Doanh thu hàng chục nghìn tỷ nhưng vẫn lỗ

9 tháng lỗ gần 219 tỷ đồng

Ngày 23/9, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải và các Bộ ngành liên quan đã có buổi làm việc với Tổng Công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam (VICEM) nhằm tìm ra các giải pháp tháo gỡ khó khăn về sản xuất và tiêu thụ xi măng trong những tháng cuối năm cũng như giai đoạn tới.

Theo Tổng Giám đốc VICEM Nguyễn Ngọc Anh, mặc dù doanh thu 9 tháng của VICEM đạt gần 20,5 nghìn tỷ đồng, nộp ngân sách 730 tỷ đồng nhưng Tổng công ty (TCT) lại bị lỗ gần 219 tỷ đồng.

Lãi suất vay vốn ngân hàng quá cao cộng với chênh lệch tỷ giá lên tới 540 tỷ đồng đã làm tăng giá thành sản xuất và giảm lợi nhuận chủ yếu của VICEM và các đơn vị thành viên. Cùng đó, chi phí vật tư đầu vào cũng tăng cao, trong đó giá xăng dầu tăng trên 32%, điện tăng 15,28%, than tăng 41%.

Không những vậy, những tác động tiêu cực của thị trường bất động sản cũng như việc thắt chắt các dự án đầu tư từ ngân sách khiến nhiều doanh nghiệp sản xuất xi măng liên tục hạ giá bán (thậm chí thấp hơn giá vốn) để tiêu thụ hàng hóa.

Tại cuộc họp, đại diện Bộ Tài chính cho biết, với tỷ suất lợi nhuận/vốn chủ sở hữu chỉ ở mức dưới 9% như hiện nay, thì dù doanh số bán hàng và sản lượng xi măng sản xuất tăng mạnh cũng không thể kinh doanh hiệu quả được.

Hiện nhiều doanh nghiệp xi măng không có vốn đối ứng khi đầu tư và phải vay tới 100%. Vấn đề trả nợ nước ngoài của VICEM gặp khó khăn do 6/9 đơn vị bị lỗ trong khi chênh lệch tỷ giá vẫn rất lớn. Ngoài ra, với tỷ suất lợi nhuận như vậy, VICEM cũng khó thuyết phục ngân hàng cho vay vốn đầu tư sản xuất.

Ngoài các nguyên nhân trên, theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam, tồn tại cơ bản nhất của VICEM là chi phí sản xuất vẫn còn cao trong khi công nghệ đã đầu tư hiện đại so với khối liên doanh và tư nhân.

Thêm vào đó, sản phẩm của VICEM vẫn đơn điệu, không có các chủng loại xi măng mác cao, xi măng đặc chủng cho ngành dầu khí, xi măng bền sunphat dùng cho cảng biển... Mặt khác, do phải thực hiện chính sách bình ổn thị trường với giá bán ra bị kiểm soát nên doanh thu của ngành cũng bị ảnh hưởng lớn…

Đồng bộ các giải pháp

Sau khi nghe các ý kiến của Bộ, ngành và doanh nghiệp, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải kết luận: Về nguyên tắc, nếu VICEM vận hành trên 70% công suất như hiện nay thì doanh nghiệp không thể lỗ. Tuy nhiên những rủi ro về chi phí tài chính khi tỷ giá biến động và cơ cấu vốn vay quá lớn khiến chi phí tài chính tăng cao, sản xuất không hiệu quả.

Vì vậy, mặc dù Chính phủ không khuyến khích xuất khẩu xi măng trong dài hạn để phục vụ yêu cầu phát triển hạ tầng nhưng trong ngắn hạn, việc mở rộng thị trường xuất khẩu để tăng tiêu thụ - giảm tồn kho vẫn là hướng đi đúng mà VICEM cần áp dụng.

Giai đoạn tiếp theo, Vicem cần tập trung xây dựng từng tiêu chí, lộ trình cụ thể để giảm định mức tiêu hao nguyên, nhiên, vật liệu đầu vào, nâng cao năng suất lao động; duy trì, mở rộng thị trường; tăng cường khả năng dự báo; khắc phục năng lực cạnh tranh.

Bên cạnh đó, tiếp tục đẩy mạnh sản xuất, tăng cường công tác tiêu thụ, thị trường, có các giải pháp cơ cấu lại sản xuất, chi phí tài chính, đổi mới công nghệ khai thác trên tiêu chí bảo vệ môi trường, xây dựng chương trình các trạm phát điện tận dụng khí thải lò nung...

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại ưu tiên ngoại tệ để doanh nghiệp trả nợ, không được đều chỉnh lãi suất với các khoản vay đã ký.

Bộ Xây dựng cần tiếp tục tập trung cho công tác quy hoạch phát triển ngành xi-măng phù hợp với nhu cầu thị trường; kiên quyết quản lý chặt quy hoạch; nghiên cứu cụ thể và đề xuất với Chính phủ về chương trình làm đường giao thông bằng bê-tông, đồng thời phối hợp Bộ Công Thương triển khai chương trình cơ khí trọng điểm để sản xuất thiết bị cho các nhà máy xi-măng thay thế hàng nhập khẩu…

LH