Phát hiện những thay đổi trong não các nhà du hành

Trong nghiên cứu mới cho thấy, ở trong không gian trong thời gian dài sẽ khiến cơ thể con người căng thẳng. Trải nghiệm vi trọng lực dẫn đến những thay đổi về giải phẫu vốn chưa bao giờ phải thích nghi để đối phó với tình trạng không trọng lượng kéo dài.

Cụ thể, xương sẽ mất canxi, kích thước và hình dạng của tim thay đổi, mắt bị biến dạng, và mối lo ngại lớn được cho là ở trong không gian có thể dẫn đến một số bệnh thoái hóa thần kinh vĩnh viễn.

Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Advances, một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế đã nghiên cứu bộ não của 11 phi hành gia từ Cơ quan vũ trụ Nga Roscosmos, những người đã dành trung bình sáu tháng trên Trạm vũ trụ Quốc tế ISS.

Vấn đề được đặt ra đó là họ không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy rằng nhiều tháng trong môi trường không trọng lực dẫn đến tổn thương vĩnh viễn đối với hệ thần kinh. Phát hiện cũng cung cấp một số thông tin quan trọng về cách não bộ tự tổ chức lại trong điều kiện vi trọng lực.

Bộ não của các phi hành gia được quét bằng các kỹ thuật hình ảnh thần kinh như chụp MRI khuếch tán trước khi bay vào vũ trụ và sau đó 9 ngày sau khi họ quay trở lại Trái đất. Tám trong số các phi hành gia đã được quét lần thứ ba trong vòng bảy tháng sau khi trở về từ nhiệm vụ không gian của họ.

Những thay đổi thú vị trong não mà nhóm nghiên cứu báo cáo bao gồm sự gia tăng số lượng mô chất xám ở phần trên cùng của não, giảm chất xám ở khu vực phân chia thùy trán và thùy đỉnh từ thùy thái dương.

Tuy nhiên, những thay đổi này là do sự dịch chuyển của dịch não tủy - không có trọng lực, các chất lỏng trong cơ thể có xu hướng tích tụ ở đầu - chứ không phải do thay đổi về lượng chất xám thực. Sự thay đổi này của dịch não tủy được quan sát hỗ trợ trước đó rằng bản thân não di chuyển gần đỉnh hộp sọ hơn trong môi trường vi trọng lực, nhưng cũng cho thấy tiểu não cũng dịch chuyển lên.

Khi tám nhà du hành vũ trụ được kiểm tra lại sau bảy tháng, những thay đổi gần như đã đảo ngược. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng sự phục hồi rõ rệt hơn ở đỉnh não so với ở dưới cùng.

Nhóm nghiên cứu cũng báo cáo những thay đổi đối với tầm nhìn của các phi hành gia, cho thấy có dấu hiệu giảm độ sắc nét sau khi ở trong không gian. Dữ liệu cho thấy điều này có liên quan đến sự giãn nở lớn hơn trong não thất của não, nhưng điều này đi ngược lại với phát hiện của nghiên cứu trước đó, vì vậy các nhà nghiên cứu đề xuất cần quan sát thêm để hiểu chính xác điều gì đang xảy ra.

Nghiên cứu mới này được đánh giá là rất quan trọng vì chúng ta thiếu hiểu biết đầy đủ về những tác động của cuộc sống trong không gian đối với cơ thể con người.