Đi 5 km quả nho đắt gấp 4, từ chuồng ra chợ gà tăng giá 3 lần
Tại chợ đầu mối, thịt cá, rau củ, trái cây,... bày bán la liệt, có loại giá rẻ như cho. Song, tới bán lẻ dân sinh truyền thống, các mặt hàng này đội giá gấp 3-4 lần.
Chợ đầu mối siêu rẻ, chợ lẻ giá cao chót vót
Những ngày gần đây, nhiều người than thở lương thưởng giảm nhưng chi phí sinh hoạt lại tăng. Đặc biệt, khi đi chợ, hàng hóa thực phẩm neo giá cao. Thậm chí, có những mặt hàng giá bán tại vườn rẻ như cho nhưng bán tại các khu chợ dân sinh bán lẻ giá vẫn cao chót vót. Tiểu thương ở những khu chợ này viện đủ lý do từ hàng ế, giá đầu vào cao nên giá bán lẻ không thể rẻ hơn.
Vậy, có thật sự giá đầu vào cao nên giá bán tại chợ không thể giảm?
Có mặt tại chợ đầu mối phía Nam (Hoàng Mai, Hà Nội) - một trong những khu chợ đầu mối lớn ở Thủ đô, hoạt động bán buôn, bán lẻ diễn ra nhộn nhịp. Đáng chú ý, các mặt hàng ở đây, từ thủy sản, thịt gà, thịt lợn,... cho tới rau của quả, trái cây đều được đổ sỉ với giá rất rẻ.
Cụ thể, các loại tôm tươi sống giá dao động từ 100.000-220.000 đồng/kg, cá trắm cỏ 50.000 đồng/kg, trắm đen 75.000 đồng/kg, mực dao động từ 130.000-170.000 đồng/kg, cá rô phi 25.000-35.000 đồng/kg,... Giá trứng gia cầm từ 16.000-25.000 đồng/chục quả.
Tại khu vực bán rau củ quả, hàng hoá được chất đống, bày bán ê hề với giá chỉ từ vài nghìn đến 20.000-35.000 đồng/kg như: mướp hương giá 6.000 đồng/kg, mướp thường 4.000 đồng/kg, cà tím 4.000 đồng/kg, chanh 13.000 đồng/kg, đậu bắp 10.000 đồng/kg, hành khô giá 38.000 đồng/kg, tỏi 35.000 đồng/kg, khoai sọ 10.000 đồng/kg, khoai lang Nhật 13.000 đồng/kg,...
Tương tự, xoài Đài Loan 15.000 đồng/kg, xoài tứ quý 23.000 đồng/kg, mận seo 5.000 đồng/kg, đào ruột đỏ 10.000 đồng/kg, đào mỏ quạ 23.000 đồng/kg, nhãn từ 15.000-25.000 đồng/kg, các loại nho từ 20.000-40.000 đồng/kg,...
Anh Nguyễn Trung Hiếu - đầu mối chuyên đổ sỉ trái cây tại chợ này - cho biết, đang vào mùa mận, đào, nho của Trung Quốc nên mỗi ngày anh đổ buôn cho các mối sỉ khoảng 2-2,5 tấn trái cây các loại. Khách lấy sỉ chủ yếu là các tiểu thương chợ truyền thống, hàng rong ở khu vực Hai Bà Trưng, Hoàng Mai, Thường Tín,... Giá cả tùy thuộc từng ngày, nhưng hiện trái cây Trung Quốc đang rộ, nhiều loại giá chỉ vài ngàn đồng một ký.
Trái ngược với cảnh hàng hóa được bán với giá rẻ như cho, tại chợ Đại Từ (Hoàng Mai) - cách chợ đầu mối phía Nam chưa đến 5km, thậm chí tại chợ Mai Động cách chợ đầu mối này chưa đầy 1km, một số mặt hàng đội giá gấp 3-4 lần, thậm chí gấp cả chục lần so với giá lấy sỉ.
Đơn cử, loại nho đỏ có hạt (chùm nho nặng từ 1-2kg) tại chợ đầu mối giá chỉ 40.000 đồng/kg, song tại chợ truyền thống được bán từ 120.000-150.000 đồng/kg, đắt gấp 3-4 lần; nho bắp cày giá đổ sỉ chỉ 23.000 đồng/kg, giá bán tại chợ lẻ là 90.000 đồng/kg. Hay mận seo ruột vàng, róc hạt, xuất xứ Trung Quốc tại chợ đầu mối phía Nam giá chỉ 5.000 đồng/kg, ra chợ lẻ giá đắt gấp 5-6 lần, lên tới 25.000-30.000 đồng/kg.
