Bà Trương Mỹ Lan lĩnh án chung thân

Chiều 17/10, TAND TPHCM đã tuyên phạt bị cáo Trương Mỹ Lan (Chủ tịch HĐQT Vạn Thịnh Phát) mức án tù chung thân về 3 tội danh: Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Rửa tiền và Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.

Liên quan tới vụ án, bị cáo Chu Lập Cơ (chồng bà Lan) bị phạt 2 năm tù về tội Rửa tiền, bị cáo Trương Huệ Vân (cháu bà Lan) lĩnh 5 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản... Các bị cáo còn lại bị phạt mức án từ 2 năm 6 tháng tù đến 23 năm tù.

Bà Trương Mỹ Lan có chủ đích chiếm đoạt tài sản

Ở hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tòa xác định bà Trương Mỹ Lan nắm giữ phần lớn cổ phần của tập đoàn Vạn Thịnh Phát và SCB, đã đồng ý với đề xuất của Nguyễn Phương Hồng (đã chết) về việc phát hành trái phiếu nhằm xử lý khó khăn về tài chính.

Để thực hiện, bị cáo đã họp với các lãnh đạo chủ chốt của Vạn Thịnh Phát và SCB đưa ra chủ trương phát hành trái phiếu thông qua 4 công ty thuộc Vạn Thịnh Phát (An Đông, Sunny World, Quang Thuận và Setra); đồng thời chọn 5 công ty khác thuộc hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát ký hợp đồng mua sơ cấp số trái phiếu của 4 công ty trên và Công ty cổ phần đầu tư Sài Gòn Peninsula (đối tác) để lên phương án tạo dòng tiền khống tại SCB, hợp thức tư cách trái chủ sơ cấp.

Các cá nhân được thuê lập, ký khống các chứng từ giao dịch (nộp, rút tiền mặt, chuyển khoản) và hạch toán khống giao dịch trên hệ thống SCB trong cùng một ngày, nhằm tạo nguồn tiền 30.869 tỷ đồng cho các trái chủ sơ cấp chuyển tiền cho 4 công ty phát hành để mua gần 309 triệu trái phiếu.

Sau khi hợp pháp hóa tư cách trái chủ sơ cấp, bà Lan và đồng phạm hoàn thành việc tạo lập 25 gói trái phiếu khống và bán cho 35.824 nhà đầu tư thứ cấp.

HĐXX xác định, quá trình phát hành trái phiếu có sự tham gia của nhiều cá nhân thuộc Vạn Thịnh Phát và SCB phối hợp triển khai. Các bị cáo sử dụng thủ đoạn gian dối từ việc lựa chọn các công ty phát hành, các công ty mua sơ cấp đến việc xử lý dòng tiền khống và dẫn dụ khách hàng mua trái phiếu. Như vậy, tội phạm hoàn thành từ thời điểm tiền của bị hại đã chuyển vào SCB.

Sau khi chiếm đoạt, các bị cáo đã thực hiện tiếp nhiều thủ đoạn gian dối để rút tiền mặt, che giấu dòng tiền sử dụng vào nhiều mục đích không đúng với phương án phát hành. Các bị cáo đã xây dựng một quy trình từ việc lựa chọn công ty phát hành, ký các hợp đồng khống, chạy dòng tiền khống, bán cho các công ty sơ cấp, phân phối cho hàng trăm nghìn người dân.

"Quy trình này thể hiện ý thức chiếm đoạt có từ trước khi thực hiện hành vi. Đây là dấu hiệu đặc trưng của tội danh nên tòa không có căn cứ chấp nhận quan điểm của một số bị cáo và luật sư cho rằng 'không nhận thức được hành vi khi thực hiện tội phạm'", HĐXX nêu quan điểm.

Chồng, cháu bà Lan được ghi nhận nhiều tình tiết giảm nhẹ

Đối với tội Rửa tiền, từ 1/1/2018 đến 7/10/2022, bà Lan nhằm che giấu nguồn gốc và hợp thức số tiền hơn 415.000 tỷ tham ô của SCB (ở giai đoạn một vụ án), đã chỉ đạo các thuộc cấp thực hiện nhiều thủ đoạn chuyển tiền ra khỏi hệ thống SCB; hoặc chuyển khoản cho cá nhân, pháp nhân rút tiền mặt ra khỏi tài khoản. Hành vi này nhằm tránh việc các cơ quan chức năng phát hiện, truy vết dòng tiền. Tổng hợp với số tiền lừa đảo chiếm đoạt của các trái chủ (hơn 30.000 tỷ đồng), bà Lan và đồng phạm đã thực hiện hành vi Rửa tiền tổng cộng 445.747 tỷ đồng.

