Khoa học cảnh báo mùa đông "dị thường" do tác động của El Nino

Hôm nay (13/11), khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ bắt đầu chuyển rét vào sáng sớm, ban ngày trời lạnh, một số khu vực có mưa. Đây là diễn biến chung của khu vực, cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, trong bối cảnh bước sang mùa đông.

Mới đây theo SCMP, các nhà dự báo khí tượng ở Trung Quốc đã bắt đầu cảnh báo người dân cần chuẩn bị sẵn sàng tâm lý đối phó với các rủi ro thời tiết cực đoan trong mùa đông này.

Nguyên nhân là bởi hiện tượng El Nino xảy ra vào giai đoạn cuối năm 2023 kết hợp với ảnh hưởng của hiện tượng nóng lên toàn cầu, có khả năng làm gia tăng nguy cơ xảy ra thiên tai.

El Nino khiến tình hình trở nên tồi tệ

"Không khí lạnh sẽ hoạt động định kỳ, trong khi khu vực phía Nam sẽ xảy ra mưa nhiều hơn. Nguy cơ xảy ra thảm họa khí tượng phức hợp sẽ gia tăng", Cục Khí tượng Trung Quốc cho biết trong một thông báo ngày 11/11.

Cơ quan này cũng dự báo cho thấy nhiệt độ ở hầu hết các khu vực từ mùa đông năm nay đến mùa xuân năm sau sẽ ở mức ngang bằng, hoặc cao hơn cùng kỳ các năm trước.

Điều này dẫn đến lượng mưa nhiều hơn, cùng các dạng thời tiết phức tạp như mưa tuyết, gây ra mối đe dọa cho việc truyền tải điện, vận tải và mùa màng.

GS. Adam Scaife của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), cho biết những năm El Nino có xu hướng bắt đầu với mùa đông ôn hòa và ẩm ướt (tháng 11 đến tháng 12). Sau đó vào cuối mùa đông (tháng 1 đến tháng 3), thời tiết sẽ trở nên lạnh hơn và khô hơn.

Tuy nhiên, đây chỉ là mức trung bình xảy ra trong nhiều trường hợp El Nino được ghi nhận, và không đủ để đánh giá chắc chắn những gì sẽ xảy ra. "El Nino sẽ làm thay đổi xác suất ngẫu nhiên cho những kết quả này", GS. Scaife cho biết.

Theo WMO, một chu trình El Nino thường đi kèm với những giá trị cực đoan thuộc loại kỷ lục ở cả nhiệt độ cao nhất và nhiệt độ thấp nhất, kéo dài suốt năm, thậm chí là nhiều năm.

Cùng với đó là tình trạng hạn hán nghiêm trọng, mưa lớn, lũ lụt... có thể gây ra một loạt các vấn đề về sức khỏe, bao gồm bùng phát dịch bệnh, suy dinh dưỡng và các bệnh về đường hô hấp.

Trong năm 2023, chúng ta đã thấy Trung Quốc đã phải đối mặt với một loạt các thảm họa liên quan đến thời tiết, bao gồm lũ lụt thảm khốc vào mùa hè khiến ít nhất 33 người ở Bắc Kinh và 29 người ở tỉnh Hà Bắc thiệt mạng.

Tại đó, Bắc Kinh ghi nhận trận mưa lớn nhất trong 140 năm. Lâm Thành ở tỉnh Hà Bắc cũng ghi nhận lượng mưa tương đương với tổng lượng 2 năm của thành phố, nhưng chỉ diễn ra trong duy nhất 1 ngày.

Ở một diễn biến khác, châu Mỹ và châu Âu thì đối mặt một mùa hè nắng nóng kỷ lục, với mức nhiệt liên tiếp bị phá vỡ tại nhiều quốc gia. Trong mùa hè năm ngoái, sóng nhiệt ở châu Âu đã giết chết ít nhất 61.000 người, theo Reuters. Năm nay, con số này thậm chí có thể sẽ gia tăng.

El Nino là gì?

Hiện tượng El Nino thường xảy ra từ 2 đến 7 năm một lần. Đặc trưng của El Nino là nhiệt độ bề mặt nước biển ấm hơn mức trung bình tại các khu vực xung quanh đường xích đạo ở trung tâm và bờ đông Thái Bình Dương.

Sự kiện ấm lên này đủ mạnh để sinh ra những biến đổi lớn cho các hình thái thời tiết toàn cầu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hệ sinh thái biển, đặc biệt là khi nó kết hợp với các hậu quả của biến đổi khí hậu do con người gây ra.

Michelle L'Heureux, một nhà khoa học vật lý tại Trung tâm Dự báo Khí hậu của NOAA, cho biết: "Tùy thuộc vào cường độ của nó, El Nino có thể gây ra nhiều tác động, chẳng hạn như làm tăng nguy cơ mưa lớn và hạn hán ở một số địa điểm trên thế giới".

"Bên cạnh đó, El Nino còn được cho là có thể dẫn đến những kỷ lục mới về nhiệt độ, đặc biệt là ở những khu vực đã trải qua nhiệt độ trên mức trung bình trong El Nino".

Cho đến nay, năm 2016 là năm thế giới ghi nhận nhiệt độ trung bình nóng nhất trùng với El Nino diễn ra mạnh. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng năm 2023 sẽ tạo ra một kỷ lục mới.