Giá xăng nóng rẫy, Bộ Tài chính bất ngờ có đề xuất lạ lùng

Tại dự thảo xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 đang được Bộ Tư pháp hoàn thiện để trình Chính phủ, Bộ Tài chính đề xuất sửa khung thuế bảo vệ môi trường với xăng theo hướng giữ mức thuế tối thiểu hiện hành là 1.000 đồng/lít và tăng mức thuế tối đa lên hơn 4.000 đồng/lít.

Theo Bộ Tài chính, các nghiên cứu chỉ ra xăng, dầu, mỡ nhờn là sản phẩm có chứa nhiều chất gây ô nhiễm môi trường, gây hại đến an toàn sức khỏe và môi trường sống như chì, lưu huỳnh, benzen... So với nhiều nước trên thế giới, tỷ trọng thuế trong giá xăng dầu bán ra của nước ta hiện nay vẫn thấp hơn mức bình quân chung.

Nếu giá dầu thô thế giới trong khoảng 90-100 USD/thùng thì tỷ lệ thuế trong giá xăng, dầu khoảng 31% đối với xăng, 18,7% đối với dầu. Trong khi đó, tỷ trọng thuế trong giá bán xăng dầu ở nhiều nước chủ yếu trong khoảng 40-55% đối với xăng và 35-50% đối với dầu (ngoại trừ một số quốc gia có trữ lượng dầu mỏ lớn thì có tỷ trọng thấp hơn).

"Như vậy, mức thuế đối với xăng, dầu, mỡ nhờn đang được quy định bằng mức tối đa hoặc gần bằng mức tối đa trong khung thuế. Do đó, trường hợp cần thiết phải điều chỉnh tăng mức thuế bảo vệ môi trường đối với các hàng hóa này", Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Sau khi cân nhắc các yếu tố, Bộ này đề nghị sửa đổi khung thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo hướng: mức thuế tối thiểu giữ bằng mức thuế tối thiểu hiện hành, điều chỉnh tăng mức thuế tối đa để tạo dư địa điều chỉnh chính sách khi cần thiết theo yêu cầu quản lý Nhà nước.

Riêng đối với dầu hỏa thì Bộ này đề nghị giữ khung thuế bảo vệ môi trường như hiện hành vì dầu hỏa là mặt hàng thiết yếu phục vụ cho đa số người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số. Ngoài ra, Bộ đề nghị đổi đơn vị tính đối với dầu mazut từ "lít" thành "kg" cho phù hợp với thực tế.

Hiện tại, mức thuế bảo vệ môi trường với xăng (trừ ethanol) được giảm còn 2.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu nhờn, dầu mazut và mỡ nhờn là 1.000 đồng/lít; dầu hỏa 600 đồng/lít.

Sang năm 2024, thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu, mỡ nhờn sẽ trở lại mức trần của biểu khung thuế, tức xăng là 4.000 đồng/lít; nhiên liệu bay là 3.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn là 2.000 đồng/lít; dầu hỏa là 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn là 2.000 đồng/kg.

Đề xuất tăng mức thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu, theo Bộ Tài chính, sẽ góp phần đảm bảo thuận lợi trong công tác điều hành nhằm chủ động ứng phó khi giá xăng dầu thế giới biến động mạnh, phù hợp với xu hướng điều chỉnh tăng thuế đối với các sản phẩm nhiên liệu hóa thạch của các nước để thực hiện cam kết quốc tế về giảm mức phát thải ròng.

Bên cạnh đó, để khuyến khích hơn nữa việc sản xuất, nhập khẩu xăng sinh học (sản phẩm ít gây ô nhiễm hơn so với xăng gốc hóa thạch), cơ quan quản lý kiến nghị áp dụng mức thuế ưu đãi cho mặt hàng này.