Vì sao Bộ Tài chính “bất ngờ" bỏ đề xuất thêm chức năng điều tra cho cơ quan thuế?

Hơn 1 tháng trước, dự thảo Luật quản lý thuế (sửa đổi) được Bộ Tài chính đưa ra vẫn tiếp tục bảo lưu việc xin giao quyền điều tra, khởi tố các hành vi có dấu hiệu tội phạm về thuế.

Tuy nhiên, dự thảo mới nhất đưa ra lấy ý kiến vừa công bố đầu tháng 8 này đã không còn có đề xuất thêm chức năng điều tra, khởi tố cho cơ quan thuế.

Diễn biến này khá bất ngờ vì trước đó, đánh giá về sự cần thiết của việc trao quyền cho cơ quan thuế điều tra, khởi tố, Bộ Tài chính còn cho rằng, việc điều tra quy định bổ sung trong Luật quản lý thuế bản chất là công tác điều tra ban đầu, không chồng chéo với công tác điều tra chuyên sâu của các cơ quan chức năng khác.

"Quy định này tốt cho toàn hệ thống quản lý của nhà nước Việt Nam, tăng cường sự phối kết hợp với các ban ngành có liên quan, tiết kiệm nguồn nhân lực cho hệ thống điều tra hiện hành và đảm bảo tránh phiền hà cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính", Bộ Tài chính từng khẳng định.

Lý giải cho sự thay đổi trên, trao đổi với báo chí, đại diện Bộ Tài chính cho biết, để tăng cường thẩm quyền điều tra, khởi tố cho cơ quan thuế, vấn đề phải tính đến là chất lượng nhân sự, phải tuyển dụng, bổ nhiệm, đào tạo những cán bộ có chuyên môn nghiệp vụ điều tra, am hiểu luật hình sự và tố tụng hình sự.

"Cơ quan soạn thảo cho rằng, để có thể áp dụng trên thực tế, vấn đề này cần phải có thời gian và lộ trình để thực hiện", đại diện Bộ Tài chính cho hay.

Lần này, Bộ Tài chính đánh giá, nếu bổ sung chức năng điều tra, khởi tố cho cơ quan thuế thì cần phải có cơ chế quản lý, phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan để thực hiện nhiệm vụ mới này. Ngoài ra, yêu cầu đặt ra là cần phải sửa đổi rất nhiều văn bản pháp luật phù hợp và đồng bộ trong hệ thống pháp luật tránh chồng chéo hoặc tránh việc thoái thác nhiệm vụ giữa các cơ quan chức năng.

"Bộ Tài chính cũng lưu ý tới việc phải tránh việc phình to bộ máy hành chính nhưng thiếu tính chuyên nghiệp, thiếu tính hiệu quả. Đây là việc theo Bộ Tài chính cũng cần phải có thời gian và lộ trình. Qua đó, Bộ Tài chính đề nghị trước mắt chưa bổ sung chức năng điều tra cho cơ quan thuế để cơ quan thuế có thời gian nghiên cứu kỹ hơn, lập kế hoạch thực hiện nhiệm vụ này theo lộ trình", đại diện Bộ Tài chính cho hay.

Trước đó, về đề xuất này, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng từng đưa ra lo ngại về tình trạng “vừa đá bóng vừa thổi còi”.

VCCI đề nghị cân nhắc việc bổ sung chức năng điều tra cho Cơ quan thuế thì cùng 1 cơ quan, cùng 1 bộ máy vừa thực hiện thu thuế, vừa thực hiện thanh tra rồi lại thực hiện hoạt động điều tra thuế. Việc này sẽ có thể làm giảm tính khách quan của hoạt động điều tra tố tụng, giảm tính minh bạch của hoạt động quản lý thuế.

Bộ Thông tin và Truyền thông cũng bày tỏ không sự đồng tình vì hiện nay chức năng điều tra theo quy định hiện hành không thuộc thẩm quyền của cơ quan quản lý thuế. Trong một số trường hợp thì cơ quan quản lý thuế cũng là đối tượng điều tra thuế, vì vậy, việc điều tra thuế nên để một cơ quan độc lập thực hiện.

Phương Dung