Chính phủ: Sớm có giải pháp hỗ trợ người chăn nuôi, bình ổn giá thịt lợn

Chiều nay (22/10), tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã chủ trì cuộc họp nhằm đánh giá thực trạng chăn nuôi, tiêu thụ thịt lợn và giải pháp tăng cường quản lý, bình ổn thị trường nhằm bảo đảm quyền lợi của người chăn nuôi, người tiêu dùng, ổn định sản xuất.

Dự họp có lãnh đạo các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương, Tài chính, Giao thông vận tải, Công an, Văn phòng Chính phủ và Ban Chỉ đạo 389.

Điểm nguyên nhân chính dẫn tới giá thịt lợn hơi giảm

Theo báo cáo của các bộ, ngành,  từ đầu năm đến nay, giá lợn hơi liên tục giảm, đặc biệt từ tháng 9 đến nay, giá lợn hơi giảm mạnh (tháng 3, 4 giá 70.000-75.000 đồng/kg; tháng 8, 9 xuống còn 42.000-50.000 đồng/kg). Đến thời điểm hiện tại, giá dao động 35.000-45.000 đồng/kg, đặc biệt có một số địa phương giá xuống dưới 35.000 đồng/kg, 2-3 ngày vừa qua giá có tăng 2-3.000 đồng/kg). 

Đến cuối tháng 9 đầu tháng 10, tổng đàn lợn cả nước trên 28 triệu con (đứng thứ 6 thế giới), tăng 5%, sản lượng thịt lợn hơi 9 tháng đạt khoảng 2,9 triệu tấn.

Nguyên nhân dẫn tới giá giảm sâu theo lãnh đạo các bộ, ngành là do cầu giảm mạnh. Đồng thời việc lưu thông, vận chuyển khó khăn cũng ảnh hưởng tới giá. Một số cơ sở sản xuất, chế biến phải tạm dừng hoạt động do không đáp ứng được "3 tại chỗ" khi nhiều địa phương phải thực hiện giãn cách xã hội. Nguồn cung các loại thực phẩm khác dồi dào cũng ảnh hưởng tới việc tiêu thụ thịt lợn.

Giá thịt lợn xuống thấp, trong khi đó giá thức ăn chăn nuôi tăng cao, gây khó khăn cho người chăn nuôi, nhất là các hộ nông dân chăn nuôi nhỏ lẻ. Thế nhưng, điều đáng lo ngại là người chăn nuôi thua lỗ sẽ ảnh hưởng tới nguồn cung trong những tháng tới, đặc biệt là dịp tết Nguyên đán năm nay.

Thông tin thêm về nguyên nhân, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết, do dịch Covid-19 nhiều tỉnh thành trên cả nước thực hiện giãn cách xã hội, các khu công nghiệp, khu chế xuất, các trường học, bếp ăn tập thể cơ bản là ngưng hoạt động; các nhà hàng, quán ăn, khách sạn, chợ đầu mối, chợ dân sinh không hoạt động... dẫn đến nhu cầu sử dụng thực phẩm giảm rõ rệt (khoảng 30-50%). 

"Đến nay, mặc dù các địa phương đã trở lại trạng thái bình thường, tuy nhiên lượng nhân công lao động ở các địa phương vẫn chưa quay lại các thành phố lớn để làm việc, các trường học vẫn đóng cửa, các quán ăn mở đón khách với số lượng hạn chế. Do vậy mức tiêu dùng thực phẩm vẫn còn hạn chế", Thứ trưởng nói và chia sẻ thêm, trong khi đó, chu kỳ sản xuất, tăng trưởng, tái đàn vẫn diễn ra bình thường dẫn đến ứ đọng trong tiêu thụ sản phẩm.

Ông Phùng Đức Tiến lấy ví dụ, riêng TPHCM một ngày tiêu thụ 60 tấn thực phẩm nhưng tự sản xuất được dưới 10%, tất cả nhập từ các tỉnh miền Tây. Lý do đó cũng khiến các sản phẩm chăn nuôi ùn ứ, giá thành giảm.

Nắm bắt được thực tế, Bộ Nông nghiệp đã lập hai tổ công tác phía Bắc, phía Nam để tổ chức kết nối giao thông, thúc đẩy xuất khẩu, xúc tiến thương mại. Bên cạnh đó, Bộ đã triệu tập cuộc họp để tháo gỡ khó khăn, đặc biệt là xuất khẩu đến các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đánh giá, xuất khẩu có bước chuyển dịch tích cực, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư công nghệ cao theo chuỗi từ giống, thức ăn, giết mổ, chế biến và tiêu thụ. "Với sự phối hợp giữa các bộ, giao thông vận tải, lưu thông hàng hóa đã thông thoáng. Những ngày gần đây, giá gà, giá thịt lợn đã tăng trở lại", Thứ trưởng nói.

