Vì sao giới trẻ hiện đại luôn kiệt sức?

Tâm sự của cô gái Rhiân, 28 tuổi

Bộ não của tôi không bao giờ dừng lại 

Tôi không nhớ lần cuối cùng tôi thư giãn là khi nào. Thành thật tôi không biết phải làm sao. Mỗi khi tôi cố gắng đọc sách hoặc xem tivi, đầu óc tôi lại nghĩ về những gì tôi phải làm tiếp theo hoặc danh sách "việc cần làm". Chúng hiện ra trước mắt tôi. Tôi cảm thấy tội lỗi vì tôi đang dọn dẹp căn hộ của mình, ở phòng tập thể dục, hoặc mua một món quà sinh nhật cho mẹ của bạn trai mình.

Bộ não của tôi không bao giờ dừng lại. Tôi thường xuyên cảnh giác cao độ về những việc tôi nên làm - nhưng tôi không thể tự mình làm được. Tôi đã bị chứng lo âu và trầm cảm, và sự căng thẳng này đã làm gián đoạn giấc ngủ của tôi, khiến tôi mắc chứng mất ngủ nhẹ.

Tôi nghĩ tôi là một trong số nhiều người ở thế hệ của chúng tôi mắc chứng "luôn kiệt sức". Đây hiện không phải hội chứng sức khỏe được y tế công nhận và không có số liệu thống kê cụ thể về nó, nhưng ở Anh, 74% người trẻ bị căng thẳng đến mức không thể đối phó được. Nghiên cứu đó cũng chỉ ra rằng 49% thanh niên từ 18-24 tuổi từng trải qua mức độ căng thẳng cao - nguyên nhân chính là do so sánh bản thân với người khác, tỷ lệ này cao hơn bất kỳ nhóm tuổi nào. Đây thực chất là kiệt sức - một trạng thái căng thẳng mãn tính dẫn đến kiệt quệ về thể chất và tinh thần.

Sống "toàn thời gian", trực tuyến 24/7

Nhà văn Anne Helen Petersen của BuzzFeed là người đầu tiên đề cập tình trạng người trẻ rơi vào kiệt sức.

Trong bài viết gây tiếng vang của mình, cô chỉ ra rằng ranh giới giữa công việc và cuộc sống cá nhân ngày càng mờ mịt; nhiều người không còn cảm thấy sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống nữa. Chúng ta gần như sống "toàn thời gian", trực tuyến 24/7, luôn sẵn sàng túc trực ở đó; có thể email công việc sẽ tới, tin nhắn từ ai đó hay tình yêu cuộc đời xuất hiện.

Anne Helen tin rằng một trong những dấu hiệu lớn nhất mà bạn đang mắc phải là không thể làm những thứ lặt vặt, khi những công việc nhỏ như đi đến ngân hàng hoặc trả lại đơn đặt hàng trực tuyến cảm thấy bất khả thi.

"Không có nhiệm vụ nào trong số này quá khó" cô viết. Cũng không phải tôi lười biếng gì cả nhưng khi gặp phải mấy việc tầm thường đó. Nhưng những thứ yếu trong danh sách ưu tiên khi nó không giúp công việc hay cuộc sống của tôi trở nên dễ dàng hơn, tôi sẽ né tránh. Càng cố giải quyết tình trạng đó thì tôi càng thấy bản thân mệt mỏi và kiệt sức cao độ. Đây không phải vấn đề mang tính tạm thời mà là một "triệu chứng" của cả thế hệ".

Công việc của tôi là một ưu tiên lớn đối với tôi, và tôi đã đặt ra rất nhiều áp lực cho bản thân để làm việc chăm chỉ. Điều đó có nghĩa là tôi luôn bật - trả lời email mọi giờ và mang máy tính xách tay lên giường, mang công việc ban ngày về nhà làm vào ban đêm. Nhưng trong khi tôi đang làm tốt trong sự nghiệp của mình, việc quản trị cuộc sống cá nhân của tôi là một mớ hỗn độn. 

Tôi có vô số danh sách việc cần làm mà tôi không bao giờ hoàn thành. Gần đây, tôi thậm chí đã lập một danh sách các danh sách và phân chia nó thành các phòng khác nhau trong căn hộ của tôi, với danh sách hàng tuần với việc dọn dẹp cho từng phòng một.

Danh sách cuộc hẹn cần gặp cũng dài đằng đẵng và cả danh sách mua sắm tôi biết là mình sẽ không bao giờ mua được nửa chỗ đó, chẳng hạn nguyên liệu để nấu ăn trưa nhằm tiết kiệm tiền ăn trong tuần. Tôi thường gửi mail nhắc nhở bản thân một tối trước khi bắt đầu làm việc. Vì thế, khi mở máy tính ra, nó luôn hiện ra trên đầu mail.

