Bất cập của Luật Quy hoạch: Hàng loạt dự án điện sạch đứng trước nguy cơ mất ưu đãi

Theo nguồn tin của Dân trí, Bộ Công Thương vừa có báo cáo gửi Thủ tướng về việc vướng mắc triển khai thực hiện nhiệm vụ quản lý ngành theo luật Quy hoạch mới có hiệu lực từ 1.1.2019.

Theo báo cáo này, Bộ Công Thương cho biết, trung bình hàng năm, cơ quan này tiếp nhận đề nghị bổ sung điều chỉnh quy hoạch với khoảng 100 dự án nguồn và lưới điện.

Trong số này, có khoảng 40% dự án lưới điện 220kV, 110kV; 45% dự án nguồn điện sạch bổ sung vào quy hoạch phát triển điện lực tỉnh và 15% dự án nguồn điện đề nghị bổ sung vào quy hoạch phát triển điện lực quốc gia.

Tuy nhiên, con số từ vài tháng cuối 2018 đến nay tăng đột biến. Theo thống kê, hiện Bộ Công Thương đã và đang nhận được nhiều đề nghị điều chỉnh, bổ sung quy hoạch nhưng chưa có căn cứ để triển khai thực hiện. Cụ thể, về nguồn điện, hiện số dự án nhà máy điện khí LNG xin bổ sung quy hoạch là 5 dự án. Dự án điện chất thải rắn đề nghị bổ sung là 3 dự án.

Tương tự là khoảng 66 dự án điện gió. Trong số này có 29 dự án có công suất trên 50 MW và 37 dự án có công suất từ 50 MW trở xuống. Và nhiều nhất là các dự án điện mặt trời. Theo đó, có tổng cộng khoảng 210 dự án đang xin bổ sung quy hoạch, gồm 25 dự án có công suất trên 50 MW trở lên và 185 dự án có công suất từ 50 MW trở xuống. Tương tự, về lưới điện đang chờ điều chỉnh quy hoạch cũng có tới 91 dự án, gồm 4 dự án lưới điện 500 kV, 64 dự án lưới điện 220 kV cùng 23 dự án lưới điện 110kV.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng cho hay, riêng công suất đăng kí của các dự án điện gió và điện mặt trời đang chờ “xếp chỗ” lên đến trên 20.000 MW. Ông Vượng cho hay, theo quy định của luật Điện lực, để triển khai các dự án điện phải theo quy hoạch, cụ thể trước ngày 1.1.2018 thì ngành điện lực có các quy hoạch quy hoạch năng lượng quốc gia nói chung, có quy hoạch điện lực quốc gia, quy hoạch điện lực tỉnh, vùng và quy hoạch cho năng lượng tái tạo.

“Nhưng theo luật Quy hoạch mới thì ngành điện chỉ còn quy hoạch điện quốc gia và phần điện lực được tích hợp trong quy hoạch phát triển kinh tế xã hội của địa phương, tức quy hoạch tỉnh. Mà cả 2 loại này đều do Thủ tướng phê duyệt. Cho nên, hiện nay liệu các dự án nói trên có cần bổ sung vào quy hoạch hay không cũng chưa rõ, và nếu cần bổ sung thì phải để Thủ tướng phê duyệt hay phân cấp cho bộ, hay là để địa phương… thì Bộ Công Thương đánh phải chờ nghị định hướng dẫn chi tiết một số điều của luật Quy hoạch”, ông Vượng nói.

Bộ Công Thương nhấn mạnh rằng, việc thực hiện như trước đây sẽ giúp đáp ứng kịp thời tiến độ đầu tư công trình điện để đáp ứng nhu cầu cấp điện cho phát triển kinh tế xã hội. Bên cạnh đó, việc phê duyệt bổ sung quy hoạch các nguồn điện năng lượng tái tạo giúp thực hiện chiến lược phát triển năng lượng tái tạo VN, các cơ chế hỗ trợ phát triển điện gió, điện mặt trời đáp ứng tiến độ được hưởng giá ưu đãi như đối với điện mặt trời là 30.6.2019 tại quuyết định 11 và điện gió là 1.11.2021 (tại quyết định 39 năm 2017). Nếu không, các dự án này nguy cơ sẽ lỡ tiến độ để hưởng giá tốt.

Do vậy, trong báo cáo gửi Thủ tướng, Bộ Công thương kiến nghị trước khi Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia và Quy hoạch tỉnh giai đoạn mới được phê duyệt, Thủ tướng Chính phủ cho phép Bộ Công Thương thực hiện bổ sung quy hoạch như quy định trước đây, cụ thể: Bộ Công thương tiếp tục thẩm định và trình Thủ tướng phê duyệt các dự án nguồn điện có công suất trên 50 MW. Đối với các dự án nguồn điện từ 50 MW trở xuống, Bộ Công thương thẩm định và phê duyệt bổ sung quy hoạch.

“Trong giai đoạn chuyển tiếp, khi chưa có hướng dẫn cụ thể phạm vi, thẩm quyền, trình tự thủ tục thực hiện cụ thể theo luật Quy hoạch, đề nghị Chính phủ ban hành Nghị quyết cho phép Bộ Công Thương có đủ thẩm quyền để tiếp tục thẩm định bổ sung các dự án nguồn và lưới điện như hiện nay đáp ứng nhu cầu điện cho phát triển kinh tế xã hội”, báo cáo kiến nghị của Bộ Công Thương nêu rõ.

Hà Nguyễn