Sức khỏe

Bảo vệ gan trước “vòng vây” thực phẩm bẩn

Thứ ba, 24/05/2016 - 04:00

Ngày nay, gan không chỉ bị tổn thương do các nguyên nhân truyền thống như rượu bia, thuốc lá, thuốc chữa bệnh… mà vấn nạn thực phẩm “bẩn” cũng là một nguy cơ tấn công hàng ngày, khiến gan suy yếu và dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm cho gan.

Gan "điêu đứng" giữa vòng vây thực phẩm “bẩn”

Chưa bao giờ vấn đề thực phẩm “bẩn” lại được người dân quan tâm như hiện nay. Hàng loạt vụ phù phép, buôn bán, tiêu thụ thực phẩm “bẩn” đã bốc mùi ôi thiu, tẩm hóa chất… bị phanh phui gần đây đã trở thành nỗi ám ảnh chung của cả cộng đồng.

Thực phẩm “bẩn” là cách gọi ví von của người dân dành cho những thực phẩm được chế biến, sản xuất kém an toàn, có thể chứa nhiều vi khuẩn, vi rút, nấm mốc, ký sinh trùng, tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, chất tăng trọng, chất tạo nạc, các loại kháng sinh, chất bảo quản, phụ gia tạo mùi độc hại…

Gan dễ bị suy yếu, hư tổn, xơ hóa… trước sự tấn công của các yếu tố độc hại.

Các yếu tố độc hại từ thực phẩm “bẩn” khi vào cơ thể sẽ tấn công nhiều cơ quan khác nhau, trong đó có gan. Báo cáo về khảo sát kéo dài 10 năm của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) với sự tham gia của hơn 100 chuyên gia đến từ khắp nơi trên thế giới cho thấy, gánh nặng bệnh tật từ thực phẩm gây ra bởi 31 yếu tố bao gồm vi khuẩn, vi rút, ký sinh trùng, các độc tố, hóa chất.

Diễn tiến tế bào Kupffer “nổi loạn” gây hại cho gan

Câu hỏi đặt ra là, gan bị hủy hoại, tấn công như thế nào trước các yếu tố độc hại?

Cứ mỗi 2 phút, toàn bộ máu trong cơ thể lại đi qua gan một lần. Bên cạnh các dưỡng chất, máu cũng đồng thời mang theo các yếu tố độc hại đến gan để xử lý, bằng cách gan sẽ biến chúng thành chất không độc hoặc ít độc hơn rồi thải ra ngoài qua phân và nước tiểu.

Tuy nhiên, theo GS-TS-BS Nguyễn Khánh Trạch (Phó Chủ Tịch Hội Tiêu Hóa Việt Nam, Chủ Tịch Hội Nội Khoa Việt Nam), các yếu tố độc hại từ thực phẩm “bẩn”, rồi bia rượu, thuốc lá…, bằng nhiều cách khác nhau, sẽ kích hoạt tế bào Kupffer - một loại tế bào miễn dịch nằm ở xoang gan - hoạt động quá mức, làm sản sinh các chất gây viêm phá hủy. Từ đó khiến gan suy yếu, tổn thương tế bào gan và gây ra các bệnh lý gan nguy hiểm như gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan hay thậm chí ung thư gan.

Độc chất khi vào gan sẽ kích hoạt tế bào Kupffer theo 2 cách: Một mặt chúng trực tiếp kích hoạt Kupffer, khiến Kupffer “nổi loạn”, làm cho tế bào này phóng thích ra các chất gây viêm như TNF-α, TGF-β, Interleukin… gây tổn thương, hủy hoại tế bào gan; mặt khác, các độc chất cũng khiến tế bào gan phải làm việc quá sức để khử độc, và quá trình này làm sản sinh liên tục các sản phẩm trung gian độc hại tiếp tục kích hoạt tế bào Kupffer, từ đó càng gây chết tế bào gan nhiều hơn, khiến gan nhanh chóng suy yếu, hư hại.

Chủ động chống độc, bảo vệ gan

Vòng xoắn bệnh lý này không chỉ khiến gan bị hủy hoại khó có điểm dừng cũng như khó có thể phục hồi.

Đáng nói, việc làm gan suy yếu xảy ra âm thầm, hầu như không có những dấu hiệu bộc lộ ra bên ngoài, đến khi bộc lộ bệnh nhân đã ở giai đoạn muộn. Do đó, để hạn chế sự tác động của thực phẩm bẩn đến sức khỏe nói chung, gan nói riêng, cần thận trọng trong việc lựa chọn thực phẩm hàng ngày, thực phẩm có nhãn mác, xuất xứ, giấy phép kinh doanh, hạn sử dụng… rõ ràng. Cần tránh dùng thực phẩm ôi thiu, có dấu hiệu lạ, thực hiện ăn chín uống sôi…Bên cạnh đó cũng hạn chế bia rượu, thuốc lá.

Bên cạnh đó, theo GS-TS-BS Nguyễn Khánh Trạch, việc áp dụng các thành tựu khoa học trong kiểm soát hoạt động tế bào Kupffer nhằm phòng tránh và hỗ trợ điều trị các bệnh lý nguy hiểm ở gan chính là một trong những xu hướng mới. Đây được coi là một trong những giải pháp chủ động chống độc và bảo vệ gan từ gốc, thay cho quan niệm bị động khi gan đã bị nhiễm độc, suy yếu rồi mới hi vọng “giải độc cho gan” như cách hiểu thông thường lâu nay của một bộ phận người dân.

Tinh chất Wasabia và S. Marianum thiên nhiên có trong Hewel kiểm soát hoạt động tế bào Kupffer, chủ động chống độc, bảo vệ gan từ gốc.

Gần đây, ứng dụng thành tựu của ngành sinh học phân tử, các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện tinh chất Wasabia ( WASABIA JAPONICA) và S. Marianum thiên nhiên có tác dụng kiểm soát hiệu quả tế bào Kupffer. Wasabia là dược thảo nổi tiếng của Nhật Bản có tác dụng rất lớn trong việc khử độc còn S. Marianum là thảo dược có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải và Đông Âu, được sử dụng 2000 năm trước trong việc duy trì sức khỏe gan, mật.

Các thử nghiệm thực nghiệm cho thấy sử dụng kết hợp Wasabia và S. Marianum cho thấy dược thảo Wasabia và S. Marianum giúp kiểm soát hoạt động tế bào Kupffer, giảm các chất gây viêm TNF-α, TGF-β và Interleukin, nhờ đó cải thiện đáng kể tình trạng viêm và tổn thương gan, hạn chế sự hình thành các mô sợi gây xơ hóa. Đồng thời, Wasabia và S. Marianum còn làm tăng Nrf2 - yếu tố bảo vệ cơ thể, thúc đẩy quá trình khử độc trong gan, kiểm soát tế bào Kupffer, bảo vệ gan và tái tạo các tế bào gan bị hư hỏng…