Loài khỉ đã biết dùng dụng cụ từ ít nhất 700 năm trước

Việc sử dụng công cụ đã từng được xem là một đường phân cách chủ yếu giữa con người và phần còn lại của thế giới động vật. Những nghiên cứu mới đã cho thấy làm được việc đó là một điều thực sự dễ dàng: đến một chú khỉ cũng có thể làm được.

Các nhà khảo cổ phát hiện ra loài khỉ mũ ở Brazil đã sử dụng búa và đe bằng đá để đập vỡ vỏ hạt điều từ ít nhất 700 năm trước. Và họ cho rằng loài người có thể đã nhận ra các hạt có này có thể ăn được sau khi vấp ngã trên những khu “công nghiệp xử lý hạt điều” của loài khỉ này.

Thế nhưng dường như khỉ mũ là một loài bảo thủ truyền thống, chúng thường mở các loại hạt theo cùng một cách, hơn là cố gắng phát minh ra một cách tốt hơn.

Tiến sĩ Micheal Haslam, tác giả chính của bài viết về nghiên cứu này trên tạp chí Current Biology (Sinh vật học ngày nay) cho biết: “Chúng tôi có bằng chứng mới cho thấy khỉ và các loài linh trưởng khác ở bên ngoài châu Phi cũng đã sử dụng các công cụ từ hàng trăm năm, có thể là hàng ngàn năm trước. Đây là một điều thú vị vẫn chưa được khoa học khám phá, thậm chí nó có thể cho chúng ta biết về những ảnh hưởng có thể có đối với hành vi của con người từ việc loài khỉ sử dụng công cụ. Chẳng hạn như, hạt điều có nguồn gốc bản địa từ khu vực này của Brazil, và có thể những người đầu tiên đến đây đã học hỏi về loại thức ăn chưa được biết này thông qua cách quan sát những con khỉ và cách xử lý hạt điều của loài linh trưởng này”.

Khi đập vỡ vỏ hạt, những con khỉ sử dụng đá quartzite cứng làm búa và các tấm đá phiến phẳng để làm đe. Và chúng cũng có xu hướng làm việc này ở cùng một nơi – thường ở gần với những cây có hạt này – một phần vì có đúng loại đá đã được sắp đặt sẵn giống như “một bộ dao kéo trong nhà hàng”.

Các nhà khảo cổ đã khai quật một khu vực xuống đến độ sâu 70cm, nơi họ tìm thấy dư lượng của hạt điều và tổng cộng 69 viên đá có dấu hiệu bị hư hại do bị đập thình thịch lặp đi lặp lại. Một số mảnh than nhỏ được tìm thấy cùng với những viên đá sau đó đã được xác định niên đại là khoảng 700 năm trước. Các nhà nghiên cứu cho rằng khỉ mũ đã không biết quản lý để xây dựng tiếp trên công trường của các con khỉ sáng tạo ban đầu – những đối tượng đi tiên phong trong kỹ thuật

Tiến sĩ Haslam cho biết, “đối với khỉ mũ, 700 năm là khoảng 100 thế hệ, đối với con người thì là khoảng 2500 năm. Chúng có xu hướng sử dụng cùng một loại vật liệu theo những cách tương tự nhau, không giống như loài người - trong khoảng từ 2500 năm trước tới bây giờ, chúng ta đã đi một bước rõ ràng từ Thời kỳ Đồ Sắt đến chúng ta hiện nay.

Số lượng cá thể của mỗi loài là vấn đề quan trọng đối với sự phát triển của chúng - cũng như vai trò của công cụ sản xuất đối với con người – đang bị suy giảm bởi sự thống trị của loài người trên hành tinh. Và tiến sĩ Haslam cho biết điều này có nghĩa là đã không có bất cứ loài vật nào khác có thể cạnh tranh với loài người trong việc sử dụng thành công các công cụ. “Khả năng để một con khỉ sẽ phát minh ra lò vi sóng hoặc một chiếc Boeing 747 thực sự là không còn nữa. Chúng ta phải chấp nhận rằng chúng ta là những con vượn người đã làm được và sống với điều đó”.

Anh Thư (Theo Independent)