Đề xuất tư nhân "rót" 10 tỷ USD làm đường sắt tốc độ cao TP.HCM - Cần Thơ

Trong đề xuất này, Viện Khoa học và công nghệ Phương Nam nêu lên việc điều chỉnh hướng tuyến, bổ sung 9 ga đô thị vệ tinh của Dự án đường sắt tốc độ cao TP.HCM - Cần Thơ.

Viện Khoa học và công nghệ Phương Nam đề xuất dự án đầu tư theo hình thức đối tác công-tư (PPP) với tổng mức đầu tư khoảng 10 tỷ USD và do tư nhân "rót" vốn 100%. Trong đó, tuyến chính TP.HCM - Cần Thơ hơn 4,4 tỷ USD, tuyến nhánh Thanh Phú - Hiệp Phước 791,35 triệu USD; 4,6 tỷ USD còn lại dành để đầu tư ga đô thị và các hạng mục khác.

Tổng chiều dài toàn tuyến đường sắt cao tốc TP.HCM - Cần Thơ là 134,9km, đi qua 5 tỉnh, thành gồm: TP.HCM, Long An, Tiền Giang, Vĩnh Long, Cần Thơ với 9 nhà ga có điểm đầu là ga Tân Kiên (TP.HCM) và điểm cuối là ga Cần Thơ (TP Cần Thơ).

Ngoài ra, còn có tuyến nhánh từ ga Thanh Phú (Long An) đi cảng Hiệp Phước và cảng quốc tế Long An dài 44km, đi qua TP.HCM, Long An.

Viện Khoa học và công nghệ Phương Nam cũng đề xuất điều chỉnh hướng tuyến đi theo hành lang bên phải đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương, Trung Lương - Mỹ Thuận, khác hoàn toàn với quy hoạch chi tiết đường sắt TP.HCM - Cần Thơ trước đây, bắt đầu từ ga hàng hóa An Bình (Dĩ An, Bình Dương) đến Cần Thơ với chiều dài 173,677km gồm 14 ga.

Theo Viện khoa học và công nghệ Phương Nam, ưu điểm của việc thay đổi hướng tuyến này là đường sắt sẽ sử dụng chung với hành lang đường cao tốc, giảm thiểu việc chia cắt khu vực dân cư, các khu công nghiệp đang hình thành và phát triển. Việc phát triển hướng tuyến về phía Tây của cao tốc sẽ có quỹ đất để phát triển các thành phố vệ tinh, tận dụng được các đầu mối giao thông liên kết của đường cao tốc.

Từ đó, bổ sung đầu tư xây dựng 9 ga đô thị thành 9 thành phố vệ tinh của các tỉnh, thành có đường sắt đi qua. Mặt khác, điều chỉnh lần này đã rút ngắn chiều dài toàn tuyến được hơn 5km, tiết kiệm kinh phí xây dựng gần 200 triệu USD.

Với loại hình đường sắt tốc độ cao, khổ đường đôi 1.435mm, kết hợp vận tải hành khách và hàng hóa, tốc độ tối đa của tàu khách là 200km/h và tàu hàng là 150km/h.

Liên quan đến dự án này, lãnh đạo Cục Đường sắt Việt Nam cho biết, tuyến TP.HCM - Cần Thơ là tuyến giao thông quan trọng, cần thiết xây dựng đường sắt trên tuyến này để giảm tải cho đường bộ.

"Cục Đường sắt Việt Nam cũng đã làm việc, hướng dẫn Ban Quản lý dự án để hoàn chỉnh báo cáo nghiên cứu. Tuy nhiên, việc đầu tư PPP theo hình thức nào cần nghiên cứu kỹ lưỡng, cẩn trọng vì chưa có phương án vốn, tài chính cụ thể" - lãnh đạo Cục Đường sắt Việt Nam cho hay.

Theo lãnh đạo Cục Đường sắt, hiện Bộ GTVT đã giao Ban Quản lý dự án đường sắt lựa chọn tư vấn để lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án này bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước, đưa ra báo cáo độc lập.

Về phương án tài chính theo đề xuất của Viện Khoa học và công nghệ Phương Nam, lãnh đạo Cục Đường sắt cho rằng phải nêu rõ ai tài trợ, nếu cho vay thì hình thức nào, phương án tài chính ra sao... Nếu có nhà đầu tư nước ngoài quan tâm thì phương án đầu tư, cơ chế tài chính thế nào, phải được cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền thẩm định.

Trước những vấn đề đặt ra, lãnh đạo Cục Đường sắt cho biết đến nay Viện Khoa học và công nghệ Phương Nam vẫn chưa đưa ra được phương án cụ thể.