1. Dòng sự kiện:
  2. Giải thưởng VinFuture 2024

Khi nào 8 hành tinh của Hệ Mặt Trời sẽ thẳng hàng?

Phạm Hường

(Dân trí) - Vì các hành tinh trong Hệ Mặt Trời quay xung quanh Mặt Trời nên đôi khi một vài hành tinh sắp thẳng hàng với nhau trên bầu trời. Nhưng có khi nào cả 8 hành tinh thực sự thẳng hàng không?

Khi nào 8 hành tinh của Hệ Mặt Trời sẽ thẳng hàng? - 1
Lần gần đây nhất 8 hành tinh tập hợp trong một góc 30 độ là vào ngày 1/1/1665 (Ảnh: Steve Allen/Getty Images).

Câu trả lời còn tùy vào việc bạn định nghĩa thế nào là "thẳng hàng" đối với các hành tinh của Hệ Mặt Trời, bao gồm sao Thủy, sao Kim, Trái Đất, sao Hỏa, sao Mộc, sao Thổ, sao Thiên Vương và sao Hải Vương.

Quỹ đạo của mỗi hành tinh có độ nghiêng khác nhau so với đường xích đạo của Mặt Trời. Điều này có nghĩa là khi các hành tinh thẳng hàng trên bầu trời thì trên thực tế chúng không cùng trên một đường thẳng tắp trong không gian 3 chiều. Nhà vật lý thiên văn học Arthur Kosowsky ở Trường đại học Pittsburgh, Mỹ, cho biết như vậy.

Còn nhà vật lý thiên văn học Nikhita Madhanpall ở Trường đại học Wits, Nam Phi, nói rằng "khái niệm các hành tinh thẳng hàng nói nhiều hơn đến hình ảnh mà chúng ta quan sát được từ Trái Đất hơn là bất cứ sự thẳng hàng vật lý trong vũ trụ".

Sự giao hội của các hành tinh là khi từ hai hành tinh trở lên xuất hiện ở gần nhau khi nhìn từ Trái Đất, nhưng điều quan trọng chúng ta cần nhớ là các hành tinh không bao giờ thực sự gần nhau. Ngay cả khi hai hành tinh trông như thẳng hàng thì chúng vẫn cực kỳ xa nhau trong vũ trụ.

"Các hành tinh ở vị trí nào để được coi là thẳng hàng vẫn chưa được định nghĩa chính xác", nhà vật lý thiên văn học Wayne Barkhouse ở Trường đại học Bắc Dakota, Mỹ, cho biết. Bất cứ định nghĩa nào về việc đó đều liên quan đến "độ góc", tức là cách các nhà thiên văn học đo khoảng cách tự nhiên giữa hai vật thể trong không gian trên bầu trời.

Nếu bạn đo khoảng cách xung quanh vòng tròn của toàn bộ đường chân trời thì nó sẽ là 360 độ. Để bạn có ý tưởng về mức độ rộng lớn vô biên của đường chân trời, bạn hãy hình dung Mặt Trăng chỉ rộng có nửa độ.

Nhà khí tượng học và cũng là nhà thiên văn học người Bỉ Jean Meeus đã tính toán rằng ba hành tinh ở gần Mặt Trời nhất là sao Thủy, sao Kim và Trái Đất, thẳng hàng ở mức 3,6 độ trung bình mỗi 39,6 năm/ lần.

Để thấy nhiều hành tinh hơn thế sắp thẳng hàng thì mất nhiều thời gian hơn, ví dụ cả 8 hành tinh sắp thẳng hàng 3,6 độ mỗi 396 tỷ năm/lần, tức là điều này chưa bao giờ xảy ra và cũng sẽ không bao giờ xảy ra, bởi vì Mặt Trời sẽ biến thành một sao lùn sau khoảng 6 tỷ năm nữa. Trong quá trình biến đổi đó, Mặt Trời sẽ trở thành một "người khổng lồ" đỏ và giãn nở cực lớn đến mức nuốt chửng cả sao Kim và sao Thủy, và có thể cả Trái Đất. Như vậy, Hệ Mặt Trời sẽ chỉ còn lại 5 hành tinh.

Cơ hội để cả 8 hành tinh thẳng hàng trong 1 độ còn hiếm có hơn nữa. Cũng theo tác giả Meeus, "điều này sẽ xảy ra, trung bình mỗi 13,4 tỷ tỷ năm/lần", trong khi vũ trụ mới chỉ khoảng 13,8 tỷ năm tuổi.

Nếu chỉ cần cả 8 hành tinh đứng trong góc 180 độ của bầu trời đã được coi là thẳng hàng thì lần tới đây điều này sẽ xảy ra vào ngày 6/5/2492. Lần gần đây nhất cả 8 hành tinh gặp nhau trong một góc 30 độ là vào ngày 1/1/1665 và lần tới sẽ vào ngày 20/3/2673.

Các nhà vật lý thiên văn học lưu ý với chúng ta rằng sự thẳng hàng của các hành tinh không có ảnh hưởng gì đáng kể về mặt vật lý đối với Trái Đất. Tác động duy nhất của hình ảnh này lên cuộc sống trên Trái Đất có lẽ là sự kỳ thú khi chúng ta nhìn lên bầu trời, chứ không có động đất tăng cường hay bất kỳ điều gì tương tự như vậy cả. Thay đổi của trọng lực Trái Đất khi các hành tinh thẳng hàng gần như không có.

Theo LiveScience