Hóa thạch thực vật 300 triệu năm hé lộ bí mật của tiến hóa

Nghiên cứu mới về các hóa thạch được tìm thấy tại Wuda, Nội Mông, cho thấy loài thực vật được gọi là Noeggerathiales là thành viên tiến hóa cao cấp của dòng họ mà từ đó có hạt giống.

Noeggerathiales là những loài thực vật quan trọng hình thành từ than bùn sống cách đây khoảng 325 đến 251 triệu năm. Sự hiểu biết về mối quan hệ của chúng với các nhóm thực vật khác đã bị hạn chế bởi các bằng chứng được bảo tồn đến ngày nay.

Tuy nhiên, các hóa thạch được tìm thấy ở Trung Quốc đã cho phép các chuyên gia phát hiện ra Noeggerathiales có quan hệ họ hàng gần với thực vật có hạt hơn là các nhóm dương xỉ khác.

Chúng mới đây đã được các nhà khoa học công nhận là cây dương xỉ cao cấp đã tiến hóa các cấu trúc phức tạp giống hình nón từ những chiếc lá đã biến đổi. Bất chấp sự tinh vi của tiến hóa, Noeggerathiales vẫn trở thành nạn nhân của những biến đổi môi trường và khí hậu sâu sắc của 251 triệu năm trước đã phá hủy hệ sinh thái đầm lầy trên toàn cầu.

Đồng tác giả nghiên cứu, tiến sĩ Jason Hilton từ Đại học Birmingham, nhận xét: "Noeggerathiales được công nhận sớm nhất vào những năm 1930, nhưng các nhà khoa học dường như không mấy để để tâm. Cho đến khi các loài thực vật hóa thạch được tìm thấy ở Trung Quốc nhận được sự quan tâm đặc biệt. Nhờ phần sống này được bảo tồn trong tro núi lửa, chúng tôi đã có thể tái tạo một loài Noeggerathiales mới giải quyết được mối quan hệ và tầm quan trọng tiến hóa của nhóm.

Số phận của loài Noeggerathiales là một lời nhắc nhở rõ ràng về những gì có thể xảy ra khi ngay cả những dạng sống rất tiên tiến cũng phải đối mặt với sự thay đổi môi trường nhanh chóng".

Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu Noeggerathiales hoàn chỉnh được bảo quản trong lớp tro núi lửa dày 66 cm được hình thành từ 298 triệu năm trước, bao phủ tất cả các loài thực vật mọc trong đầm lầy gần đó. Rất may là tro đã ngăn các hóa thạch thối rữa và bảo tồn nhiều cá thể hoàn chỉnh đến từng chi tiết cực nhỏ.

Jun Wang, Giáo sư cổ sinh vật học tại Viện Địa chất và Cổ sinh vật Nam Kinh, nhận xét: "Nhiều mẫu vật được xác định trong các cuộc khai quật năm 2006-2007 khi một vài chiếc lá xuất hiện trên bề mặt tro. Có vẻ như chúng có thể được kết nối với nhau với một thân cây bên dưới.

Chúng tôi đã mất nhiều năm để nghiên cứu đầy đủ những thứ này và những mẫu vật bổ sung mà chúng tôi đã tìm thấy gần đây hơn. Những cây hoàn chỉnh là những thực vật hóa thạch ấn tượng nhất mà tôi từng thấy và chúng cũng là một số loài quan trọng nhất đối với khoa học".