Đang cày ruộng, “húc” phải... một hũ tiền cổ

Thông tin anh Trần Văn Thảo (xóm 2, xã Bắc Sơn, Đô Lương, Nghệ An) trong lúc cày vườn tìm được hũ tiền cổ xôn xao làng quê này suốt nửa tháng nay. Hỏi đường về nhà anh Thảo “tiền cổ”, người dân xã Bắc Sơn chỉ dẫn nhiệt tình. Nhiều người còn trầm trồ: "Đào được gần 2 yến tiền cổ thì ông Thảo sắp “phất” rồi. Một đống tiền chứ chả ít. Hai tuần ni dân buôn đồ cổ tìm đến suốt đó”.

Chúng tôi ngỏ ý được xem số tiền cổ, anh Thảo vào trong buồng vác ra một bao tải rồi đặt xuống bàn. “Nói thật là tôi cũng may mắn. Cạnh ruộng nhà tôi có mảnh đất người ta bỏ hoang lâu ngày không cày cấy chi cả. Nhân tiện cày ruộng chuẩn bị gieo lạc xuân nên tôi đề nghị với xóm cho vợ chồng tôi làm luôn mảnh ruộng đó. Đang cày thì nghe một tiếng “coong”, lật vai cày lên thì thấy có cái hũ sành”.

Số tiền cổ do ông Thảo đào được gồm nhiều loại khác nhau

Thấy cái hũ được bịt khá cẩn thận, hai vợ chồng anh Thảo cũng hơi hoảng nhưng khi mở nắp ra thì phát hiện trong đó có nhiều tiền xu bằng kim loại. “Chắc để lâu ngày nên các đồng tiền bị gỉ, dính bết vào nhau gỡ không ra, hai vợ chồng tôi cầm cái cuốc bổ mấy nhát, vỡ cái bình mất rồi, đống tiền cổ trên cân lên được 19kg”, anh Thảo tiếc rẻ bởi vì theo những người chơi đồ cổ thì cái hũ sành là vật có giá trị hơn so với đống tiền cổ trên. Nếu hũ tiền cổ còn nguyên, người chơi đồ cổ sẽ sẵn sàng trả đến 100 triệu đồng.

Qua quan sát của chúng tôi, số tiền xu anh Thảo đào được có hình tròn, lỗ vuông ở tâm, đường kính 2,4 cm, dày 0,1 cm, mặt tiền có chữ Hán. Căn cứ vào các ký tự Hán có trên các đồng xu, một số người sành đồ cổ nhận định số tiền gồm nhiều loại khác nhau, như Khai Nguyên Thông Bảo, Chính Hòa Thông Bảo, Hoàng Tống Thông Bảo, Gia Thái Thông Bảo, Thiên Hỷ Thông Bảo - là tiền Trung Quốc được đúc vào thời kỳ Bắc Tống (thế kỷ thứ X-XIII).

Ông Lê Văn Hoài - Chủ tịch UBND xã Bắc Sơn cho biết: “Trước đây, người dân Bắc Sơn cũng vài lần đào thấy tiền cổ nhưng đào được số tiền cổ với số lượng lớn như thế này thì lần đầu tiên tôi được nghe thấy. Theo các cụ cao niên thì khu vực anh Thảo đào được cái hũ tiền kia trước kia thuộc làng Nhân Trung - nơi có nhiều địa chủ giàu có. Có khả năng đây là tài sản của một địa chủ chôn xuống đất để cất giấu”.

Theo những người sành chơi đồ cổ thì số tiền này có từ thế kỷ X-XI

Sau khi biết tin anh Thảo đào được số lượng lớn tiền cổ, nhiều người đã đến đặt vấn đề mua lại với giá 8 triệu đồng nhưng anh Thảo chưa bán. Nhiều người mê đồ cổ cũng mang theo máy dò kim loại đến khu vực cánh đồng của xã Bắc Sơn để tìm kiếm vận may.

Trước đây, tại xã Trù Sơn (Đô Lương) các nhà khảo cổ đã phát hiện được di chỉ của một ngôi đền thờ một công chúa nhà Trần  với nhiều cổ vật thời Lý - Trần. Trước đó, vào trung tuần tháng 11/2011, một nông dân khác là ông Nguyễn Văn Thái (xóm 15, xã Nghi Kiều, Nghi Lộc, Nghệ An) trong lúc cuốc vườn cũng đã đào được một chiếc hũ sành có 13kg tiền cổ. Số tiền cổ ông Thái tìm thấy được chuyên gia đồ cổ xác định là đồng Nguyên Phong Thông Bảo, có từ thế kỷ thứ XI.

Hoàng Lam - Doãn Hòa