Giới trẻ thời nay sẵn sàng chi tiền để... thuê người tâm sự trên mạng

Với sự cô đơn và các vấn đề về sức khỏe tâm thần gia tăng trong giới trẻ Trung Quốc, ngày càng có nhiều người chuyển sang các dịch vụ trò chuyện, tư vấn trực tuyến bởi sự tiện lợi và giá rẻ. Hình thức này phù hợp với những người ngại tương tác trực tiếp, thích làm bạn với người lạ dựa trên sở thích chung.

Nhu cầu cao về trò chuyện, tư vấn tâm lý

Du Xiaomiao (29 tuổi) đã mở dịch vụ trò chuyện trực tuyến trên nền tảng thương mại điện tử Taobao vào tháng 4. Chỉ với 5 nhân dân tệ (khoảng 17.000 đồng), khách hàng có thể nói chuyện với Du về bất cứ điều gì họ muốn trong khoảng 2-3 tiếng.

Không được đào tạo tư vấn tâm lý, Du vẫn đưa ra cho khách hàng những lời khuyên, chia sẻ góc nhìn của bản thân. "Tôi thấy nhiều người bị mắc kẹt trong các mối quan hệ của họ. Dù không thể giúp đỡ tất cả, tôi luôn cố gắng hết sức để giúp đỡ những người mà tôi gặp", Du nói với Sixth Tone. 

Các dịch vụ như của Du được quảng cáo là cung cấp cuộc trò chuyện đồng hành, thay vì tư vấn tâm lý truyền thống. Du cam kết mang lại sự thoải mái, kèm theo những hướng dẫn để khách hàng thoát khỏi áp lực về tâm lý.

Huang (28 tuổi) ra mắt dịch vụ trò chuyện trực tuyến trên Taobao vào giữa tháng 9. Chỉ trong vài tuần, anh đã có khoảng 80 khách hàng mỗi ngày. Huang có 40 nhân viên và đang tuyển thêm để đáp ứng nhu cầu của mọi người.

Cửa hàng của Huang cung cấp 4 cấp độ dịch vụ khác nhau, tùy theo kinh nghiệm và trình độ của nhân viên tư vấn. Đối với một cuộc gọi điện thoại kéo dài 15 phút, nhân viên tư vấn rẻ nhất có giá 20 nhân dân tệ (khoảng 68.000 đồng), đắt nhất là 90 nhân dân tệ (khoảng 306.000 đồng) cho nhân viên tư vấn có nhiều kinh nghiệm.

Trong khi các nhà cung cấp dịch vụ chính thức như One Psychology có yêu cầu về trình độ chuyên môn đối với cố vấn của họ, những nhà cung cấp dịch vụ trò chuyện trên Taobao lại không yêu cầu như vậy. Huang cho biết, hầu hết khách hàng muốn trò chuyện đơn giản nên nhân viên chỉ cần trên 18 tuổi, nói nhiều và có giọng nói hay.

Shi là sinh viên năm cuối đại học. Cô bắt đầu cung cấp dịch vụ trò chuyện trực tuyến bán thời gian cách đây một năm. Cô có thể chọn thời điểm nhận đơn đặt mới và làm việc cho bao nhiêu nhà cung cấp tùy thích.

Cô thường dành 2 tiếng mỗi ngày để nhắn tin cho khách hàng, đôi khi trong giờ học. Khách hàng của Shi hầu hết là những người đàn ông chỉ đang tìm ai đó để nói chuyện cho bớt cô đơn. Tuy nhiên, một số người cố gắng hướng cuộc trò chuyện sang chủ đề tình dục sẽ bị từ chối đón tiếp và hủy đơn ngay lập tức.

Tranh cãi về các tiêu chuẩn 

Trong số 40 nhân viên của Huang, chỉ có 2 người được đào tạo chuyên nghiệp. Một trong số họ - Li Qiuyu - là người đã thúc giục Huang bắt đầu kinh doanh sau khi nhìn thấy tiềm năng của thị trường dịch vụ trò chuyện trực tuyến.

Li Qiuyu (36 tuổi) đã làm việc gần 2 thập kỷ trong lĩnh vực nhân sự, bao gồm việc đưa ra lời khuyên và tư vấn nghề nghiệp. Trong thời kỳ đại dịch, công ty sa sút nhanh chóng, khiến cô phải xem xét lại sự nghiệp của mình.

Sau khi thử tư vấn nghề nghiệp trực tuyến và cảm thấy khá thành công, cô đã tham gia khóa học tư vấn chính thức, nhận được chứng chỉ của Bộ Nhân lực và An sinh xã hội Trung Quốc.

Theo quan điểm của cô, các dịch vụ trò chuyện trên các trang như Taobao có liên quan đến liệu pháp tâm lý vì cả hai đều yêu cầu sự lắng nghe. Mặc dù mọi người đều có thể tham gia và cung cấp dịch vụ của mình, cô tin rằng theo thời gian, thị trường sẽ loại bỏ những người không đủ tiêu chuẩn.

Tuy nhiên, một số người kỳ cựu trong ngành không đồng ý rằng, những dịch vụ trò chuyện trực tuyến, trò chuyện đồng hành trên Taobao là hình thức tư vấn tâm lý.

Zhou Xiaopeng - nhà tâm lý học được Bộ Nhân lực và An sinh xã hội chứng nhận với 18 năm kinh nghiệm - tin rằng, tư vấn thực sự không chỉ đơn thuần là lắng nghe và hỗ trợ về mặt cảm xúc mà còn là đưa ra giải pháp và giúp khách hàng giải quyết vấn đề của họ.

Zhou Xiaopeng nói với Sixth Tone: "Tư vấn tâm lý giúp khách hàng chống lại mặt tiêu cực của họ, trong khi những dịch vụ trò chuyện trực tuyến này không làm được điều đó, đôi khi còn hướng khách hàng theo sự tiêu cực".

Taobao yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ tư vấn phải có ít nhất 3 chuyên gia được chứng nhận làm việc cho họ và có giấy phép kinh doanh liên quan. Lin Bin - giám sát dịch vụ khách hàng tại Taobao - nói rằng, các dịch vụ trò chuyện đơn giản trên nền tảng này không thể khẳng định là liệu pháp tâm lý chuyên nghiệp.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, có khoảng 54 triệu người bị trầm cảm và 41 triệu người lo lắng thái quá tại Trung Quốc. Tuy nhiên, dịch vụ sức khỏe tâm thần không đủ để đáp ứng nhu cầu cũng như người dân không sẵn sàng chi trả cho việc điều trị sức khỏe tâm thần.

Kể từ năm 2020, Ủy ban Y tế Quốc gia đã ban hành các hướng dẫn tập trung vào việc tăng cường cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần, bao gồm việc thúc đẩy nhiều hơn các dịch vụ tư vấn trực tuyến của các tổ chức nhà nước như bệnh viện và trường học.

Tuy nhiên, ngành tư vấn trực tuyến non trẻ vẫn thiếu sự giám sát theo quy định, bao gồm việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Năm 2020, hãng truyền thông Guangming Online đã kêu gọi thiết lập tiêu chuẩn ngành cho các nhà cung cấp dịch vụ tư vấn trực tuyến. Đồng thời, các tổ chức chăm sóc sức khỏe tâm thần chính thống được khuyến khích mở rộng dịch vụ trực tuyến của họ nhằm ngăn chặn những cá nhân không đủ tiêu chuẩn tham gia vào ngành.