Giá thịt lợn thành phẩm chưa giảm tương xứng với giá lợn hơi

Giá lợn hơi giảm mạnh, nhưng Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho rằng, giá thịt lợn thành phẩm chưa giảm tương xứng với giá lợn hơi. Giá thịt lợn thành phẩm phổ biến ở mức 60.000- 100.000 đồng/kg tại chợ và ở mức 98.000- 130.000 đồng/kg tại siêu thị.

Thứ trưởng Bộ Công Thương phân tích, trong cơ cấu giá thịt lợn, trung bình 100 kg lợn hơi thu được khoảng 55-60 kg thịt lợn thành phẩm. Như vậy, tỷ trọng giá lợn hơi chỉ chiếm 55-60% trong giá lợn thịt, các chi phí khác vẫn giữ nguyên hoặc tăng (chi phí lao động, xét nghiệm, vận tải...). Do đó, ông Hải khẳng định, giá thịt lợn thành phẩm không giảm tương ứng như mức giảm của giá lợn hơi. 

Đại diện Bộ Công Thương cho rằng, cần tăng cường các hoạt động truyền thông về giá cả thị trường, tình hình nguồn cung dịch bệnh nhằm tránh tình trạng thiếu thông tin, gây bất ổn thị trường.

Khẩn trương có các giải pháp hỗ trợ tiêu thụ, dần bình ổn giá

Đưa ra kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cho rằng, mức chênh lệch giữa giá xuất chuồng và giá thành phẩm đến tay người tiêu dùng là bất hợp lý. Việc tìm ra nguyên nhân và tập trung chỉ đạo để giải quyết vấn đề này là rất cần thiết, bởi nó ảnh hưởng đến hàng chục triệu người dân. Vận hành theo cơ chế thị trường, nhưng trong bối cảnh hiện nay, cần có giải pháp điều hành từ các cơ quan Nhà nước.

Từ thực trạng và nguyên nhân trên, Phó Thủ tướng cho biết, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương sẽ khẩn trương có các giải pháp hỗ trợ tiêu thụ, dần bình ổn giá, đảm bảo lợi ích hài hòa của các bên. 

"Cần có giải pháp hỗ trợ cho bà con đang có lượng tồn lớn về đàn lợn, chưa xuất chuồng được", Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất các giải pháp hỗ trợ về lĩnh vực tài chính.

Theo yêu cầu của Phó Thủ tướng, các bộ, ngành, địa phương, các trung tâm kinh tế lớn phải đẩy nhanh tiến độ phục hồi kinh tế. Bộ Công Thương khẩn trương tổ chức các cuộc họp, làm việc với các địa phương để khôi phục hoạt động các chợ đầu mối, chợ truyền thống theo tinh thần Nghị quyết 128; mở các cửa hàng bình ổn giá để thúc đẩy tiêu dùng. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu phải tổ chức thanh, kiểm tra, làm rõ chi phí của từng khâu trong chuỗi giá trị, thanh kiểm tra sự chênh lệch giá bán (giữa giá thịt lợn hơi và giá bán tại chợ, siêu thị); rà soát lại việc xuất - nhập khẩu thịt heo; kịp thời xử lý những vi phạm nếu có.

Bộ Nông nghiệp chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan, các địa phương tuyên truyền, làm việc cụ thể với các doanh nghiệp chế biến, các hộ tiêu thụ lớn, các doanh nghiệp có năng lực dự trữ, chế biến để đẩy mạnh tiêu thụ, sử dụng sản phẩm thịt trong nước nhằm chia sẻ bớt khó khăn với người chăn nuôi. Đồng thời, tăng cường quản lý giá bán các sản phẩm đầu vào của ngành, nhất là thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y; xây dựng kế hoạch tái đàn, chăn nuôi theo tín hiệu thị trường đặc biệt cho dịp cuối năm và tết Nguyên đán.

Cũng theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng, Bộ Giao thông vận tải rà soát, nắm rõ thêm tình hình hệ thống lưu thông, vận tải, tránh tình trạng một số nơi "cát cứ", gây khó khăn cho bà con trong tiếp cận thị trường (phương tiện chuyên chở khó đến với bà con); Phải bảo đảm lưu thông hàng hóa thông suốt, thống nhất trên toàn quốc