Ngoài xe điện, người Việt sẽ có những lựa chọn ô tô tiết kiệm xăng nào?

Những năm gần đây, các hãng xe không ngừng nghiên cứu và đẩy mạnh dòng xe điện hóa. Thị trường Việt Nam không ngoại lệ khi ô tô "xanh" rục rịch được đưa về nước. Thậm chí, VinFast còn bỏ hẳn ô tô xăng để tập trung hoàn toàn vào xe điện.

Tuy nhiên, tại các nước đang phát triển như Việt Nam, khó khăn về trạm sạc dẫn tới khả năng chuyển đổi xe điện thường chậm hơn. Vì thế, nhiều nhà sản xuất giới thiệu những mẫu xe "lai" có lợi về nhiên liệu nhưng không đòi hỏi lớn về hạ tầng, tiêu biểu là xe là dòng hybrid.

Đúng như tên gọi, xe "lai" sử dụng kết hợp động cơ xăng và motor điện. Tùy tỉ trọng (giữa xăng và điện), cách thức vận hành mà xe hybrid cũng được phân thành các loại khác nhau, bao gồm bốn kiểu chính:

Mild-Hybrid - Xe hybrid nhẹ

Cấp độ này sử dụng một motor điện nhỏ - thường là 48 Volt - lớn hơn so với ắc-quy xe nhưng nhỏ hơn nhiều so với pin xe điện thông thường. Động cơ điện này tham gia hỗ trợ khởi động xe, tăng tốc hoặc giúp duy trì các thiết bị điện ngay cả khi động cơ xăng đã ngắt.

Nhờ động cơ hybrid nhẹ nên xe hoạt động mượt mà, êm ái hơn. Cảm giác lái của động cơ đốt trong vẫn được duy trì, thậm chí là tăng tốc tốt hơn khi có sự trợ giúp của motor điện. Với cơ cấu tương đối đơn giản, xe mild-hybrid có chi phí sở hữu ban đầu không cao, bảo dưỡng không quá phức tạp.

Nhược điểm là motor điện không can thiệp không nhiều vào quá trình vận hành, không làm giảm quá nhiều tiêu thụ nhiên liệu so với xe sử dụng động cơ đốt trong truyền thống. Mức tiêu hao nhiên liệu của xe hybrid nhẹ thấp hơn so với xe thuần đốt trong khoảng 0,5-1 lít/100 km.

Tại thị trường Việt Nam, một số mẫu xe sang được trang bị động cơ này như Volvo XC60, S90L hay Mercedes GLE, GLS. Ở phân khúc phổ thông, Suzuki sắp tới có thể mang về Ertiga Hybrid, trong đó động cơ có thêm motor điện và pin 6Ah 12V.  

Xe hybrid truyền thống

Đây là cấp độ phổ biến của xe hybrid. Hệ thống sử dụng một bộ pin với kích thước khá lớn đặt dưới sàn xe, một motor được gắn với hộp số, động cơ hoặc trực tiếp tại trục chuyển động của bánh xe.

Nhiệm vụ của động cơ điện ở dạng này là san sẻ gánh nặng hoạt động với động cơ đốt trong. Motor điện có thể hoạt động song song hoặc độc lập. Pin được sạc bằng cách thu hồi năng lượng  dư thừa, tái tạo năng lượng khi phanh hay xuống dốc. Về cơ bản, cách người sử dụng xe hybrid giống hệt xe xăng.

Ưu điểm của động cơ này là có thể giảm tới 40% lượng nhiên liệu tiêu thụ, tối ưu khả năng vận hành của xe. Tuy nhiên, số tiền ban đầu bỏ ra để mua xe cao hơn đáng kể so với xe xăng truyền thống, chi phí thay pin cao.

Tại Việt Nam, Toyota hiện có ba mẫu xe hybrid truyền thống, bao gồm Corolla Cross, Corolla Altis và Camry. Ngoài ra, thương hiệu hạng sang Lexus cũng tập trung đẩy mạnh các mẫu xe hybrid.

Hybrid cắm sạc - Plug-in hybrid

Có cấu tạo tương tự xe hybrid nhưng hệ thống pin trên plug-in hybrid có kích thước lớn hơn nhiều, do đó sẽ cần sạc điện từ nguồn bên ngoài (cắm sạc). Nhờ vậy mà dòng xe này có thể hoạt động ở chế độ thuần điện với quãng đường ở mức vừa phải, từ vài chục km đến hơn 100km.

Động cơ đốt trong vì thế cũng được giảm tải nhưng vẫn đảm bảo hiệu suất sức mạnh. Đương nhiên, nếu không cắm được sạc thì xe plug-in hybrid vẫn có thể chạy bình thường với bình xăng. Bởi vậy, quãng đường di chuyển không phải là cản trở của dòng xe này.

Hiểu đơn giản thì xe plug-in hybrid sẽ là sự kết hợp của cả động cơ đốt trong và động cơ điện, trong đó chúng đều có khả năng hoạt động độc lập. Cũng bởi cấu tạo này (gấp đôi động cơ của một chiếc ô tô bình thường) mà xe plug-in hybrid thường có giá thành cao.

Tại Việt Nam, một số hãng trong đó có Mitsubishi từng trưng bày xe plug-in hybrid tại một số sự kiện (chẳng hạn mẫu Outlander PHEV). Ở phân khúc xe sang, Volvo bán ra XC90 Recharge và XC60 Recharge. Thaco cũng hứa hẹn đưa Sorento PHEV về Việt Nam nhưng chưa ấn định ngày.

Công nghệ xe điện tự sạc 

Đây là công nghệ mới được Nissan phát triển áp dụng trên một số mẫu xe như Leaf hay Qashqai. Công nghệ này sẽ có cả động cơ xăng và motor điện. Tuy nhiên, nhiệm vụ truyền động sẽ được ủy thác cho động cơ điện.

Điều đó có nghĩa xe sẽ chạy hoàn toàn bằng điện. Động cơ xăng hoạt động ở một vòng tua, công suất tối ưu để trở thành máy phát và nạp điện cho pin, từ đó cung cấp năng lượng cho motor điện.

Ưu điểm của dòng xe này là mang lại cảm giác vận hành và gia tốc tốt như xe điện nhưng không cần sạc. Tuy nhiên, xe sẽ chỉ tối ưu chi phí sử dụng nếu độ bền của động cơ và pin cao. Mức tiêu thụ nhiên liệu tương đương xe hybrid truyền thống.

Nissan rục rịch đưa Kicks e-Power về Việt Nam và đây có thể là xe điện tự sạc đầu tiên được thương mại ở nước ta.