Tín dụng đen "bủa vây", biến người dân thành những "chị Dậu mới"

Đánh giá cao việc ngành ngân hàng dành trên 5.000 tỷ đồng đối với chính sách cho vay nông thôn, vùng sâu vùng xa nhưng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vẫn cho rằng hệ thống ngân hàng thương mại, Ngân hàng Chính sách nên vươn ra hơn nữa để đáp ứng nhu cầu cần thiết cho người dân nghèo.

Theo Thủ tướng, thời gian qua tín dụng đen xảy ra trên nhiều địa bàn gây bất ổn trật tự xã hội, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân. Thủ tướng dẫn lại phát biểu của Đại biểu Đinh Duy Vượt (Gia Lai) trên diễn đàn Quốc hội cho rằng, "tình trạng tín dụng đen, lãi suất cho vay cắt cổ đang bủa vây người dân từ thành thị tới nông thôn và khiến nhiều người trở thành những "chị Dậu mới".

Đồng tình với báo động của Ngân hàng Thế giới về tỷ lệ dân số chưa tiếp cận được với tín dụng của Việt Nam hiện khá cao, Thủ tướng chỉ đạo: "Vấn đề này có phần trách nhiệm của ngân hàng khi chưa mang dịch vụ ngân hàng được đến vùng sâu xa, nông thôn. Các đồng chí cần chủ động hơn trong phối hợp với Bộ Công an xử lý tốt hơn tình trạng tín dụng đen, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận vốn ngân hàng".

Theo người đứng đầu Chính phủ, trong năm 2019, Chính phủ sẽ ban hành nghị quyết về đẩy lùi tín dụng đen. Theo đó, Bộ Công an và các bộ, ngành khác, chính quyền các tỉnh, thành sẽ vào cuộc.

Bên cạnh những lưu ý trên, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao những đóng góp của ngành trong việc ổn định kinh tế vĩ mô, đặc biệt vai trò trong kiểm soát lạm phát ở 3,54% năm 2018. Nỗ lực này được lãnh đạo Chính phủ ghi nhận trong bối cảnh tình hình quốc tế có nhiều biến động, đồng nội tệ các nước mất giá, lãi suất điều hành của các ngân hàng trung ương liên tục điều chỉnh và đặc biệt là cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung.

“Chính phủ đã dành nhiều thời gian lắng nghe ý kiến ngành ngân hàng để tháo gỡ, nhất là một số thể chế, chính sách”, Thủ tướng đánh giá NHNN đã điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, khéo léo, hiệu quả, phối hợp với chính sách tài khóa trong kiểm soát lạm phát, ổn định vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng. Những chính sách đó vừa duy trì sự ổn định của thị trường tiền tệ, vừa tạo dư địa để điều hành chủ động chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác.

Thủ tướng nhấn mạnh một vài con số là điểm sáng trong năm 2018. Thứ nhất, mua vào 10 tỷ USD, tăng dữ trự ngoại hối lên con số kỷ lục hơn 60 tỉ USD. "Mấy ngày gần đây tôi biết các đồng chí đang tiếp tục mua vào để tăng dự trữ. Rất tốt", Thủ tướng nói.

Con số thứ hai là tăng trưởng tín dụng 14% thấp hơn 2017 nhưng GDP cả nước lại tăng 7,08%. Điều này cho thấy dòng tín dụng từ hệ thống ngân hàng đã được "bơm" vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, đặc biệt các ngành ưu tiên như nông nghiệp, xuất khẩu. Bằng chứng, xuất siêu năm nay cũng đạt con số ấn tượng hơn 7 tỷ tUSD.

Theo Thủ tướng, nợ xấu đã được kéo giảm từ mức 2,46% trước đó xuống chỉ còn 1,89% tổng dư nợ. Đáng chú ý, toàn hệ thống đã xử lý được khoảng 900.000 tỷ đồng nợ xấu, cục máu đông nợ xấu đang nhỏ dần, nhiều nơi đã tan đi. 

“Tôi có hỏi một số đồng chí ở các ngân hàng thì cơ bản không có nợ xấu nữa. Nợ xấu trước đây được gọi là cục máu đông, giờ cục máu động nhỏ dần, nhiều nơi đã tan đi. Điều này do yếu tố vĩ mô và công tác điều hành của các đồng chí”, Thủ tướng phát biểu.

Về mặt còn tồn tại, Thủ tướng lưu ý, vừa qua các ngân hàng hoạt động tốt hơn nhưng năng lực chưa cao, sản phẩm dịch vụ còn chưa đa dạng, cơ cấu tổ chức còn cồng kềnh chưa hợp lý. "Trình độ quản lý điều hành của chúng ta chưa cao, công nghệ ngân hàng còn có khoảng cách đáng kể so với thế giới", Thủ tướng nhắn nhủ.

Định hướng nhiệm vụ năm 2019, Thủ tướng đánh giá cao NHNN có chương trình hành động triển khai Nghị quyết 01, 02 của Chính phủ và lưu ý NHNN trước nguy cơ, rủi ro từ kinh tế thế giới, "cần đề cao cảnh giác, luôn theo dõi tình hình, có giải pháp linh hoạt, chặt chẽ để điều hành chính sách".

Nhấn mạnh khát vọng Việt Nam phải vươn lên, từ thu nhập thấp sang thu nhập trung bình cao, thu nhập cao, Thủ tướng cho rằng trách nhiệm của NHNN và các tổ chức tín dụng phải đóng góp vào sự phát triển của đất nước, để năm 2019 đạt kết quả cao hơn năm 2018, để ngành ngân hàng có sự bứt phá. Đây là câu hỏi mà ngành ngân hàng cần giải đáp.

Thủ tướng cũng đặt hàng yêu cầu NHNN sớm có lời giải bài toán ngân hàng với cách mạng 4.0, ngân hàng phải làm gì để tiên phong trong cách mạng 4.0, tạo cú hích đối với cả nền kinh tế, trong đó có vấn đề thanh toán điện tử. Ngành ngân hàng cũng cần xây dựng, trình Thủ tướng phương án tăng vốn điều lệ của các ngân hàng thương mại do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ đến năm 2020 để đáp ứng đủ vốn theo tiêu chuẩn, chuẩn mực của Basel 2; Kiểm soát tăng trưởng tín dụng hợp lý, gắn với nâng cao chất lượng, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên phát triển...

An Hạ