Tại tòa, các luật sư bào chữa cho bà Lan cho rằng một hành vi nhưng thân chủ mình bị truy cứu trách nhiệm ở nhiều tội danh, đề nghị tòa xem xét. HĐXX cho rằng mỗi hành vi của bị cáo Trương Mỹ Lan thỏa mãn các yếu tố cấu thành các tội danh độc lập nên không chấp thuận quan điểm của luật sư. Về tội danh này, ông Chu Lập Cơ (chồng bà Lan) bị cáo buộc giúp vợ "rửa" 33 tỷ đồng.

Tại tòa, luật sư đề nghị HĐXX xem xét lại nhận thức của người này tại thời điểm phạm tội. Về nội dung này, tòa cho rằng có cơ sở xác định, ông Cơ biết nguồn tiền tất toán các thẻ tín dụng là tiền bất hợp pháp.

Ngoài ra, trong vòng 10 năm (từ 27/10/2012 đến 7/10/2022) đã có 21 công ty thuộc tập đoàn Vạn Thịnh Phát thực hiện 78 giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài trái quy định với tổng số tiền hơn 1,5 tỷ USD. 21 công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã nhận tiền từ nước ngoài chuyển về trái quy định, với 152 giao dịch (tổng cộng hơn 3 tỷ USD). Như vậy, bà Lan và đồng phạm đã Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới hơn 4,5 tỷ USD (hơn 106.000 tỷ đồng).

Luật sư bào chữa cho bà Lan đề nghị xem xét lại số tiền thân chủ bị cáo buộc vì có nhiều khoản được chuyển từ nước ngoài về Việt Nam là hợp pháp. Tuy nhiên, căn cứ vào hồ sơ vụ án, HĐXX bác quan điểm trên của luật sư.

Từ những nhận định trên, HĐXX cho rằng cáo trạng truy tố bà Trương Mỹ Lan và 33 đồng phạm là đúng người, đúng tội, không oan sai.

Theo HĐXX, hành vi của các bị cáo là đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, gây ảnh hưởng tới nhiều bị hại nên cần có mức án nghiêm khắc để răn đe, giáo dục. HĐXX xác định bà Lan là người đưa ra chủ trương, chỉ đạo cấp dưới chỉ đạo hành vi phạm tội nên phải chịu trách nhiệm chính, hình phạt phải nặng nhất so với các bị cáo khác mới đủ sức răn đe.

Đối với bị cáo Chu Lập Cơ, Trương Huệ Vân (cháu bà Lan), Ngô Thanh Nhã (em dâu) được HĐXX ghi nhận cho nhiều tình tiết giảm nhẹ khi lượng hình.

Khi lượng hình, HĐXX ghi nhận cho bà Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm các tình tiết giảm nhẹ như thành khẩn khai báo, có nhiều đóng góp cho xã hội, đã khắc phục một phần hậu quả của vụ án.

Hậu quả đặc biệt nghiêm trọng

Theo HĐXX, mặc dù bị cáo Trương Mỹ Lan được ghi nhận nhiều tình tiết giảm nhẹ nhưng hậu quả vụ án là đặc biệt nghiêm trọng nên cần áp dụng hình phạt nghiêm khắc nhất theo khung hình phạt bị xét xử.

Các bị cáo còn lại được tòa xác định là người làm công ăn lương, không được hưởng lợi, phạm tội có phần bị hạn chế, có vai trò thứ yếu nên khi lượng hình HĐXX xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt.

Về trách nhiệm dân sự, HĐXX xác định các bị cáo dùng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt hơn 30.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, toàn bộ số tiền chiếm đoạt Trương Mỹ Lan sử dụng vào mục đích cá nhân nên buộc người phụ nữ này phải bồi thường toàn bộ thiệt hại cho các bị hại.

Quá trình điều tra, bà Lan cùng nhiều đồng phạm nộp lại hơn 400 tỷ đồng khắc phục hậu quả. Về số tiền trên, HĐXX tuyên tiếp tục giữ để khắc phục hậu quả để thi hành án và sẽ được khấu trừ vào nghĩa vụ của bị cáo Trương Mỹ Lan.