Bán dự án điện mặt trời cho Thái Lan, Trung Quốc: Hoạt động bình thường?

Nhiều dự án được chuyển nhượng một phần hay toàn bộ cho nhà đầu tư ngoại

Về qua một số dự án điện mặt trời lúc đầu được giao cho các nhà đầu tư Việt Nam nhưng sau này được chuyển nhượng cho các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư, sở hữu, quản lý vận hành, lãnh đạo Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) vừa chính thức lên tiếng làm rõ.

Theo đó, lãnh đạo Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo cho biết, tính đến hết ngày 11/5/2020, đã có 92 dự án hoặc một phần dự án điện mặt trời và 10 dự án hoặc một phần dự án điện gió với tổng công suất gần 6.000 MW đã vận hành thương mại.

Trong đó, một số dự án điện gió, điện mặt trời đã được các nhà đầu tư Việt Nam chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ dự án dưới hình thức liên doanh, chuyển nhượng cổ phần... cho các nhà đầu tư nước ngoài đến từ Thái Lan, Philippines, Trung Quốc, Singapore, Ả rập Xê Út…

Bộ Công Thương cho rằng, việc chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án đầu tư nêu trên là hoạt động bình thường trong cơ chế thị trường và được quy định trong Luật Đầu tư.

“Quy định của pháp luật cho phép chuyển nhượng dự án cho nhà đầu tư nước ngoài đáp ứng đủ các điều kiện chuyển nhượng dự án đầu tư thuộc ngành nghề có điều kiện. Theo quy định hiện nay, việc chuyển nhượng dự án, thay đổi cổ đông... do Sở/Bộ Kế hoạch và Đầu tư thụ lý giải quyết tùy theo quy mô dự án”, đại diện phía Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo cho biết.

Theo Bộ này, thông thường đối với các dự án điện than, điện khí đầu tư theo hình thức BOT, hay các dự án điện khí đang đề nghị đầu tư thường yêu cầu có bảo lãnh Chính phủ trong triển khai dự án.

Tuy nhiên, hiện nay các dự án điện mặt trời, điện gió triển khai đầu tư hoàn toàn không có bảo lãnh Chính phủ. Trong bối cảnh hiện nay, việc các nhà đầu tư tư nhân trong và ngoài nước tham gia đầu tư phát triển nguồn điện mà không cần bảo lãnh Chính phủ là điểm tích cực trong thu hút đầu tư vào ngành điện.

“Ngoài ra, nhà đầu tư nước ngoài thường có kinh nghiệm và năng lực tốt hơn trong đầu tư, quản lý vận hành nhà máy. Sự tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài trong các dự án điện sẽ mang lại lợi ích tổng thể tốt hơn cho nhà đầu tư và xã hội”, lãnh đạo Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo khẳng định.

Giá điện mặt trời quá cao, Bộ Công Thương nói gì?

Đối với nội dung liên quan đến việc giá FIT điện mặt trời của Việt Nam, vừa qua nhiều ý kiến cho rằng giá bán điện mặt trời của Việt Nam quá cao.

Theo lãnh đạo Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo - Bộ Công Thương, các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài chỉ đầu tư khi các dự án mang lại hiệu quả, lợi ích cho họ vì vậy giá điện phải được thiết kế để đảm bảo lợi ích cho nhà đầu tư thì chúng ta mới hy vọng thu hút được đầu tư.

“Giá bán điện cố định của các dự án điện mặt trời (FIT) vừa qua nếu nói là hấp dẫn sẽ chuẩn xác hơn giá cao”, lãnh đạo Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo khẳng định.

Theo lãnh đạo Bộ Công Thương, giá dự án điện mặt trời trong thời gian 10 năm gần đây do tiến bộ của khoa học công nghệ đã giảm rất nhanh. Vào năm 2016, Việt Nam bắt đầu xây dựng cơ chế giá FIT và đến 2017 giá FIT (9,35 USC/kWh) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg ngày 11 tháng 4 năm 2017. Vào thời điểm đó giá FIT 9,35 USC/kWh là hợp lý.

"Tuy nhiên, sau một năm do những biến động của thị trường năng lượng điện mặt trời, giá FIT trở nên hấp dẫn hơn và đã thu hút được sự quan tâm của rất nhiều nhà đầu tư", đại diện phía Bộ Công Thương cho biết.

Cũng theo cơ quan này, do lường trước được xu thế phát triển của điện mặt trời nên Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg ngày 11 tháng 4 năm 2017 cũng đã đưa ra thời hạn giá FIT chỉ có hiệu lực tới hết ngày 30 tháng 6 năm 2019. Sau thời gian này, giá FIT đã giảm từ 9,35 cent/kWh xuống chỉ còn 7,09 cent/kWh (đối với các dự án điện mặt trời mặt đất).

“Việc các nhà đầu tư nước ngoài thông qua các nhà đầu tư trong nước để tham gia các dự án đầu tư là tín hiệu tốt trong việc thu hút đầu tư đối với ngành điện. Các tập đoàn năng lượng lớn trên thế giới ít khi trực tiếp đi phát triển dự án để tránh, giảm các rủi ro, thời gian và chi phí ở giai đoạn phát triển dự án như đền bù giải phóng mặt bằng, xin phê duyệt của chính quyền, đối tác địa phương, trung ương. Các nhà đầu tư trong nước hiểu biết về luật pháp trong nước, cơ chế, chính sách, trình tự, thủ tục... tốt hơn nên thực hiện giai đoạn chuẩn bị đầu tư sẽ có nhiều thuận lợi hơn”, đại diện phía Bộ Công Thương khẳng định.

Nguyễn Mạnh