Chuẩn bị đối phó kiện chống bán phá giá

Thạc sĩ Đinh Ánh Tuyết, luật sư thuộc Công ty Vilaf-Hồng Đức, người từng tham gia tư vấn trong vụ kiện tôm trước đây, nêu một số kinh nghiệm bổ ích về vấn đề này.

Rất nhiều người khuyên doanh nghiệp cần phải chuẩn bị để đối phó với các vụ kiện chống bán phá giá. Nhưng cụ thể chuẩn bị cái gì thì thường không rõ

Đầu tiên, phải chuẩn bị cho mình kiến thức - hiểu thế nào là chống phá giá. Trong một vụ kiện chống phá giá ở Mỹ, người ta xác định biên độ phá giá (hay thuế chống phá giá) dựa trên các yếu tố: giá bán, định mức và giá trị thay thế.

Việc xác định này xuất phát từ công thức: biên độ phá giá = (giá thông thường - giá bán)/ giá thông thường. Trong đó, giá bán là giá bán sản phẩm của doanh nghiệp tại thị trường Mỹ trừ đi một số chi phí; giá thông thường = định mức x giá trị thay thế.

Định mức là mức tiêu hao nguyên liệu, thời gian để làm ra sản phẩm; giá trị thay thế là giá ở một nước thứ ba thay thế cho chi phí đầu vào của doanh nghiệp (nguyên liệu, nhân công...). Ví dụ như trong vụ tôm thì giá trị thay thế được lấy ở Bangladesh. Hoặc giá trị này cũng có thể do một cơ quan có thẩm quyền của Mỹ cung cấp. Ví dụ, giá lao động ở VN được xác định là 69 cent/giờ.

Từ công thức trên, chúng ta có thể rút ra nhận xét: để có được mức thuế suất chống phá giá thấp, thậm chí có thể tránh được việc không bán phá giá khi biên độ bằng hoặc dưới 0% thì có hai cách. Một, là giá bán sản phẩm phải cao lên; hai, là phải làm sao cho giá thông thường thấp xuống. Đây là điểm doanh nghiệp cần lưu ý để chuẩn bị nhằm tránh nguy cơ bị kiện.

Bà có thể nói rõ hơn?

Cụ thể, về giá bán, ta đừng bán giá quá thấp mà nên chọn những dòng sản phẩm cùng loại có giá cao. Ví dụ, trong các dòng sản phẩm gỗ ta không chọn sản phẩm gỗ tạp mà chọn sản phẩm gỗ cao cấp, vì giá gỗ cao cấp đương nhiên phải cao hơn gỗ tạp rất nhiều.

Còn về giá thông thường, muốn làm cho nó thấp thì việc sản xuất của doanh nghiệp phải hiệu quả để kéo định mức tiêu hao xuống. Chẳng hạn, một người có tay nghề kém thì phải mất 20 giờ mới làm xong một sản phẩm trong khi cũng công việc ấy một nghệ nhân chỉ tốn có năm giờ.

Vậy, tốt nhất là ta thuê nghệ nhân vì định mức của nghệ nhân thấp hơn đến bốn lần so với người có tay nghề kém.

Nhân đây, cũng xin lưu ý rằng vì VN chưa được công nhận là nước có nền kinh tế thị trường nên khi tính giá thành sản phẩm, cơ quan điều tra chống phá giá không quan tâm đến việc anh đã bỏ ra bao nhiêu chi phí và đã thuê loại lao động gì. Anh chi phí 10 đồng, 100 đồng hay 1.000 đồng, mặc anh.

Để tính giá thành một cái bàn, họ chỉ quan tâm doanh nghiệp đã sử dụng hết bao nhiêu mét khối gỗ, đã thuê nhân công hết thời gian bao nhiêu, rồi sau đó nhân với giá gỗ và giá nhân công thay thế ở một nước thứ ba.

Chẳng hạn, trong trường hợp trên, giả sử giá nhân công thay thế là 2 đô la/giờ thì giá thành nhân công thông thường để làm ra một sản phẩm của người có tay nghề kém sẽ được tính là 40 đô la (2 đô la x 20), gấp bốn lần so với nghệ nhân (2 đô la x 5). Vậy, tội gì ta không thuê nghệ nhân thay vì người có tay nghề thấp?

Có ý kiến cho rằng một khi đã bị kiện thì ta không nên tìm cách chứng minh mình không bán phá giá mà chỉ nên tìm cách chứng minh để đạt được mức thuế tối thiểu có thể. Bởi vì chống phá giá cũng là hình thức bảo hộ mậu dịch của Mỹ nên sẽ rất vô ích nếu ta cứ ra sức chứng minh?

Nói như thế là cực đoan và sẽ tự trói tay mình vì lúc đó ta chỉ có một sự lựa chọn duy nhất về phương án bảo vệ. Thử hỏi, nếu phương án đó bị đánh rớt thì lấy gì để bấu víu? Theo tôi, tốt hơn cả là nên đưa ra nhiều phương án, kể cả việc chứng minh không bán phá giá.

Chúng ta phải tự tạo ra cho mình nhiều cơ hội, cơ hội này không đạt thì còn cơ hội kia. Ví dụ, trong vụ tôm chúng tôi đã đề xuất năm phương án. Cuối cùng, DOC đã chấp nhận một phần đề xuất trong năm phương án trên.

Theo SgEconomy