Vì sao các nhà du hành vũ trụ phải nằm cáng khi trở về Trái Đất?

Hai nhà du hành vũ trụ của NASA là Sunita Williams và Butch Wilmore đã trở về Trái Đất, kết thúc hơn 9 tháng ở trong không gian mà ban đầu được lên kế hoạch chỉ kéo dài vài tuần.

Khi khoang tàu của họ được mở ra, đội cứu hộ SpaceX đã nhanh chóng tiếp cận. Các nhà du hành được đưa ra ngoài và đặt lên cáng.

Theo các chuyên gia, việc này không liên quan gì đến nhiệm vụ cụ thể của họ, mà chỉ đơn giản là vấn đề quy trình mà tất cả các nhà du hành phải tuân theo.

Khi trở về Trái Đất từ không gian, các nhà du hành vũ trụ không thể đi lại ngay sau khi hạ cánh. Đó là do những thay đổi tạm thời đối với cơ thể xảy ra trong không gian, và NASA có các quy trình an toàn nghiêm ngặt để giúp họ phục hồi sức khỏe.

"Nhiều nhà du hành không muốn được đưa ra ngoài bằng cáng, nhưng họ được yêu cầu phải làm như vậy", John DeWitt, Giám đốc Khoa học Thể thao Ứng dụng ở Trường Đại học Rice, Mỹ, cho biết.

John DeWitt từng là nhà khoa học cấp cao tại Trung tâm Vũ trụ Johnson của NASA, nơi ông đã phát triển các phương pháp cải thiện sức khỏe của phi hành gia trong chuyến bay vũ trụ.

Say tàu vũ trụ

Giống như một người có thể bị say tàu xe trên ô tô, tàu siêu tốc hoặc khi đi thuyền trên vùng biển động, các nhà du hành vũ trụ có thể bị chóng mặt và buồn nôn khi họ trở về Trái Đất. Vì thế, họ thường được đưa ra ngoài bằng cáng sau khi hạ cánh như một biện pháp phòng ngừa.

Cảm giác tạm thời này xảy ra vì cơ thể con người vốn quen với lực liên tục kéo chúng ta xuống Trái Đất, chính là lực hấp dẫn. Tuy nhiên, môi trường sống trong không gian như ISS tạo ra cảm giác không trọng lượng cho các nhà du hành và thúc đẩy cơ thể họ thích nghi với môi trường thay đổi.

Một thay đổi đáng kể xảy ra trong hệ thống tiền đình cảm giác nằm trong tai, là bộ phận đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng cơ thể.

Trong không gian, hệ thống này quen với việc bỏ qua một số tín hiệu cảm giác nhất định khi não điều chỉnh để thích nghi với tình trạng không trọng lực. Vì vậy, khi các nhà du hành trở về Trái Đất và có trọng lực trở lại, cơ thể họ bắt đầu điều chỉnh lại một lần nữa, điều này có thể tạm thời gây ra tình trạng "say tàu vũ trụ".

Một thay đổi khác mà họ trải qua, đặc biệt là những người sống trong không gian một thời gian dài, là tình trạng mất dần cơ và xương.

Trên Trái Đất, chỉ cần đi bộ là đủ để giữ cho cơ bắp của chúng ta khỏe mạnh do trọng lực, nhưng trong không gian các nhà du hành không cần sử dụng cơ bắp nhiều như vậy. Việc thiếu hoạt động như vậy khiến các cơ yếu đi và co lại theo thời gian, dẫn đến tình trạng được gọi là teo cơ.

"Chúng tôi thấy khỏe mạnh và sẵn sàng"

Để loại bỏ những tác động này và các tác động khác liên quan đến chuyến bay vũ trụ, các nhà du hành làm việc trong thời gian dài trong không gian phải tuân theo chế độ tập luyện hàng ngày kỹ lưỡng bằng một bộ thiết bị đặc biệt trên trạm vũ trụ.

Trước hành trình trở về, nhà du hành Williams cho biết: "Chúng tôi đã luyện tập trong 9 tháng qua và cảm thấy rất khỏe khoắn, sẵn sàng đối mặt với lực hấp dẫn của Trái Đất".

Sự trở về của Williams và Wilmore đánh dấu điểm kết thúc của chuyến lưu trú bất ngờ kéo dài 9 tháng của họ, do con tàu Boeing Starliner mà họ lại gặp phải một số vấn đề trong hành trình đến ISS, bao gồm trục trặc và rò rỉ động cơ đẩy, khiến NASA phải để họ lại trên ISS.

Bất chấp những khó khăn và thử thách, họ vẫn rất vui vẻ và tự tin rằng sẽ không có vấn đề lớn nào xảy ra khi ở trên trạm vũ trụ quá lâu. Họ đang làm theo đúng quy định đối với một chuyến bay kéo dài 9 tháng.

Hiện tại, nhà du hành người Nga Valeri Polyakov giữ kỷ lục về thời gian liên tục ở trong không gian dài nhất khi đã dành 437 ngày trên Trạm Vũ trụ Hòa Bình. Trạm này đã ngừng hoạt động vào năm 1994 và 1995.

Tác động của chuyến bay vũ trụ dài ngày lên cơ thể con người là một lĩnh vực nghiên cứu đang được quan tâm, đặc biệt là trong giai đoạn chúng ta đang lên kế hoạch cho những chuyến bay đưa con người trở lại chinh phục vũ trụ trong tương lai không xa.