Vì sao người độc thân bị "kỳ thị"?

Nếu bạn còn độc thân khi đã ngoài 20 tuổi, người thân, đồng nghiệp và cả hàng xóm sẽ luôn đặt câu hỏi về tình trạng hôn nhân của bạn. Đặc biệt vào những dịp gặp mặt, người độc thân hay gặp những câu hỏi như: "Khi nào bạn ổn định?", "Tại sao vẫn còn độc thân?", "Bao giờ mới có người yêu?"...

Sau khi né tránh những câu hỏi oái oăm này bằng nụ cười lịch sự, bạn sẽ luôn cảm thấy phiền lòng, tự hỏi tại sao vấn đề tìm người yêu và kết hôn của mình lại luôn bị mọi người chú ý, tại sao bạn liên tục bị đánh giá khi chưa kết hôn.

Mặc dù, thực tế bạn hoàn toàn hài lòng và cảm thấy cuộc sống của mình vẫn thú vị khi không trong mối quan hệ nào. Thế nhưng, nhiều người lại không nghĩ như vậy. Họ tin rằng bạn sẽ không thật sự có được hạnh phúc nếu không lập gia đình và sinh con.

Nhiều người cũng chỉ muốn thể hiện sự quan tâm của mình đối với bạn bằng cách hỏi về tình trạng quan hệ. Tuy nhiên, họ không hiểu những áp lực của người độc thân đằng sau những câu hỏi đó.

Nhà trị liệu tâm lý Tiến sĩ Aman Bhonsle, chuyên gia tư vấn về mối quan hệ và liệu pháp hành vi và cảm xúc, sẽ giúp giải mã tâm lý tại sao người độc thân luôn bị đánh giá về lựa chọn của họ.

Tại sao người độc thân thường bị soi xét?

"Tại sao đàn ông độc thân lại bị kỳ thị?", "Tại sao phụ nữ độc thân lại bị kỳ thị nhiều hơn đàn ông?", "Tại sao xã hội không thể chấp nhận sự lựa chọn của một cá nhân khi họ cảm thấy điều đó có thể mang hạnh phúc đến với chính bản thân họ?". Đây đều là những câu hỏi có căn cứ.

Tất nhiên, mỗi cá nhân đều có quyền được lựa chọn cuộc sống theo cách của riêng mình, được tự do và bình đẳng trong việc tìm kiếm hạnh phúc của bản thân. Và đó cũng chính là mục tiêu lý tưởng mà xã hội hiện đại ngày nay đang hướng tới.

Tuy nhiên, thực tế không đơn giản như những gì chúng ta đã và đang kỳ vọng. Xã hội luôn coi rằng đến tuổi trưởng thành thì việc kết hôn và sinh con là trách nhiệm của những người bình thường, đó cũng là quy luật tự nhiên của cuộc sống.

Khi đến tuổi mà chưa lập gia đình, bạn sẽ luôn nhận được câu hỏi như: "Khi nào bạn sẽ ổn định cuộc sống?" từ những người xung quanh. Bạn luôn bị xem là người có cuộc sống chưa ổn định, thậm chí là "không bình thường" hoặc "có vấn đề gì đó" mới không kết hôn.

Những định kiến sáo rỗng đằng sau việc đánh giá những người độc thân ấy có thể bắt nguồn từ suy nghĩ như nếu không tìm một người để gắn bó với mình suốt cuộc đời thì có nghĩa rằng bạn đang đi ngược lại với quy luật tự nhiên và không thể hòa nhập với cộng đồng xã hội. Đó là do quan niệm mỗi gia đình là một tế bào của xã hội, gia đình có hạnh phúc thì xã hội mới phát triển.

Điều này cũng có thể gắn với hoàn cảnh hình thành tâm lý tập thể bắt nguồn từ quá trình tiến hóa của loài người. Cụ thể, vào thời nguyên thủy với điều kiện thiên nhiên hoang dã, công cụ lao động thô sơ, trình độ con người thấp, người nguyên thủy không thể sống đơn độc một mình. Vì vậy, họ đã tập hợp thành từng bầy có sự phân công công việc giữa nam và nữ sống trong các hang động cùng lao động, tự cung tự cấp và chiến đấu với thú dữ bảo vệ lẫn nhau. Đó là lúc ý tưởng về một cặp đôi hoàn chỉnh được ra đời.

Bất cứ ai đi ngược lại với quỹ đạo của tự nhiên ấy đều bị coi là những kẻ lập dị và không bao giờ có thể có được hạnh phúc cho riêng mình, bởi hình ảnh một cuộc sống hạnh phúc, viên mãn luôn được thể hiện qua hình ảnh một gia đình.

Coi lối sống độc thân là sự ích kỷ

Những người độc thân đều tự cảm thấy cuộc sống mình rất hạnh phúc. Có rất nhiều lý do để họ lựa chọn cuộc sống như vậy, nhưng khả năng lớn nhất là họ cảm thấy được sự tự do, tự tại khi sống một mình.

Ngược lại, họ cảm thấy hôn nhân như một sự ràng buộc khiến bản thân bị gò bó. Nhưng trong mắt xã hội, lối sống tự do không muốn kết hôn là sự ích kỷ. Họ không hiểu làm thế nào một người độc thân nhưng vẫn có thể hạnh phúc. 

Việc xã hội có ánh nhìn phán xét đối với những người độc thân có lẽ xuất phát từ bản năng của con người, bởi khi đối mặt với những vấn đề chúng ta không hiểu hoặc chưa được tiếp cận bao giờ thì bản năng chúng ta là trốn tránh hoặc chống lại nó.

Những suy nghĩ và thành kiến về người độc thân đã được chúng ta nuôi dưỡng trong những năm thơ ấu, bởi theo quy luật tự nhiên khiến chúng ta tin rằng việc tìm kiếm bạn đời và bước vào đời sống nhân là điều hết sức bình thường. Và những người lựa chọn lối sống độc thân mới là "bất bình thường".

Làm tổn thương tâm lý người độc thân

Mặc dù việc đánh giá những người độc thân có thể hợp lý đối với những người bị ảnh hưởng bởi thành kiến, nhưng việc đánh giá những người độc thân không những không giúp họ nhận ra giá trị của hôn nhân mà còn gây ra ảnh hưởng tâm lý đối với những người lựa chọn lối sống này.

Từ lo lắng mà xã hội đem lại đến xu hướng làm hại đến bản thân, như uống rượu nhiều, trốn tránh bạn bè và gia đình, các mối quan hệ trong gia đình trở nên căng thẳng và dễ mắc bệnh trầm cảm.

Những áp lực, sự kỳ thị những người độc thân phải gánh chịu có thể biểu hiện thành vô số vấn đề về sức khỏe tâm thần. Những điều này có thể để lại hậu quả nhiều hay ít phụ thuộc vào sự phục hồi tâm lý của những người bị kỳ thị. Khó có người không bị ảnh hưởng bởi những lời dị nghị.