"Giá điện không thể tăng tùy tiện"

Về giá bán điện cụ thể, Chính phủ đã ban hành Quyết định 24, theo đó, một khi những thông số đầu vào cơ bản như giá xăng, giá than, tỉ giá thay đổi, cơ cấu phát thay đổi thì được điều chỉnh giá điện. Nếu điều chỉnh 5% thì EVN có quyền đề xuất và tự điều chỉnh, trên thì phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Đáp lại than phiền của độc giả "hiện nay người tiêu dùng bị thiệt thòi nhiều quá, trong khi công khai không rõ ràng, hạch toán lỗ lãi chưa minh bạch", đại diện Bộ Công thương thừa nhận, rõ ràng trong cơ chế và bối cảnh hiện nay, người dân và người tiêu dùng có thể nghi ngờ về sự minh bạch của việc hạch toán cũng như của giá điện, tuy nhiên ông cũng lưu ý rằng, hàng năm các báo cáo của EVN đều được hoặc là kiểm toán nhà nước, hoặc là các tổ chức kiểm toán độc lập rà soát, kiểm soát, đánh giá. 

Tương tự, hàng năm, theo quy định của Chính phủ thì các cơ quan có thẩm quyền phải dựa trên cơ sở những số liệu kiểm toán và kiểm tra thì giá điện mới được điều chỉnh chứ không phải tùy tiện.

Do đó, theo lời Thứ trưởng, nếu việc điều chỉnh giá điện nếu có thì luôn luôn phải dựa trên những số liệu tin cậy đã được kiểm toán về hoạt động sản xuất kinh doanh của EVN.

Đồng tham gia góp phần trả lời câu hỏi trên, ông Phan Ngọc Quang, Phó Vụ trưởng Vụ Đầu tư, Bộ Tài chính nhắc lại quyết định của Chính phủ, ngoài việc tham gia kiểm toán như những cơ quan kiểm toán độc lập, trước khi có những động thái điều chỉnh điện thì Bộ Tài chính và Bộ Công thương đều phải kiểm soát lại các báo cáo tài chính và đánh giá được những nguyên nhân tăng khách quan, chủ quan để quyết định việc tăng giá trong từng thời điểm nhất định.

Trong một số trường hợp, ông Quang cho biết, kể cả đã xác định được những nhân tố làm tăng giá điện nhưng nếu các chỉ số chung của nền kinh tế chưa cho phép thì chưa hẳn đã quyết định được vấn đề này.

Theo đó, cho đến thời điểm hiện tại, giá than bán cho điện vẫn chỉ ở mức xấp xỉ 50% giá thành. Nếu giá thị trường ở mức trên 1,2 triệu đồng/tấn chưa tính lợi nhuận định mức thì giá bán than cho các nhà máy điện mới chỉ xấp xỉ 600.000 đồng/tấn.

Như vậy, với  13,5 triệu tấn than cung cấp cho các nhà máy điện trong năm nay, nếu tính theo giá thành, Tập đoàn Than Khoáng sản phải bù lỗ khoảng 8.500 tỷ đồng. Nếu tính theo giá than xuất khẩu thì phải bù cho điện khoảng 900 triệu USD. 

Trước đó, tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ tài chính - ngân sách năm 2012 tổ chức hôm 24/12, Bộ Tài chính cho biết, sẽ điều chỉnh tăng giá than cho sản xuất điện cùng với thời điểm điều chỉnh giá điện bằng khoảng 72-80% giá thành tiêu thụ than năm 2010  và mức này có thể tới 80% theo lời Bộ trưởng Vương Đình Huệ.