Đó là cách để tôi kiểm soát mớ bòng bong cuộc đời mình. Tuy nhiên, khi không thể hoàn thành được những công việc đã đề ra cho bản thân, tôi thường thấy choáng ngợp. Chẳng còn cách nào khác, tôi cố lờ đi việc mọi thứ đang không ổn và lại càng trì trệ hơn. Đó là một vòng tròn luẩn quẩn.

Và nó không chỉ là về việc lập danh sách. Tôi có xu hướng chia cuộc sống của mình thành nhiều ngăn: công việc, mối quan hệ, bạn bè và gia đình. Tôi muốn dành cho tất cả họ sự quan tâm như nhau, nhưng tôi không thể làm điều đó vì không có đủ thời gian, vì vậy tôi cảm thấy căng thẳng, tội lỗi và luôn luôn mệt mỏi.

Nó ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực trong cuộc sống của tôi và tôi không nhìn thấy điểm kết thúc trong tầm mắt.

Tôi thường nhận nhiều phần việc hơn về mình nhưng đều làm đúng hạn. Đổi lại cho sự chăm chỉ đó là cuộc sống bị ảnh hưởng; tôi thường phải hủy các cuộc hẹn đi chơi đêm vào phút trót và khiến bạn bè mình tức giận, thất vọng.

Hệ quả trầm trọng khi không được phép mệt mỏi 

Cuộc đời tôi cứ ngập vùi trong những điều đó và không thấy được một lối thoát. Theo nhà tâm lý trị liệu người Anh Beverley Hills. Đây chính là triệu chứng chính những người trẻ kiệt quệ gặp phải. Dù vấn đề này chưa được nghiên cứu y khoa cụ thể, Hills nói rằng cô đã thấy ở nhiều bệnh nhân mình gặp.

"Bạn có thể cảm thấy căng thẳng, mất ngủ, thiếu tự tin, hoài nghi và như thể bạn đang ở trong tình trạng trống rỗng, tự hỏi "Làm sao tôi có thể thành công khi không còn đủ nguồn lực cho mình?".

Cô ấy nói rằng sẽ có cảm giác kiệt quệ về mặt tinh thần, cảm giác không hài lòng, không hài lòng, và cả tức giận, và có thể là đau đớn về thể xác dưới dạng "đau cơ xơ hóa" hoặc cảm giác không khỏe liên tục.

Nó trở nên trầm trọng hơn trên mạng xã hội vì áp lực liên tục phải sống cuộc sống tốt nhất của bạn, điều này dẫn đến nỗi sợ thất bại và ngược lại, có cả nỗi sợ thành công: "Nếu tôi đạt được tất cả những điều đó, làm sao tôi có thể tiếp tục được?"

Trong những tình huống khắc nghiệt, người trẻ có thể bị trầm cảm hoặc tự tử.

Đối với tôi, một trong những điều khó khăn nhất của tình trạng kiệt sức là việc tôi không cảm thấy mình "được phép" mệt mỏi. Tôi không nghĩ mình đã làm đủ để được nghỉ ngơi. Tôi luôn so sánh bản thân với mẹ - một bà mẹ đơn thân làm tới hai ba công việc để nuôi dưỡng tôi và anh chị em tại Wales. Tôi luôn nghĩ rằng "Làm sao mẹ có thể làm hàng tá công việc, nấu ăn cho chúng tôi, dọn dẹp giặt giũ quần áo sạch sẽ và không bao giờ phàn nàn?". Tôi thấy thật tệ hại nếu cứ than vãn.

Nhưng rõ ràng, mọi thứ đã thay đổi với thế hệ chúng tôi. Trên khắp hành tinh, thế hệ trẻ đang "truyền tay" nhau chủ nghĩa hết mình vì công việc, rằng "bình thường" không bao giờ là đủ; chúng ta luôn muốn vươn tới đỉnh cao. Mỗi người luôn cố phô bày cuộc sống trên mạng xã hội để cả thế giới trầm trồ ngưỡng mộ.

Mẹ tôi chẳng cần chứng minh với ai những điều bà đang làm để chúng tôi có được cuộc sống hạnh phúc, có đồ chơi hay máy tính. Bà cảm thông với vấn đề của tôi và không ngừng lo lắng nhưng đôi khi, nói chuyện với mẹ khiến tôi thấy tệ hơn bởi vì tôi không ngừng so sánh bản thân với mẹ.

Cuộc sống trở nên mệt nhoài khi lúc nào cũng phải tỏ ra luôn luôn năng động và khỏe mạnh, cực kỳ thời thượng và hiểu biết mọi điều.

Ý tưởng về một sự nghiệp thành công sẽ như thế nào cũng đã thay đổi đối với thế hệ của tôi. Nó từng là để kiếm được một mức lương tương xứng, nhưng bây giờ chúng ta cảm thấy như chúng ta cần phải làm điều đó cũng như có một công việc thú vị và hấp dẫn mà bạn đam mê. Đối với việc khỏe mạnh cũng vậy.

