Cựu Bí thư Bình Dương: "Tôi không bàn bạc, bao che sai phạm"

Giao đất giá "lịch sử", ngày xưa thấy đúng, bị khởi tố mới thấy sai

Mở đầu phiên xét xử chiều 15/8, đại diện Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) TP Hà Nội đọc bản cáo trạng vụ án sai phạm về quản lý, sử dụng đất đai xảy ra tại tỉnh Bình Dương.

Tại phần xét hỏi, bị cáo Trần Văn Nam (59 tuổi) - cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương - khai rằng, ở thời điểm ban hành Công văn 3444 ngày 23/12/2012 về việc áp đơn giá đất, bản thân đang làm Phó Chủ tịch UBND tỉnh, được tỉnh phân công phụ trách lĩnh vực giao thông, nông nghiệp, đất đai.

Trong thời gian này, bị cáo có ký Quyết định 2631 ngày 28/9/2012 và Quyết định 48 ngày 7/1/2013 về việc giao đất có thu tiền sử dụng đất đối với khu đất 43ha và 145ha cho Tổng công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương (Tổng Công ty 3/2)), trong đó có nội dung đề cập đến nghĩa vụ tài chính phải thực hiện theo quy định pháp luật.

Đến năm 2012, bị cáo Nam ký Quyết định 5853 chấp thuận giá giao đất có thu tiền sử dụng đất là gần 51.914 đồng/m2 (áp dụng theo giá đất năm 2006) và tính tiền chậm nộp, vận dụng theo Điểm c Khoản 2 Điều 3 Nghị định 120 sửa đổi.

Lý giải về quyết định này, cựu Bí thư Bình Dương cho biết, dựa trên cơ sở tờ trình của Cục thuế và các văn bản liên quan và không biết cơ quan chuyên môn đã đề xuất 2 phương án: Áp giá đất theo bảng giá năm 2012 và áp giá đất bình quân 51.914 đồng/m2 theo Quyết định 5853 ban hành năm 2006.

"Năm 2012, Bình Dương đang tập trung tối đa để phát triển. Nghe nói có doanh nghiệp nhận đất lúc bất động sản "đi xuống" nên rất mừng. Thấy tờ trình khá đầy đủ nên bị cáo rất tin tưởng" - ông Nam nói và cho biết, ở thời điểm đó thấy vận dụng Nghị định 120 sửa đổi là đúng, nhưng hiện tại khi xem lại thì thấy áp dụng như vậy là không đúng.

Ở thời điểm chuyển nhượng 43ha và 30% vốn góp Tổng Công ty 3/2, bị cáo Nam cho biết bản thân đang làm Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương và đến đầu năm 2018  ông mới biết đến việc chuyển nhượng này.

Về cuộc họp Thường trực Tỉnh ủy diễn ra ngày 17/4/2017, bị cáo Nam cho rằng đó là việc bình thường, tập thể thường vụ không xem xét hoạt động của Tổng Công ty 3/2 nhưng liên quan đến cổ phần hóa nên đã đưa ra ý kiến "mang tính tham khảo".

Khi được chủ tọa, thẩm phán Vũ Quang Huy hỏi về việc vào tháng 8/2018 có chỉ đạo bị cáo Phạm Văn Cành (64 tuổi) - cựu Phó Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương - đính chính Thông báo 20/4/2017 không, bị cáo Nam đáp lại rằng bản thân không chỉ đạo cụ thể.

Sau đó, khi thấy Công ty Kim Oanh rào lại khu đất và rộ lên thông tin Tỉnh ủy Bình Dương bán đất thì ông Phạm Văn Cành đã tự tính toán, sửa đổi còn bị cáo Nam không có chỉ đạo giải quyết gì về việc giao 43ha đất trái quy định.

Đối với cáo buộc của VKSND tối cao về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, cựu Bí thư Bình Dương đề nghị xem xét lại hậu quả và khẳng định không bàn bạc, hợp thức hóa nhằm bao che cho sai phạm.

"Sau đó chính bị cáo là người đề nghị thanh tra, điều tra. Chắc chắn trong Thường trực Tỉnh ủy không ai đồng ý hợp thức hóa cả" - bị cáo Nam trình bày.

