợp.

Nếu không xử lý chấn thương đúng cách, hậu quả sẽ ra sao, và trường hợp nào cần phẫu thuật?

Những chấn thương như bong gân, trật khớp thường bị xem nhẹ, nhưng nếu không xử lý đúng, có thể dẫn đến biến chứng lâu dài, ảnh hưởng vận động và chất lượng cuộc sống. Để xử lý, cần thực hiện 4 bước: - Ngưng vận động, ngừng chơi thể thao. - Băng ép vùng chấn thương. - Chườm lạnh 10-15 phút, nghỉ 2-3 giờ rồi chườm lại. - Kê cao chi bị tổn thương. Phẫu thuật được chỉ định khi: - Gãy xương có di lệch nhiều. - Trật khớp lâu ngày, tổn thương dây chằng nghiêm trọng. Trường hợp không cần phẫu thuật: - Gãy xương không di lệch, xương vững. - Bệnh nhân lớn tuổi có bệnh nền như huyết áp, tiểu đường, hoặc không cần vận động mạnh, có thể điều trị bảo tồn và vật lý trị liệu.

Với những chấn thương như bong gân, trật khớp, hay vết thương hở, việc xử lý kịp thời quan trọng như thế nào?

Với chấn thương, việc xử lý ban đầu rất quan trọng. Đầu tiên, cần đảm bảo bệnh nhân thở được, hô hấp ổn định, tuần hoàn tốt. Sau đó, xác định vị trí tổn thương để đánh giá mức độ nghiêm trọng. Nếu đến Bệnh viện Đa khoa Nam Sài Gòn, chúng tôi sẽ ép băng vùng chảy máu, cố định chi gãy bằng nẹp hoặc băng, sau đó chụp X-quang. Với vết thương hở hoặc gãy xương phức tạp, cần phẫu thuật cấp cứu, cắt lọc vết thương, cố định tạm thời, sau đó kết hợp xương bằng đinh nội tủy hoặc nẹp vít vài ngày sau, khi bệnh nhân ổn định.

Vì sao vào mùa hè, các ca chấn thương lại có xu hướng xảy ra nhiều hơn?

Vào mùa hè, trẻ em được nghỉ học, ra ngoài vận động, chơi thể thao như đá bóng, cầu lông, tennis nhiều hơn. Người lớn cũng tham gia các hoạt động dã ngoại, du lịch, leo núi. Điều này làm tăng nguy cơ chấn thương như bong gân, trật khớp, gãy xương. Ngoài ra, thời tiết nắng nóng dễ gây mất tập trung, cộng với tần suất tham gia giao thông tăng cao, dẫn đến nhiều tai nạn giao thông. Tại Bệnh viện Đa khoa Nam Sài Gòn, chúng tôi tiếp nhận rất nhiều ca chấn thương vào mùa hè, từ gãy tay, gãy chân đến trật khớp.

Chấn thương thường gặp mùa hè và cách phòng chống

Biên Thùy

Thứ tư, 09/07/2025 - 08:30

(Dân trí) - Bác sĩ chia sẻ về những hiểm họa thường gặp trong mùa hè và giải pháp phòng chống, tại tọa đàm diễn ra lúc 9h ngày 9/7, ở tòa soạn báo Dân trí.

Bác sĩ chia sẻ nguy cơ chấn thương mùa hè.

Tọa đàm “Những hiểm họa mùa hè và giải pháp phòng chống” do báo Dân trí phối hợp Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn (TPHCM) tổ chức.

Chương trình phát trực tuyến trên báo Dân trí cùng các nền tảng fanpage, youtube của báo Dân trí và fanpage Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn.

Tọa đàm có sự tham dự của BS.CK1 Vi Văn Dương, khoa Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn.

Bác sĩ Vi Văn Dương có kinh nghiệm trong điều trị, phẫu thuật chấn thương chỉnh hình, nội soi khớp - y học thể thao. Ông cũng chuyên về các kỹ thuật phẫu thuật ít xâm lấn với đường mổ nhỏ, giúp giảm đau, rút ngắn thời gian hồi phục cho người bệnh.

Chấn thương thường gặp mùa hè và cách phòng chống - 1 — BS.CK1 Vi Văn Dương (phải), khoa Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn đã có mặt tại tòa soạn báo Dân trí, sẵn sàng giao lưu cùng độc giả (Ảnh: Trịnh Nguyễn).

Tham gia chương trình, bác sĩ Vi Văn Dương chia sẻ những trường hợp chấn thương nói chung, chấn thương mùa hè nói riêng mà ông từng tiếp nhận điều trị và hướng dẫn chi tiết cách xử lý, phục hồi sau chấn thương cho nhiều tình huống cụ thể.