Lo ngại thu nhập người về hưu thấp hơn chuẩn nghèo

Ông Chính cho rằng, hiện vẫn chưa quản lý được số lượng đơn vị và lao động tham gia BHXH bắt buộc. Thống kê cho thấy, có 16 triệu lao động lẽ ra phải tham gia BHXH nhưng thực tế chỉ thu được BHXH của 11 triệu người. Còn hơn 5 triệu lao động không thu được. Liên quan đến lợi ích sát sườn về lâu dài của người lao động và an sinh xã hội, đó là thu nhập bình quân của người lao động 3,8 triệu đồng/tháng nhưng mức đóng BHXH lại phổ biến ở mức bình quân 2,8 triệu đồng.

Theo đó mức thất thu BHXH hàng năm hơn 24.000 tỷ đồng. “Với mức đóng BHXH thấp như vậy, 20-30 năm sau thu nhập của người về hưu thấp hơn chuẩn nghèo, và họ lại chính là diện nghèo của xã hội”, ông Chính nói.

Một thiệt thòi khác đối với người lao động được ông Chính, nêu: Bộ Luật Lao động có hiệu lực từ tháng 5- 2013, trong đó điều 90 định nghĩa tiền lương bao gồm, mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác. Nếu áp dụng cách tính đóng BHXH theo điều 90 thì mức đóng của người lao động sẽ cao hơn, vì tính gộp các khoản thu nhập khác.

Còn thực tế các đơn vị lấy mức lương trong hợp đồng lao động để trích đóng cho người lao động. Ngược lại, các ý kiến vẫn còn boăn khoăn vì chưa làm rõ các khoản bổ sung khác là gì, đồng thời cần tính toán hài hòa lợi ích của người sử dụng lao động và người lao động và thực hiện có lộ trình. Tuy nhiên, ông Chính đề xuất cần phải thực hiện ngay để 20-30 năm sau đời sống của người lao động được đảm bảo hơn.

Các đại biểu lo ngại về tình trạng chủ doanh nghiệp bỏ trốn khiến người lao động mất trắng quyền lợi, do chủ doanh nghiệp đã chiếm dụng tiền BHXH. Biện pháp xử lý các chủ doanh nghiệp bỏ trốn vẫn chưa rạch ròi. Hiện số nợ đạt kỷ lục 11.000 tỷ đồng, cơ quan BHXH đã khởi kiện 4.000 vụ nhưng chỉ thu hồi được 20% số vụ kiện. Nguyên nhân chính khiến các doanh nghiệp chây ỳ đóng BHXH do chế tài không đủ sức răn đe, cụ thể mức xử phạt cao nhất là 75 triệu đồng so với khoản nợ BHXH lên hàng chục tỷ đồng.

Theo đó các đại biểu đề xuất bổ sung các hành vi trốn đóng, chiếm dụng tiền BHXH của người lao động vào tội hình sự mới đủ sức răn đe. Đồng thời nên giao cho cơ quan BHXH chức năng thanh tra, vì cho rằng, BHXH Việt Nam là cơ quan nhà nước, chịu trách nhiệm quản lý quỹ tài chính liên quan đến an sinh xã hội của hàng chục triệu người lao động...

Ông Đinh Văn Cương, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương, nhìn nhận: "Bên cạnh những kết quả đạt được, lĩnh vực BHXH còn nhiều vấn đề tồn tại, đó là diện bao phủ còn thấp. Quản lý nhà nước về đóng BHXH chưa đáp ứng yêu cầu. Tình trạng doanh nghiệp nợ và trốn đóng BHXH vẫn còn nhiều. Qũy BHXH nhất là quỹ hưu trí và tủ tuất có nguy cơ mất cân đối trong tương lại gần...".