Tuy nhiên, chủ tọa phiên tòa cho biết, đại diện VKSND sẽ làm rõ hành vi của bị cáo Nam tại phần xét hỏi.

"Đất vàng" Bình Dương rơi vào tay doanh nghiệp như thế nào?

Nội dung cáo trạng thể hiện, Tổng Công ty 3/2 do Nguyễn Văn Minh (67 tuổi) làm Chủ tịch là doanh nghiệp trực thuộc UBND tỉnh.

Vào năm 2005, Tổng Công ty 3/2 được tỉnh Bình Dương chấp thuận chủ trương giao hơn 563ha đất dịch vụ trong khu liên hợp tỉnh để thực hiện các dự án. Cuối năm 2006, UBND tỉnh có quyết định phê duyệt đơn giá đất bình quân cho khu dịch vụ do Tổng Công ty 3/2 làm chủ đầu tư là 51.914 đồng/m2.

Đến năm 2011, Tổng Công ty 3/2 được giao 2 mảnh đất tại khu liên hợp tỉnh, gồm 43ha đất xây khu dân cư Tân Phú và 145ha để xây sân golf, nghỉ dưỡng. Vào năm 2012, khi hồ sơ đến cơ quan thuế, bị can Lê Văn Trang - nguyên Cục trưởng Cục Thuế - cùng thuộc cấp đã đề xuất đơn giá gần 51.914 đồng/m2 theo quy định năm 2006.

Theo cáo buộc, nhóm bị can tại UBND tỉnh Bình Dương biết rõ cơ quan thuế lấy quy định của năm 2006 để áp cho năm 2012 là sai nhưng vẫn phê duyệt. Lý giải về quyết định này, Lê Văn Trang cùng thuộc cấp khai do "nhận thức sai lầm" về việc Tổng Công ty 3/2 đã được bàn giao đất từ năm 2006.

Tiếp đó, bị can Trần Văn Nam (ở thời điểm này là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương) biết sai nhưng vẫn giao đất. Hành vi này gây thiệt hại 761 tỷ đồng.

Đến năm 2015, khi Tổng Công ty 3/2 bắt đầu phải cổ phần hóa, Tỉnh ủy Bình Dương ra văn bản yêu cầu chuyển khu đất 43ha nói trên về Công ty Impco; khu đất 145ha được yêu cầu phải giữ lại Tổng Công ty 3/2 sau khi cổ phần hóa. Tuy nhiên, bị cáo Nguyễn Văn Minh đã thống nhất với con rể là bị cáo Nguyễn Đại Dương (57 tuổi, một thời là ông chủ vũ trường New Century ở Hà Nội) đã làm ngược lại chỉ đạo để chiếm đoạt, hưởng lợi từ các khu đất.

Cơ quan tiến hành tố tụng cáo buộc, đến năm 2019, khi báo chí phản ánh và thấy rõ các sai phạm của Tổng Công ty 3/2 trong việc "tự ý" chuyển nhượng khu đất 43ha, Trần Văn Nam, Phạm Văn Cành cùng nhiều đồng phạm đã họp bàn và thống nhất "hợp thức". Lý do đưa ra là, nếu Tổng Công ty 3/2 sai phạm thì lãnh đạo tỉnh phải chịu trách nhiệm, đồng thời nếu xử lý thì ảnh hưởng đến uy tín của Tỉnh ủy.

Chính vì vậy, năm 2019, Tỉnh ủy Bình Dương đã ban hành công văn số 477 (ghi lùi ngày 29/8/2016), công văn 974 (ghi lùi ngày 19/5/2017) và biên bản giao ban, dẫn đến việc Tổng Công ty 3/2 lợi dụng chuyển nhượng 43ha cho công ty Tân Phú, chuyển nhượng 30% vốn góp tại Công ty Tân Phú cho Công ty Âu Lạc gây thiệt hại cho Tỉnh ủy Bình Dương số tiền hơn 984 tỷ đồng (tính đến thời điểm cơ quan công an khởi tố, điều tra).