Chính phủ: Chưa phù hợp để bỏ Quỹ bình ổn giá xăng dầu

Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự thảo Luật Giá sửa đổi diễn ra ngày 19/9, trong đó vẫn duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc, người thừa ủy quyền Thủ tướng đọc tờ trình, cho biết, dự thảo Luật Giá sửa đổi bổ sung quy định và đưa thành một điều riêng về lập quỹ bình ổn giá. 

Việc này để đảm bảo tính khả thi, tránh phát sinh trường hợp hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục bình ổn, thì mới lập quỹ, cũng là cơ sở pháp lý để tiếp tục duy trì công cụ Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Tại phiên thảo luận về dự Luật Giá sửa đổi này, ông Nguyễn Phú Cường - Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách - cho hay, đa số ý kiến thường trực Ủy ban này tán thành đề xuất của Chính phủ về duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu. Bởi, đây là công cụ điều tiết giá loại nhiên liệu này trong nước, là biện pháp kinh tế, không phải can thiệp hành chính.

Hiện nay, thị trường xăng dầu trong nước vẫn chưa hoàn toàn vận hành theo thị trường, vẫn có sự điều hành của Nhà nước. Quản lý điều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nước vẫn thông qua giá cơ sở thì việc bỏ Quỹ là chưa phù hợp.

Ngoài ra, theo ông Cường, khi giá xăng dầu thế giới biến động thì quỹ bình ổn đã phát huy vai trò "điều hòa", góp phần giảm được tần suất và mức điều chỉnh tăng giá bán xăng dầu. Quỹ này cũng giúp giảm biên độ biến động của giá, từ đó giảm tác động tiêu cực đến sản xuất, kinh doanh, kiểm soát lạm phát.

Do đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách cho rằng, khi giá thế giới còn biến động khó lường, với điều kiện chống chịu hiện tại của Việt Nam, khi chu kỳ điều chỉnh giá xăng dầu trong nước còn tương đối dài (10 ngày). Do đó, trước mắt vẫn cần thiết phải duy trì Quỹ bình ổn.

Tuy nhiên, ông Cường cũng nhấn mạnh, việc duy trì Quỹ nên có thời hạn và thời điểm, điều hành cần linh hoạt hơn. Nếu vẫn duy trì Quỹ, ông đề nghị chỉ nên nêu trong điều khoản chuyển tiếp, không nhất thiết quy định thành điều khoản riêng như tại dự thảo luật.

Trước đó, Bộ Tài chính - cơ quan soạn thảo dự Luật Giá sửa đổi - khi lấy ý kiến luật này từng đề nghị bỏ Quỹ bình ổn xăng dầu. Quỹ này từng nhiều lần được các doanh nghiệp, chuyên gia đề xuất bỏ.

Có ý kiến đề nghị không tiếp tục duy trì Quỹ bình ổn xăng dầu, do đây là quỹ tài chính không nằm trong cân đối ngân sách nhà nước và nguồn hình thành được trích lập thông qua giá mua, do người tiêu dùng chi trả (300 đồng một lít). Doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu phải mở riêng tài khoản tại ngân hàng để hạch toán thu, chi liên quan đến quỹ này và có trách nhiệm công khai, minh bạch thu, chi từ quỹ.

Theo đó, thay vì dùng Quỹ, Nhà nước có thể sử dụng công cụ khác như thuế, phí hoặc có biện pháp hỗ trợ trực tiếp đối tượng yếu thế, ảnh hưởng nặng nề từ giá xăng dầu tăng cao. Đây cũng là công cụ điều tiết nhiều quốc gia đang áp dụng.