BV Chợ Rẫy: Phương pháp phẫu thuật 3 trong 1 giúp người bệnh thoát “án tử”

Cụm công trình khoa học "Nghiên cứu phẫu thuật u nền sọ trước qua nội soi của Khoa Tai Mũi Họng (BV Chợ Rẫy), đại diện nhóm tác giả là TS.BS Ngô Văn Công đạt giải Nhì lĩnh vực Y Dược Nhân tài đất Việt 2019.

Bệnh nhân thoát “án tử” sống khỏe mạnh sau phẫu thuật

Hơn 7 năm trước, nữ bệnh nhân Danh Thị Kim Linh (sinh năm 1985, ngụ tại Bình Dương) nhập viện trong tình trạng khối u chiếm trọn hốc mũi, xâm lấn lên não. Nếu chỉ thực hiện phẫu thuật lấy khối u ở hốc mũi, não của bệnh nhân sẽ chảy xuống mũi, nguy cơ tử vong khó tránh khỏi. Đứng trước ca bệnh khó, các bác sĩ đã hội chẩn và quyết định phối hợp liên chuyên khoa Ngoại Thần Kinh và Tai Mũi Họng thực hiện cuộc phẫu thuật nội soi với mục tiêu cắt triệt để khối u.

Trong ca phẫu thuật, ê kíp đã cắt thành công toàn bộ vùng khối u từ hốc mũi, xâm lấn qua sàn sọ ăn lên não cho người bệnh. Sau khi mổ, não của người bệnh và khoang mũi thông với nhau, các bác sĩ đã dùng cân galea, lưới titan và vạt mũi vách ngăn để tái tạo, che phủ lại sàn sọ, ngăn chặn triệt để nguy cơ rò dịch dẫn tới viêm màng não.

Sau phẫu thuật, bệnh nhân bị sẹo trên khuôn mặt, kết quả sinh thiết mẫu bệnh phẩm xác định chị bị u ác tính. Tuy nhiên, sau 7 năm phẫu thuật chị Kim Linh vẫn sống khỏe mạnh, công việc, sinh hoạt diễn ra bình thường. Đây là kỹ thuật mới, ngang tầm với sự phát triển của y học thế giới được triển khai thường quy tại Bệnh viện Chợ Rẫy từ năm 2015 đến nay.

Tiến sĩ- Bác sĩ cao cấp Nguyễn Ngọc Khang, Phó khoa Ngoại Thần Kinh cho biết: Trong ngoại thần kinh, u sàn sọ là u khó nhất bởi dưới sàn sọ có những cấu trúc rất phức tạp như dây thần kinh, mạch máu, các đường đi lên, đi xuống của toàn bộ hệ thần kinh nối giữa sọ não và tủy sống. Phẫu thuật u vùng sàn sọ luôn là thách thức với phẫu thuật viên kể cả những người có kinh nghiệm chuyên môn sâu.

Theo phân tích chuyên môn của Tiến sĩ- Bác sĩ Ngô Văn Công, khoa Tai Mũi Họng: Trước đây, với những trường hợp bị u sàn sọ, bệnh nhân phải trải qua 2 cuộc phẫu thuật riêng biệt vì u nằm ở ranh giới giữa não và tai mũi họng. Các bác sĩ sẽ thực hiện cuộc mổ lấy u ở vùng mũi sau đó chờ bình phục mới chuyển qua mổ sọ não lấy u, hoặc bệnh nhân sẽ được mổ lấy u ở vùng sọ não sau đó mới thực hiện phẫu thuật loại bỏ u ở vùng mũi.

Ngược lại, bác sĩ ngoại thần kinh cũng chỉ lấy đến sàn sọ sẽ dừng lại vì chuyên môn không xử lý được các rủi ro ở vùng mũi.

Trên thực tế khối u đã xâm lấn qua màng não, việc phẫu thuật không loại bỏ triệt để khiến bệnh nhân đối mặt với nguy cơ tái phát, đặc biệt những ca bị u ác tính, nguy cơ tái phát, phải phẫu thuật lại hoặc tử vong luôn ở mức cao.

Phương pháp hàng đầu thế giới, có thể nhân rộng tại Việt Nam

Làm thế nào để loại bỏ được khối u triệt để ở cả vùng mũi, vùng não và tái tạo lại sàn sọ, tiến hành hóa trị, xạ trị sớm cho những ca bị u ác tính là nỗi trăn trở của các bác sĩ.

Để tìm giải pháp điều trị tối ưu cho bệnh nhân, hơn 20 năm trước PGS.TS Trần Minh Trường, Phó giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy và Tiến sĩ- Bác sĩ Nguyễn Hữu Dũng, Phó khoa Tai Mũi Họng đã trở thành những người tiên phong sang Pháp tiếp cận với phẫu thuật u sàn sọ. Tiếp đến, những kỹ thuật nội soi qua đường mũi được các bác sĩ tiếp nhận từ Singapore.

Trên cơ sở kết hợp với phương pháp phẫu thuật u sàn sọ của Pháp, những ý tưởng về kỹ thuật nội soi u sàn sọ cho người bệnh đã nhen nhóm.

Từ năm 2007 đến nay, bệnh viện chủ động thực hiện phương pháp mới trên những ca bệnh từ dễ đến những ca bệnh khó. Đến nay, các bác sĩ đã làm chủ được kỹ thuật nội soi xử lý triệt để u sàn sọ giữ lại sinh mạng cho 102 ca bệnh khi đã cận kề “cửa tử”, tỷ lệ sống còn của người bệnh sau 5 năm đạt trên 60%.

PGS.TS Trần Minh Trường, Phó giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy cho hay: “Phẫu thuật các khối u ở vùng mũi xoang xâm lấn trong nền sọ trước là phẫu thuật mới và khó trên thế giới. Bệnh viện Chợ Rẫy thành công với phẫu thuật nội soi u nền sọ qua nội soi đã giải quyết triệt để khối u và tái tạo sàn sọ trong cùng một lần phẫu thuật, giúp người bệnh không phải chịu nhiều cuộc mổ, không tốn kém chi phí, đồng thời giải tỏa cả những vẫn đề lo lắng cho người bệnh”.

Đây là dấu ấn của bệnh viện Chợ Rẫy trong việc phát triển kỹ thuật cao, bác sĩ được đào tạo bài bản về mặt chuyên môn. Nếu một cuộc mổ tương tự thực hiện ở nước ngoài, chi phí có thể tốn từ 10.000 đến 20.000 USD, trong khi việc phẫu thuật u sàn sọ cho bệnh nhân tại Việt Nam đã được Bảo hiểm Y tế chi trả một phần nên những khoản tiền người bệnh phải chi trả không nhiều, ngay cả những bệnh nhân điều kiện kinh tế bình thường cũng có thể tiếp cận.

Mặt khác, phương pháp phẫu thuật nội soi u sàn sọ có thể nhân rộng ra các bệnh viện đa khoa đã được trang bị đầy đủ các phương tiện cần thiết, bác sĩ được đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, có tay nghề chuyên môn giỏi.

 Bài: Vân Sơn

Clip - ảnh: Phạm Nguyễn