Tương tự, đào lòng vàng tại chợ truyền thống có giá bán đắt gấp 3 lần; xoài tứ quý, xoài Đài Loan đắt gấp 2 lần chợ đầu mối. Đặc biệt, đậu bắp tại chợ đầu mối phía Nam giá chỉ 10.000 đồng/kg, trong khi chợ Đại Từ bán 80.000 đồng/kg (đắt gấp 8 lần), mướp hương đội giá tới 6 lần. Chanh quả tươi 13.000 đồng/kg (1kg được 25-30 quả) về chợ truyền thống giá bán lẻ 1.500-2.000 đồng/quả.
Dân buôn bán lẻ lãi đậm
Mặc kệ người tiêu dùng khó khăn do thu nhập giảm, dân buôn bán tại chợ lẻ mặc sức đẩy giá hàng hóa lên mức cao ngất ngưởng, kiếm lãi đậm.
Về vấn đề này, một chuyên gia trong ngành thương mại nhận xét, hàng hóa từ ruộng vườn, chuồng trại ra đến chợ, siêu thị trải qua quá nhiều khâu trung gian. Tại nhà vườn, thương lái đã ép giá thấp, tại chợ thì tiểu thương kêu chi phí vận chuyển cao để bán giá cao. Do đó, bao thiệt thòi đều dồn cho nông dân và người tiêu dùng, lãi vào túi thương lái và tiểu thương.
Ông Nguyễn Văn Ngọc, Phó chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đông Nam Bộ, chia sẻ, cuối tháng 4 năm nay, giá gà công nghiệp lông trắng xuất buôn tại trại chỉ 9.000 đồng (người chăn nuôi lỗ 15.000 đồng/kg), sau khi giết mổ xong lên 18.500 đồng/kg. Thế nhưng, khi ra đến chợ bán lẻ, thịt gà công nghiệp có giá 60.000-70.000 đồng/kg.
Nguyên Phó Chủ tịch Hiệp hội chăn nuôi gia cầm Việt Nam từng cho hay, một con gia cầm đi từ trang trại đến chợ bán lẻ phải trải qua 4-5 khâu trung gian, trong đó khâu bán lẻ cuối cùng lãi tới 35-40%; khiến giá gia cầm bán tại chợ cao gấp 2-3 lần giá tại chuồng trại.
Báo cáo về giá thịt lợn vào tháng 4 năm nay, Cục Chế biến và phát triển thị trường nông sản gửi (Bộ NN-PTNT) chỉ rõ, con đường lợn thịt từ chuồng trại đến chợ, siêu thị chia làm hai khâu.
Cụ thể, khâu thứ nhất là thu mua, giết mổ và bán buôn (tính cho 1 con lợn 100kg hơi, giá 73.000 đồng/kg). Dân buôn mua tại cửa chuồng hết 7,3 triệu đồng/con; tiền vận chuyển, giết mổ và kiểm dịch hết 230.000 đồng/con. Tổng chi phí hết 7,53 triệu đồng/con.
Giết mổ xong, khối lượng thịt móc hàm thu được là 75kg. Giá bán cho người bán lẻ là 110.000 đồng/kg, tính ra thu được 8,25 triệu đồng/con. Khâu này dân buôn và giết mổ lãi 720.000 đồng (tương đương tăng 10% so với tiền mua lợn).
Khâu thứ hai chính là mua móc hàm pha lóc ra bán lẻ. Theo đó, một con lợn móc hàm 75kg, tiểu thương mua về sẽ pha lóc thành các loại thịt như: thủ lợn 5,5kg, giá 60.000 đồng/kg; chân giò 7,5kg giá 135.000 đồng/kg; mông sấn 17kg giá 160.000 đồng/kg; vai sấn 14kg giá 170.000 đồng/kg; thịt ba chỉ 9,5kg giá 170.000 đồng/kg; sườn cả sống 6kg giá 120.000 đồng/kg; thăn sấn 5,5kg giá 140.000 đồng/kg; sản phẩm khác (xương cục, thịt vụn,... ) 9kg giá 75.000 đồng/kg; lòng bộ 10kg giá 60.000 đồng/kg; hao hụt 1kg.
Với mức giá trên, sau khi bán hết con lợn móc hàm, dân bán lẻ thu về gần 11 triệu đồng. Trừ đi giá gốc, họ lãi gần 2,75 triệu đồng. Trong khi chi phí khác như sạp chợ thấp, nhân lực theo kiểu lấy công làm lãi, bảo quản và hao hụt không đáng kể.
Các chuyên gia trong ngành thương mại cho rằng, cần phải cắt giảm bớt khâu trung gian, quy định mức lãi mỗi khâu được hưởng để người nông dân không phải bán giá rẻ, người tiêu dùng không phải mua hàng hóa với giá đắt đỏ.