Một mình đến “xóm liều” châu Phi

Ly: “Liều” và “ngầu” và...

Sinh năm 1981, tự cho mình hơi khác người, thích nổi loạn, có máu “liều”, hay “săm soi” các sự việc, Phan Ý Ly là người Việt Nam đầu tiên được nhận học bổng Chevening của Chính phủ Anh, ngành nghệ thuật nhằm phát triển cộng đồng (Art for development) năm học 2004- 2005.

Ly quyết dành 4 tháng thực tập của khóa học (từ tháng 2 đến tháng 6/2005) để đi Châu Phi. Quyết định mà nhiều người cho rằng hơi “ngầu” đó khiến Ly lang thang trên mạng và kiếm tìm đủ các từ khoá. Cuối cùng cô tìm thấy một tổ chức hoạt động cộng đồng ở Kibera - một “xóm liều” thuộc thủ đô Nairobi (Kenya) trên trang web www.communit.com.

Ly liên hệ, xin cộng tác cùng tổ chức KCYP (Kibera Community Youth Programme) - một tổ chức thanh niên hoạt động xã hội tại “xóm liều”. Kibera là khu ổ chuột lớn thứ hai trên thế giới. Khu này ra đời từ những năm 60 với số dân khoảng 1,5 triệu người đang sinh sống bất hợp pháp.

Nơi đây được biết đến với nghèo khổ, HIV/AIDS (1/3 dân cư ở đây có HIV). Nơi mà “cảnh sát cũng không dám vào vì sợ”. Nghe thấy vậy, bạn bè đều toát mồ hôi ngăn cản. Nhưng Ly một mình tự tin sải bước đến châu Phi.

Tháng 2/2005, có mặt ở xứ sở nổi tiếng với những… điều kinh dị, Ly thực sự choáng. Đường bẩn, ngõ bẩn. Các khu nhà ổ chuột bẩn. Cuộc sống tối tăm. Người dân nghèo đói… Nhưng Ly không nản.

“Thực ra, nơi đây không đáng sợ như người ta đồn thổi. Tôi thực sự bất ngờ khi làn da lại làm mình nổi bật. Lũ trẻ xóm gọi tôi là “cô da trắng”, chúng tò mò về mái tóc dài của tôi, chúng giật giật nhẹ thử xem nó có thật hay là “hàng” giả. Tôi thấy vui vui và nhập cuộc một cách thân thiện”.

Một tuần ba lần, Ly làm việc với các bạn trong tổ chức thanh niên hoạt động xã hội, những người luôn có khao khát vươn lên để khẳng định mình. Ly hướng dẫn họ thực hiện sân khấu tương tác, sử dụng các loại hình sân khấu và các kỹ thuật sân khấu để họ khám phá bản thân, tự bộc lộ suy nghĩ, tâm tư tình cảm của mình, đồng thời  phát triển nhận thức và tư duy mỗi người.

Ly rời Kibera với bài học đắt giá “luôn tạo cho mình một khoảng trống để cân bằng tinh thần, vượt qua sức ép, và cần phải biết quý trọng bản thân”.

Đại diện cho… Hồng Công!

Năm 16 tuổi, Ly đã sang Ấn Độ theo học ngành Tâm lý và Xã hội. Thời gian đó, cô từng được chọn làm người mẫu ở trường với gương mặt nổi bật. Cô hay trình diễn trang phục truyền thống Sari của Ấn Độ. Ly tích lũy được nhiều kinh nghiệm và tiếp tục có nhiều cơ hội làm người mẫu ở Kenya. Đó cũng là sở thích của Ly.

“Một lần lang thang ở quán cà phê internet gần khu ổ chuột, nhìn thấy tôi, anh sinh viên học ngành Y người Trung Quốc hỏi có phải người Trung Quốc không? Anh ta bảo đang tìm người có gương mặt “kiểu” Hồng Công để ghi hình quảng cáo cho Kenya Airway. Tôi trả lời: “Không, tôi là người Việt Nam. Vậy mà anh ta cứ mời tôi quay thử. Rồi tôi được chọn...” - Ly kể về lý do được chọn là gương mặt quảng bá cho… Hồng Công.

Ý tưởng quảng cáo: Chuyến bay từ Kenya đến Anh có 3 điểm dừng là London, Hồng Công và Nairobi. Ba người đại diện cho ba vùng, một có khuôn mặt kiểu Nairobi, một có khuôn mặt rất London và một đại diện cho Hồng Công. Họ ăn mặc quần áo đặc trưng của từng dân tộc, tay đeo tạp của Kenya Airway. Họ gặp nhau “tay bắt mặt mừng”, thân thiện như người một nhà.

Sau đó, hình ảnh của cô gái Việt Nam này xuất hiện rất nhiều ở Hồng Công. Người ta còn thấy Ly trên trang web của CNN danh tiếng. Sau 2 ngày quay, Ly nhận được 1.200USD. Cô thấy vô cùng thú vị không chỉ vì khoản thù lao hậu hĩnh mà là vì mình có thể đại diện cho… nước bạn.

Giới trẻ Việt Nam biết đến Phan Ý Ly với sân khấu nháp - một thể loại sân khấu mang phong cách của những người trẻ. Những thành viên tham gia sân khấu nháp còn rất trẻ và có cả những người đến từ nước ngoài.

Cùng chung đam mê, sở thích, họ liên kết nhau cùng sáng tạo, tập luyện để cho ra đời những vở kịch xoay quanh đời sống của giới trẻ. Sắp tới nhóm của Ly sẽ ra mắt vở Oe Oe 2 sau thành công của Oe Oe 1 và Nhìn.

Theo Hải Yến
Tiền Phong