Cấm trẻ không được chích ngừa đầy đủ đến trường?

Trăm dâu đổ lên đầu… ngành Y tế?

Dịch sởi đang quay lại và gia tăng nhanh ở giai đoạn sớm hơn so với đợt cao điểm dịch cách đây 5 năm. Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cảnh báo, dịch sởi đang diễn biến phức tạp trên phạm vi toàn cầu, Việt Nam có sự lưu hành rất rộng của chủng vi rút gây bệnh nên nguy cơ bùng phát dịch trong thời gian tới ở mức báo động.

Tại buổi làm việc với Sở Y tế TPHCM cùng đại diện UBND thành phố và các ban ngành liên quan, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng nhấn mạnh: “Chúng ta đang đối mặt với hiểm họa của dịch sởi ở mức nguy hiểm hơn cả mùa dịch 2014. Khu vực Đông Nam Bộ và TPHCM hiện là tâm điểm của dịch sởi với sự gia tăng nhanh của số ca mắc bệnh”.

“Nguy hiểm hơn, sởi đang tấn công nhóm đối tượng là người lớn chưa được miễn dịch. Ở nhóm bệnh này, biểu hiện của sởi thường không rõ ràng, dễ nhầm với sốt phát ban khác nên khi phát hiện bệnh thì bệnh nhân đã di chuyển khắp nơi, lây bệnh cho rất nhiều người.

Nếu bệnh nhân lên máy bay di chuyển từ Nam ra Bắc thì tốc độ phát tán của sởi tương đương với vận tốc của máy bay nên việc kiểm soát, khống chế bệnh sởi trở nên vô cùng khó khăn”, PGS Đắc Phu cho hay.

Người đứng đầu Cục Y tế Dự phòng cũng cho biết, ngay từ khi xuất hiện những ca bệnh đầu tiên, ngành Y tế đã rốt ráo thực hiện các biện pháp tuyên truyền, tổ chức chích ngừa, chích bổ sung, chích vét cho nhóm trẻ dưới 5 tuổi chưa được chích ngừa sởi hoặc chích chưa đủ 2 mũi.

Cấm trẻ chưa tiêm chủng đầy đủ đến trường? 

Tuy nhiên, đổi lại sự quyết liệt của ngành y tế là sự thờ ơ trong cộng đồng. Dù nhân viên y tế thường xuyên tuyên truyền vận động, thậm chí đến tận nhà năn nỉ phụ huynh đưa con đi chích ngừa nhưng tỷ lệ chích ngừa cho trẻ vẫn ở mức rất thấp.

“Đến khi dịch bệnh bùng phát thì chẳng ai biết chúng tôi đã cố gắng để làm tất cả những gì có thể mà mọi người đều dồn mọi tội lỗi cho rằng dịch bệnh bùng phát là do ngành y tế yếu kém, thiếu trách nhiệm trong công tác phòng chống dịch bệnh”, ông Phu nói.

BS Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1, cho hay: “Sởi lây truyền nhanh và rất nguy hiểm với nhóm trẻ nhỏ nếu xảy ra biến chứng, chúng ta đã phải trả giá bằng cả trăm sinh mạng của bệnh nhi trong mùa dịch 2014. Tuy nhiên, sự thờ ơ của cộng đồng và trào lưu anti vắc xin đang tác động tiêu cực đến độ bao phủ miễn dịch (95% trẻ đến độ tuổi được chích ngừa đầy đủ).

Cũng theo BS Hữu Khanh: “Hiện nay, nhiều nước phát triển đã có quy định nếu trẻ chưa được chích ngừa đầy đủ sẽ bị cấm đến trường. Chích ngừa được xem là điều kiện để trẻ em được đi học, quy định này giúp bảo vệ trẻ em cũng như cộng đồng nói chung tránh được các loại bệnh nguy hiểm đã có vắc xin chủng ngừa.

Tuy nhiên, tại Việt Nam, trẻ dù chích ngừa hay không chích ngừa cũng vẫn đến lớp bình thường, lỗ hổng miễn dịch từ nhóm trẻ chưa được tiêm chủng là yếu tố nguy cơ rất lớn tạo điều kiện cho dịch bệnh tồn tại và bùng phát”.

Làm việc với UBND quận huyện trong triển khai các giải pháp phòng chống dịch bệnh, BS Nguyễn Hữu Hưng, Phó giám đốc Sở Y tế thành phố, đã đặt vấn đề “có thể cấm những trẻ chưa chích ngừa đến trường được hay không?” Tuy nhiên, giải pháp cấm đến trường để phụ huynh phải thực hiện chích ngừa cho trẻ chưa được pháp luật quy định nên không có cơ sở thực hiện.

BS Trương Hữu Khanh cho rằng, trong bối cảnh dịch sởi và các loại bệnh nguy hiểm đã có vắc xin chủng ngừa thường xuyên đe dọa sức khỏe cộng đồng đặc biệt là nhóm trẻ nhỏ thì việc cấm đến trường đối với những trẻ chưa chích ngừa hoặc chích chưa đầy đủ số mũi theo quy định là giải pháp cần thiết để nâng cao số trẻ được vắc xin, bảo đảm độ bao phủ miễn dịch, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Để chấn chỉnh tình trạng quay lưng, thờ ơ với vắc xin phòng bệnh, PGS Trần Đắc Phu cho rằng thời gian tới phải xem xét trách nhiệm của những bên liên quan từ lĩnh vực y tế đến các cấp chính quyền địa phương, đặc biệt là trách nhiệm của các bậc cha mẹ.

Chích ngừa để bảo vệ sức khỏe cho trẻ đã được pháp luật quy định, tuy nhiên để quy định mang tính pháp lý được thực thi cần phải nghiên cứu, bổ sung các chế tài để xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.

Vân Sơn