"Mổ xẻ" nguyên nhân thất bại của doanh nghiệp

Trò chuyện với những người khởi nghiệp tại chương trình Leader Talk 3, chuyên gia kinh tế cao cấp Phạm Chi Lan nói, để khởi nghiệp thành công và phát triển bền vững, các chủ doanh nghiệp trẻ phải tránh xa cách kinh doanh chạy theo phong trào, thu được lợi ích trước mắt song nhanh chóng thất bại trước những thay đổi của thị trường. 

Đọc những thông tin kinh tế - tài chính mới nhất trên FICA: Luật sư biện giải thế nào về tội trạng của siêu lừa Huyền Như? Công chúa Tây Ban Nha bị cáo buộc trốn thuế và rửa tiền Thủ lĩnh biểu tình Thái Lan tuyên bố đóng cửa Bangkok vô thời hạn Thủ tướng: Cho phép xây sân golf trong sân bay Tân Sơn Nhất và Gia Lâm

Nguyên Phó Chủ tịch Phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI) cho rằng, thay vào đó, các doanh nghiệp trẻ phải chấp nhận trải qua thử thách, chủ động tiếp cận phương thức kinh doanh mới, sáng tạo và đổi mới công nghệ, để tự mình tìm ra con đường phát triển. 

Trong khi đó, TS. Lê Xuân Nghĩa - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh doanh (BDI) dùng từ “chộp giật” để lý giải về những thất bại của các doanh nghiệp trong năm 2013. 

Theo ông, do ảnh hưởng nặng nề của tâm lý kinh doanh chộp giật, các doanh nghiệp mới thiếu vốn lưu động và không chịu bỏ chi phí đổi mới, đây mới chính là nguồn gốc của thất bại chứ không phải do điều kiện kinh doanh khắc nghiệt gây nên.

Với con số gần 61.000 doanh nghiệp giải thể và ngừng hoạt động trong năm 2013, các diễn giả tại tọa đàm đều có chung nhận định, vấn đề không hoàn toàn do khủng hoảng kinh tế thế giới, dù một thực tế rõ ràng là nền kinh tế Việt Nam đã thể hiện mức độ khủng hoảng dữ dội hơn cũng như chậm phục hồi hơn hẳn so với nhiều quốc gia trong khu vực.

Theo TS. Lê Đăng Doanh, bên cạnh những yếu tố thuộc về kinh tế vĩ mô, cải thiện môi trường kinh doanh vốn là mục tiêu và phương hướng của Chính phủ thì bản thân các doanh nghiệp phải tự là “phao cứu sinh” cho chính mình và nền kinh tế bằng những thay đổi, cải cách đầy sáng tạo và khả thi của mình. Ông nhấn mạnh, “sáng tạo, đổi mới là chìa khóa để cạnh tranh thành công.”

Ông cũng trở lại với câu chuyện của cố Đại tướng Võ Nguyên Giáp và thể hiện niềm tin đối với sức trẻ của các doanh nghiệp trẻ trong cuộc chiến mới trên thương trường. 

TS. Lê Đăng Doanh cho rằng, để thực hiện chiến lược “lấy ít địch nhiều, lấy yếu thắng mạnh” của cố Đại tướng, các doanh nghiệp phải tập trung điều tra kỹ lưỡng thị trường, công nghệ, nguồn lao động, tích lũy kinh nghiệm từ các bài học nhỏ để dần vững mạnh và quan trọng nhất là “không được e dè, sợ hãi trước khó khăn.”.

Cùng chung quan điểm, TS Trần Đình Thiên cho rằng, các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp trẻ, phải tự mình chủ động và linh hoạt trước mọi diễn biến của thị trường thay vì trông mong sự giúp đỡ hay những thay đổi của công cuộc cải cách thể chế. Thiếu sự chủ động, doanh nghiệp sẽ bị cạnh tranh quyết liệt và nhanh chóng thất bại.

Bức tranh kinh tế toàn cầu và khu vực trong giai đoạn hiện nay đã thay đổi và sẽ còn chuyển biến trong những năm tiếp theo. Bên cạnh những thời cơ để nắm bắt thì các doanh nghiệp cũng đồng thời phải đón nhận những khó khăn và thách thức mới khi Việt Nam hội nhập sâu hơn vào kinh tế toàn cầu, mà trước hết là khả năng gia nhập Hiệp định đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Điều thuận lợi là doanh nghiệp Việt Nam sẽ không gặp phải sự cạnh tranh của các đối thủ truyền thống tại châu Á - những quốc gia có những mặt hàng xuất khẩu cạnh tranh trực tiếp, cũng như có cơ hội hợp tác và học hỏi và trưởng thành từ các nền kinh tế hàng đầu thế giới.

Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt cũng sẽ phải chịu áp lực trước các yêu cầu cao hơn về tính minh bạch tuyệt đối, về khả năng cạnh tranh, đặc biệt là trong các vấn đề về sở hữu trí tuệ, dược phẩm, lao động trẻ em, tổ chức công đoàn…

Các doanh nghiệp trẻ phải có tư duy mới với cách tiếp cận mới, góc nhìn mới về tình hình kinh tế thị trường. Không chỉ tuyệt đối tránh tâm thế bị động, “chờ sung rụng” mà phải tích cực tự mình khởi động, tự mình cứu mình bằng sự sáng tạo tự thân về khoa học công nghệ, về phương thức và xu thế kinh doanh mới. 

Theo nhìn nhận của chuyên gia Phạm Chi Lan thì “vốn quan trọng nhất chính là con người và tư duy của con người”.

Theo đó, nguồn vốn quan trọng nhất quyết định sự thành bại đối với một doanh n không nằm ở tiền hay đất đai, máy móc mà là khả năng và trí tuệ của con người. Chỉ có những sáng tạo, ý chí vượt khó và đoàn kết của đội ngũ nhân sự vững vàng mới tạo nên sức mạnh và thành công.