Đối với mẹ tôi, điều đó có nghĩa là ăn ba bữa cân bằng và có quần áo sạch sẽ. Đối với chúng tôi, điều đó có nghĩa là đi đến phòng tập thể dục vào lúc 5 giờ sáng, tập chạy bộ sau khi tập để tim mạch, ăn cải xoăn và làm sạch da mọi lúc, nếu không tôi sẽ xuất hiện nếp nhăn. Đó là tất cả về việc trở nên siêu khỏe mạnh, siêu quyến rũ, siêu thời trang - và điều đó thật mệt mỏi.

Đây không phải vấn đề mà người trẻ cố thổi phồng lên

Năm ngoái, tôi cảm thấy tồi tệ đến mức nghĩ rằng mình sẽ suy sụp. Tôi đã cảm thấy kiệt sức trong nhiều tháng, và với danh sách việc cần làm của tôi ngày càng nhiều cùng với mức độ căng thẳng của tôi, tôi đã không đối phó tốt. Tôi hầu như không thể rời khỏi giường hoặc thúc đẩy bản thân làm những công việc đơn giản nhất.

Tôi thường xuyên bị căng thẳng, và tôi không cảm thấy là chính mình chút nào. Tôi đã cáu gắt với bạn trai của mình, bởi vì tôi không còn năng lượng cảm xúc để cho đi - tôi quá tập trung vào việc cố gắng vượt qua cả ngày. Anh ấy lo lắng cho tôi vì tôi không phải là chính mình, và tôi thậm chí còn có các triệu chứng về thể chất: làn da của tôi nổi mụn lần đầu tiên và trở nên ửng đỏ; tôi mắc cả chứng rosacea (chứng bệnh khiến da mặt sưng đỏ, có mụn nhỏ chứa mủ).

Tôi liên tục đổ mồ hôi, bởi vì tôi đang ở trong tình trạng cảnh giác cao độ - chờ đợi điều tiếp theo để lo lắng. Cuối cùng, tôi đã đặt một cuộc hẹn để gặp bác sĩ của mình và nói với ông ấy rằng tôi cảm thấy như mình sắp gục ngã.

Anh ấy nói rằng các triệu chứng lo âu và trầm cảm của tôi càng trầm trọng hơn khi cảm thấy kiệt sức, và đề nghị tôi nên nghỉ một chút thời gian để chăm sóc sức khỏe tinh thần. Tôi không ngạc nhiên với chẩn đoán của anh ấy, nhưng ý nghĩ được phép dừng lại thật nhẹ nhõm.

Tôi đã nghỉ việc một vài tuần mà tôi hoàn toàn không có việc gì phải làm. Tôi vẫn loanh quanh trong đầu những danh sách việc cần làm và cảm thấy mình cần phải tận dụng tối đa thời gian nghỉ ngơi, nhưng tôi cũng kiệt sức đến mức tôi chỉ ngủ. 

Cuối cùng, thời gian nghỉ ngơi cũng đỡ, nhưng một năm sau, tình trạng kiệt sức vẫn chưa hết. Bây giờ tôi đang xem xét liệu pháp như bác sĩ của tôi đề nghị - mặc dù đó bây giờ là một nguồn căng thẳng mới vì tôi đang đấu tranh để tìm một liệu pháp phù hợp với túi tiền.

Tôi cũng đọc nhiều sách hướng dẫn làm sao để giảm căng thẳng. Gần đây, tôi luôn muốn cãi nhau với bạn trai nhưng một phần trong tôi nói rằng mình không thực sự muốn vậy. Vì thế, tôi phải tìm cách để truyền tải cảm xúc của bản thân, như viết lách chẳng hạn.

Cố gắng dành thời gian với bạn bè và tâm sự với mọi người là cách tôi đã làm vì tôi biết rằng, có nhiều người cũng cảm thấy như vậy. Năm ngoái, tôi đã dành nhiều thời gian ở nhà để cố gắng hoàn thành mọi việc; đi chơi hay uống bia với bạn bè từng là điều khiến tôi thấy tiếc thời gian. Tuy nhiên, việc ở bên cạnh mọi người thực sự giúp tôi rất nhiều vì khi ấy, tôi biết mình không cô đơn và không phải vướng bận quá nhiều.

Nhiều người có thể cho rằng đây là vấn đề mà người trẻ thổi phồng lên. Tuy nhiên, thế giới đang thay đổi và thế hệ chúng tôi cũng cần thích ứng. Tôi hiểu nỗi vất vả của bố mẹ và ông bà, nhưng cuộc sống của chúng tôi cũng không dễ dàng gì, theo một cách khác mà thôi.

Nếu những thế hệ trước biết được điều tôi phải trải qua bây giờ, họ sẽ không coi chúng tôi là những đứa lười biếng hay quan trọng hóa vấn đề. Chúng tôi chỉ đang cố gắng làm tốt nhất có thể và bạn biết đấy, đôi khi mọi thứ trông có vẻ dễ dàng nhưng thực sự khó khăn hơn rất nhiều.