Hàng nghìn người thuê nhà nghèo khổ phút chốc thành triệu phú

Năm nay 78 tuổi, cụ ông Mea Kadwani đã sống trong căn phòng trọ ở Mukund Mansion, Mumbai suốt từ khi còn là đứa trẻ chập chững biết đi. Nhờ các quy định của Luật kiểm soát giá thuê nhà, suốt mấy chục năm qua ông chỉ phải trả 23 USD/tháng cho căn hộ hơn 240 m² ngay khu trung tâm đường Nepean Sea. Tại đây giá thuê nhà bình quân vẫn khoảng 2000 USD/tháng.

Giờ đây ông Kadwani quyết định rời đi, sau 3 năm thương lượng với một công ty bất động sản (BĐS) có tên Orbit. Đổi lại vợ chồng ông được nhận khoản bồi thường 2,5 triệu USD. Lí do là công ty trên muốn biến ngôi nhà của cặp vợ chồng già thành khu để xe cho tòa nhà 29 tầng kế bên mà họ đang xây dựng.

Vợ chồng ông Kadwani thậm chí còn được chào mua một căn hộ trong chung cư mới thế nhưng họ đã từ chối bởi họ muốn chuyển sang căn hộ ở tầng trệt gần đó. “Tôi đã từ chối mua căn hộ ở tòa nhà sắp được xây bởi việc ở trong những tòa nhà cao tầng đó không khiến tôi thích thú”, ông Kadwani tâm sự.

Cặp vợ chồng già này chỉ là 2 trong số hàng nghìn người thuê nhà tại Ấn Độ, vốn được hưởng lợi từ chính sách thuê nhà giá rẻ, nay bất ngờ trở nên giàu có do sự bùng nổ của thị trường BĐS. Theo dữ liệu của Liases Foras Real Estate Rating & Research, tại Mumbai giá nhà đã tăng chóng mặt lên mức kỷ lục 2000 USD/m², cao gấp đôi so với 3 năm trước.

Theo CEO Pujit Aggarwal của công ty Orbit, tại phía Nam của Mumbai, bao gồm cả một dải “đất vàng” ôm lấy biển Ả rập, có khoảng 500 công trình nhà ở bằng đá xiêu vẹo, được xây từng những năm 1900, được xác định có giá trị tiềm năng khoảng 40 tỷ USD nếu được xây dựng lại.

“Suốt nhiều thế hệ, hầu hết người thuê nhà sống lay lắt qua ngày và hầu như chỉ đủ sống”, ông Aggarwal nói. “Giờ đây, với quá trình xây dựng lại thành phố, chỉ sau một đêm những người thuê nhà này trở thành những triệu phú với nhiều triệu USD bởi giá trị vốn hóa khu đất họ đang ở tăng giá chóng mặt”. Công ty Orbit của Aggarwal chỉ là một trong số 75 công ty đang trả tiền để đền bù cho những người thuê nhà tại Mumbai.

Mặc dù thế, đây vẫn được xem như những thương vụ hời cho các nhà đầu tư BĐS. Tại chung cư Villa Orb của Orbit, những căn hộ 5 phòng ngủ đang được bán với giá lên tới 12 triệu USD. Họ dự tính sẽ thu về từ 4-5 lần số vốn bỏ ra đầu tư dự án cho dù phải trả cho các chủ sở hữu đất 1 tỷ rupee để mua lại và thêm 750 triệu rupee cho những người thuê nhà như vợ chồng ông Kadwani

Dù vậy thì không phải người thuê nhà giá rẻ nào cũng được trở thành triệu phú. Mitul Bhatia, một nhân viên tư vấn tuyển dụng 33 tuổi cho biết anh và cha mẹ buộc phải rời căn hộ 3 phòng ngủ có diện tích hơn 80m² của mình sau khi chủ căn nhà cắt điện và nước.

Đạo luật kiểm soát giá thuê nhà Bombay (tên cũ của Mumbai) được ra đời năm 1947 nhằm hỗ trợ những người di cư đến đây sau khi thuộc địa Ấn Độ chia tách. Giá tiền thuê tại khoảng 19.000 căn nhà được giữ ở mức của năm 1940 hòng ngăn chặn các chủ nhà trọ tăng giá trong thời kỳ kinh tế khó khăn. Tại Mumbai, các quy định này đã được sửa đổi theo hướng giá nhà mỗi năm không được tăng quá 5%.

Cũng giống như những tòa nhà được xây từ thời thuộc địa, sau khi ra đời từ năm 1923, Mukund Mansion giờ đây trông thật đổ nát. Những người chủ của chúng không thể đủ tiền duy tu, sửa chữa do tiền cho thuê thu được quá thấp. Do quy định của pháp luật, những chủ nhà trọ này cũng không được phép đuổi người thuê. Vì vậy cách duy nhất họ có thể làm giờ đây đó là bán lại tòa nhà cho các công ty BĐS, những người có đủ tiền để thuyết phục người thuê nhà ra đi.

Cụ Kadwani, người từng bị chấn thương nhẹ do một mảng trần nhà sụp xuống tỏ ý chia sẻ với chủ nhà: “Chủ nhà ở vào tình cảnh thật đáng thương. Chúng tôi cũng không mong chờ ông ấy có thể làm gì để cải tạo ngôi nhà với số tiền cho thuê như vậy”. Trong số 9 hộ gia đình ở Mukund Mansion, gia đình cụ Kadwanis là người cầm cự lâu nhất và cũng là một trong số những nhà nhận đền bù cao nhất.

Điều hài hước đó là trước khi công ty Orbit đến thương lượng, ông Kadwani đã không ít lần muốn ra đi. “Chúng tôi đã tìm cách bán quyền thuê nhà vài lần nhưng chủ nhà từ chối chuyển quyền đó cho người thuê mới. Ơn trời, thật may là ông ta không đồng ý nếu không có lẽ chúng tôi chỉ thu được một phần rất nhỏ so với những gì hiện có”.