Vụ cảng container 10.000 tỷ đồng bị "bế tắc": Nguy cơ dự án chồng dự án

Hai dự án triển khai trên "cùng địa bàn”

Văn phòng Chính phủ đã truyền đạt kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình về việc giải quyết khiếu nại của Công ty Cổ phần đóng tàu và dịch vụ dầu khí Vũng Tàu (VTSC) về Dự án Cảng tổng hợp và Container Cái Mép Hạ (xã Phước Hòa, huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu).

Theo Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, việc các cơ quan chức năng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu chấm dứt hoạt động, thu hồi đất Dự án Cảng Tổng hợp và Container Cái Mép Hạ của công ty VTSC khi chưa thực hiện thủ tục gia hạn là chưa phù hợp với quy định tại điều 64 của Luật đất đai năm 2013.

Việc UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu chủ trương giao Dự án Cảng Tổng hợp và Container Cái Mép Hạ cho Công ty TNHH MTV Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn khi chưa quyết định dứt điểm việc khiếu nại, kiến nghị của Công ty VTSC dẫn đến hai dự án triển khai trên cùng một địa bàn.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu khẩn trương tiến hành rà soát, đánh giá toàn diện về quá trình triển khai thực hiện đầu tư Dự án Cảng Tổng hợp và Container Cái Mép Hạ đề xuất biện pháp giải quyết lên Thủ tướng Chính Phủ trong tháng 6/2018.

Doanh nghiệp “kêu cứu”, địa phương quyết thu hồi

Như Dân trí đã thông tin, dự án Cảng tổng hợp và Container Cái Mép Hạ do Công ty VTSC làm chủ có diện tích đất sử dụng khoảng 86,6ha, dự kiến tổng mức đầu tư trên 10.235 tỷ đồng, được tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thỏa thuận địa điểm và diện tích xây dựng năm 2006.

Đến năm 2008, Cảng Cái Mép Hạ chính thức được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận bổ sung quy hoạch vào nhóm cảng biển số 5. Tiếp đó, năm 2011, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có quyết định giao đất. Dự kiến, khi hoàn thành dự án sẽ đón những con tàu có tải trọng lên tới 160.000 tấn và đi vào hoạt động giai đoạn 1 vào năm 2013. Chính vì quy mô rất lớn của dự án, VTSC đã xúc tiến phương án liên doanh với đối tác nước ngoài.

Đại diện VTSC cho biết, vào cuối năm 2006, dưới sự chứng kiến của UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và Bộ trưởng Hàng hải - Thủy sản Hàn Quốc, công ty đã ký biên bản ghi nhớ về hợp tác đầu tư dự án Cảng Cái Mép Hạ với các đối tác của Hàn Quốc.

Tuy nhiên, theo đại diện VTSC thì từ khi có quyết định giao đất tới năm 2016, chủ đầu tư đã gặp nhiều khó khăn trong việc triển khai thực hiện dự án như công tác kiểm kê đền bù, xác định giá đất thuê bị kéo dài.

Ngoài ra, những thay đổi về cách tính giá thuê đất đã dẫn tới việc tiền đóng thuế đất phát sinh vượt cả vốn điều lệ của doanh nghiệp, điều này đã khiến VTSC phải tìm các phương án để giải quyết việc đóng tiền sử dụng đất…

Theo VTSC, nguyên nhân dẫn tới những điều này chính là do chậm trễ trong kế hoạch đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng cơ sở đến chân hàng rào dự án, mà cụ thể là dự án cầu đường liên cảng Cái Mép Thị Vải. Theo đó, đây là dự án phải được đầu tư bằng vốn ngân sách nhà nước, giai đoạn 1 (2009-2012) của dự án cầu đường này sẽ được đầu tư song song với giai đoạn 1 của dự án cảng Cái Mép Hạ.

Tuy nhiên, cho đến nay đường liên cảng mới được kết nối vào chân công trình dự án. Ngay cả phía Hàn Quốc cũng đề nghị sẽ cung cấp nguồn vốn để thực hiện nhanh dự án hạ tầng cơ sở đến chân hàng rào khu cảng nhưng UBND tỉnh đã có văn bản hồi đáp rằng đây là dự án sẽ được đầu tư bằng ngân sách, chưa cần đến vốn vay nước ngoài.

Trong thời gian này, công ty VTSC cũng đã gửi hơn 100 văn bản đến các sở ngành và UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu để cùng nhau tìm giải pháp, hỗ trợ nhà đầu tư sớm triển khai dự án. Thế nhưng, UBND tỉnh lại ban hành các văn bản chỉ đạo thanh tra và thu hồi.

Trước đó, ông Nguyễn Văn Hải, Chánh Văn phòng UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng nêu quan điểm, đối với các dự án trên địa bàn tỉnh nói chung, khi tổ chức thu hồi, nhất là một số dự án cảng biển tại các khu công nghiệp, tỉnh phải cân nhắc nhiều.

Trước hết, tỉnh phải xác định đây là lỗi của nhà đầu tư hay lỗi ở cơ quan quản lý nhà nước. Có những việc các nhà đầu tư rất sốt sắng, triển khai dự án nhưng do cơ chế chính sách vẫn còn nhiều vướng mắc đã là trở ngại và kéo dài thời gian cho nhà đầu tư nên tỉnh luôn cân nhắc để tạo điều kiện cho nhà đầu tư tiếp tục được gia hạn thời hạn đầu tư. Còn với những trường hợp các nhà đầu tư thiếu thiện chí thì buộc phải thu hồi dự án.

“Với dự án cảng Cái Mép Hạ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng đã có văn bản thu hồi nhưng doanh nghiệp gửi đơn kiến nghị đến Văn phòng Chính phủ. Thủ tướng cũng đã có văn bản đề nghị tỉnh tiến hành rà soát lại quá trình đầu tư dự án. Do vậy tỉnh đang tiếp tục thực hiện các báo cáo liên quan theo quan điểm của tỉnh”, ông Hải nói.

Đại Việt – Công Quang