Cơ hội cho nhà đầu tư cá nhân

Xoá bỏ đặc quyền của các tổ chức tư vấn

Tại các cuộc đấu giá CP của doanh nghiệp nhà nước (DNNN) thực hiện cổ phần hoá (CPH), nhà đầu tư cá nhân luôn phải cạnh tranh với những tổ chức đầu tư mạnh cả về tiềm lực tài chính lẫn khả năng phân tích thông tin, trong đó có cả chính tổ chức tài chính trung gian thực hiện tư vấn cho DN. Hiện nay, hoạt động đấu giá CP tuân theo hướng dẫn tại thông tư số 126/2004/TT-BTC (24/12/2004) của Bộ Tài chính.

Thông tư này không giới hạn quyền tham gia đấu giá cổ phần của DN khi CPH, nên các Công ty chứng khoán thực hiện tư vấn, định giá đương nhiên được quyền tham dự như một tổ chức đầu tư.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là mối quan hệ nội bộ hết sức rõ ràng khi tổ chức tư vấn cho một DN được tham gia mua CP của chính DN đó. Đây là sự cạnh tranh không bình đẳng vì tổ chức này được quyền tiếp cận với rất nhiều thông tin nội bộ, thậm chí có khả năng định hướng thông tin khi xây dựng những bản cáo bạch của DN.

Trước những bất cập trong việc thực thi thông tư 126, ngày 12/10, Bộ Tài chính đã ban hành thông tư 95/2006/TT-BTC, sửa đổi nhiều điểm liên quan đến quy trình CPH DNNN. Riêng đối với quy trình đấu giá CP, thông tư quy định: “Tổ chức tài chính trung gian thực hiện định giá hoặc đấu giá bán CP của DN khi CPH không được tham gia đấu giá mua CP của DN đó”. Đây là một sửa đổi quan trọng, vì thực tế đấu giá CP thời gian qua cho thấy mức cạnh tranh giữa các nhà đầu tư rất lớn, đặc biệt đối với các công ty có nhiều tiềm năng phát triển.

Tại phiên đấu giá cổ phần Cty dịch vụ kỹ thuật Dầu khí ngày 28/8, mặc dù khối lượng chào bán lên tới xấp xỉ 37,3 triệu CP, nhưng lượng đặt mua vẫn cao gấp 6 lần. Từ sự chênh lệch cung cầu này và khả năng phân tích thông tin có hạn, hầu hết các nhà đầu tư cá nhân đã đặt giá mua rất cao. Giá trúng thầu cao nhất của phiên đấu giá lên tới 50.000đ/CP, trong khi giá khởi điểm chỉ có 10.500đ/CP. Mức giá trúng thấp nhất cũng tới 35.000đ/CP.

Tăng cơ hội mua cho nhà đầu tư

Liên quan đến việc xác định nhà đầu tư chiến lược, thông tư 95 cũng có sự sửa đổi quan trọng khi quy định “Người lao động trong doanh nghiệp CPH, các pháp nhân trong cùng Tổng công ty không được xác định là nhà đầu tư chiến lược”. Đây vốn là một kẽ hở cho việc CPH nội bộ, khép kín và hạn chế lượng cổ phần bán ra bên ngoài. Đặc biệt, thông tư yêu cầu số CP bán đấu giá công khai không được thấp hơn 20% vốn điều lệ.

Trường hợp không đạt tỉ lệ trên, DN phải điều chỉnh giảm mức nắm giữ của cổ đông nhà nước nếu DN không thuộc diện nhà nước giữ cổ phần chi phối, hoặc điều chỉnh giảm số lượng CP bán ưu đãi cho nhà đầu tư chiến lược và CP ưu đãi cho người lao động.

Một điều khoản nữa được sửa đổi, nhằm đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư là cho phép hưởng lãi từ khoản đầu tư cổ phiếu nếu trong 3 tháng DN chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Thực tế trường hợp của Công ty đại lý hàng hải Việt Nam (Vosa) vừa qua đã gây “thiệt đơn thiệt kép” cho nhà đầu tư khi 6 tháng kể từ ngày đấu giá cổ phần, DN không thể hoạt động do vướng mắc về giấy phép kinh doanh mới.

Theo Hoàng Nguyên

Báo Lao động