Kiểm toán Nhà nước phát hiện gần 240 doanh nghiệp TPHCM sai sót về thuế

Kiến nghị xử lý tài chính hàng nghìn tỷ đồng

Qua kiểm toán ngân sách địa phương năm 2021 tại TPHCM, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế trong thu ngân sách, chi đầu tư xây dựng cơ bản của thành phố này.

Qua đó, KTNN kiến nghị xử lý tài chính hơn 3.294 tỷ đồng, gồm nộp ngân sách Nhà nước (NSNN) hơn 361 tỷ đồng; thu hồi, giảm chi NSNN 2.376 tỷ đồng; giảm lỗ của doanh nghiệp hơn 556 tỷ đồng; kiến nghị khác 1.737 tỷ đồng.

Trong đó, về tuân thủ Luật và chế độ thu tại các đối tượng nộp thuế, cơ quan kiểm toán cho biết qua đối chiếu 281 doanh nghiệp thì phát hiện có 239 đơn vị sai sót, chưa kịp thời trong việc chấp hành kê khai, nộp thuế; 26 doanh nghiệp có dấu hiệu kê khai thuế chưa đúng quy định. Vì vậy, KTNN kiến nghị tăng thu ngân sách 276 tỷ đồng, giảm số lỗ doanh nghiệp kê khai 556 tỷ đồng.

Ngoài ra, cơ quan kiểm toán cho biết có 9 doanh nghiệp không cung cấp đầy đủ hồ sơ tài liệu phục vụ cho công tác đối chiếu thuế vi phạm quy định tại Điều 68 Luật KTNN, 2 doanh nghiệp có hoạt động mua bán xăng dầu nhưng không có giấy phép kinh doanh.

Đối với rà soát hồ sơ kê khai giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) theo Nghị định số 92 của Chính phủ, KTNN cho biết có 352 doanh nghiệp kê khai không đúng đối tượng được giảm theo quy định, số thuế TNDN phải nộp bổ sung 7,7 tỷ đồng.

Về quản lý tiền thuê đất, tiền sử dụng đất, KTNN cho biết còn tình trạng các khu đất đang được các tổ chức sử dụng nhưng chưa được xác định nghĩa vụ tài chính do các sở ngành chưa xác định giá đất; các khu đất chưa có quyết định giao đất, hợp đồng thuê đất hoặc hết hạn hợp đồng thuê đất đang tạm xác định nghĩa vụ tài chính theo bảng giá đất hàng năm.

Cũng theo cơ quan kiểm toán, công tác lập, thẩm định, phân bổ và giao kế hoạch đầu tư công năm 2021 chưa tuân thủ đầy đủ trình tự, thủ tục lập và thẩm định, thời gian điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn.

NSNN năm 2021 không đảm bảo theo quy định; giao kế hoạch vốn cho 93 dự án nhưng sau đó không cân đối được nguồn vốn phải tạm dừng thực hiện; phân bổ kế hoạch vốn cho 2.666 dự án trước khi có quyết định điều chỉnh thời gian thực hiện, chưa tuân thủ quy định; bố trí kế hoạch vốn năm 2021 cho 1.307 dự án chuyển tiếp từ giai đoạn 2016-2020 có thời gian bố trí vốn quá thời gian quy định.

Giải ngân đầu tư công thấp, nhiều bất cập khác về ngân sách

Việc quản lý, thực hiện kế hoạch vốn đầu tư công năm 2021 qua kiểm toán cho thấy, tổng số vốn đã giải ngân đạt tỷ lệ 62%, thấp hơn tỷ lệ bình quân chung cả nước và thấp hơn tỷ lệ các chủ đầu tư đã đăng ký với UBND TPHCM.

Trong đó, 414 dự án được bố trí 2.335 tỷ đồng nhưng chưa giải ngân; 73 dự án tỷ lệ giải ngân thấp hơn 30% kế hoạch vốn năm 2021 được giao, số vốn còn lại phải hủy bỏ là 8.787 tỷ đồng; 532 dự án có tỷ lệ giải ngân thấp hơn tỷ lệ bình quân chung của thành phố, với giá trị không được giải ngân là 9.471 tỷ đồng.

Trong quản lý dự án đầu tư còn thực hiện chưa đúng quy định của Luật Đầu tư công, Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu và các văn bản pháp luật có liên quan khác. Qua kiểm toán chi tiết các dự án, KTNN kiến nghị xử lý tài chính 134,6 tỷ đồng và kiến nghị khác 29,1 tỷ đồng.

Công tác thanh toán, tạm ứng và thu hồi vốn tạm ứng chưa kịp thời thu hồi số vốn đầu tư tạm ứng đã quá thời hạn thu hồi theo quy định; tổng số dư tạm ứng quá hạn đến 31/1 của 173 dự án 1.754,2 tỷ đồng. Chi thường xuyên còn nhiều bất cập cần khắc phục

Theo số liệu tới ngày 31/7/2021, Kiểm toán Nhà nước cho biết có 10 quận, huyện ở TPHCM bị hụt thu điều tiết ngân sách. Ngân sách TPHCM chưa bố trí đủ nguồn kinh phí phòng, chống dịch Covid-19 các quận do một số chế độ chi chưa đảm bảo đủ cơ sở cấp kinh phí. Tuy nhiên, UBND quận và phường chưa trình cấp có thẩm quyền phương án xử lý tài chính phù hợp theo quy định mà sử dụng nguồn cải cách tiền lương và số kinh phí tồn từ nguồn bổ sung có mục tiêu từ ngân sách cấp trên để đảm bảo các nhiệm vụ chi chưa phù hợp quy định.

Ngoài ra, qua kiểm toán, lĩnh vực chi các dịch vụ công ích đô thị còn tồn tại, hạn chế. Hầu hết các quận, huyện được kiểm toán chưa triển khai thực hiện hoặc thực hiện chưa phù hợp, chưa thực hiện đầu thầu hoặc thực hiện đấu thầu chậm, xây đơn giá dự toán chưa phù hợp quy định.

Các sở, ngành được kiểm toán, các đơn vị sự nghiệp công lập chưa lập Đề án sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê trình cấp có thẩm quyền phê duyệt hoặc đã lập đề án nhưng vẫn chưa hoàn chỉnh để trình UBND TPHCM phê duyệt theo quy định tại Nghị định số 151 của Chính phủ.

Về nợ chính quyền địa phương, cơ quan kiểm toán cho biết giải ngân vốn ODA vay lại vốn vay nước ngoài của Chính phủ giải ngân trong năm 2021 là 1.339,7 tỷ đồng, chỉ đạt 15% tổng kế hoạch vốn đầu tư giao trong năm.

Về kế toán và quyết toán ngân sách, qua kiểm toán cho thấy, TPHCM vẫn tồn đọng số dư tạm ứng ngoài dự toán bằng lệnh chi tiền, chưa thu hồi kịp thời.

Trong thực hiện cơ chế tài chính đặc thù theo Nghị quyết 54 của Quốc hội, KTNN cho biết, đến nay một số nội dung triển khai chậm so với kế hoạch, chưa đạt được mục tiêu đề ra và trong điều kiện TPHCM đã thực hiện tổ chức chính quyền đô thị. Theo đó, cơ quan này cho rằng cần tiếp tục kiến nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết mới phù hợp với cơ chế chính quyền đô thị.