Đổi mới công nghệ tài chính, đột phá kỹ thuật số và nghề nghiệp kế toán

Hội thảo do Viện Kế toán Công chứng Anh và xứ Wales (ICAEW) phối hợp với Câu lạc bộ Công nghệ tài chính ngân hàng Việt Nam (VietFintech Club) tổ chức.

Theo giới chuyên môn, các công ty hoạt động trong lĩnh vực công nghệ tài chính (Fintech) đang phát triển mạnh mẽ trên toàn thế giới trong những năm gần đây. Ngành Fintech toàn cầu được đánh giá là vô cùng tiềm năng, chứng minh qua số tiền 57,9 tỷ USD đã được huy động đầu tư vào ngành này trong nửa đầu năm 2018. Fintech tạo cơ hội để thay đổi các hoạt động dịch vụ tài chính, nâng cao giá trị cho khách hàng bởi các dịch vụ tài chính rẻ hơn, hiệu quả hơn, nhắm đúng đối tượng mục tiêu hơn và thuận tiện hơn.

Tại hội thảo, bà Kristin Gillon, Giám đốc nghiên cứu công nghệ toàn cầu của ICAEW cho biết: “Các công ty Fintech đóng vai trò quan trọng trong việc đổi mới dịch vụ tài chính với sự tác động lên các lĩnh vực ngân hàng số, thanh toán di động, bảo hiểm, tiền điện tử, robot tư vấn… Fintech thay đổi cách tiếp cận môi trường truyền thống sang môi trường điện tử. Chúng ta đang bắt đầu không còn sử dụng tiền mặt hay thẻ để chi trả mà xu hướng thanh toán qua điện thoại cũng như các ứng dụng trên điện thoại phát triển rất nhanh. Chúng ta cũng đã thấy sự lên ngôi của blockchain khi có lợi thế về việc hạn chế các kết nối trung gian, giảm chi phí và nhanh chóng hơn.”

Theo bà Kristin Gillon, trước những lợi ích mà công nghệ đem lại trong lĩnh vực tài chính, nguồn nhân lực và hoàn thiện khung pháp lý là hai vấn đề cần đặc biệt quan tâm. “Thách thức đối với tất cả các quốc gia trước sự đổi mới công nghệ tài chính đó là sự thiếu hụt nhân sự có trình độ cao. Một nhân sự làm việc trong ngành fintech cần sự pha trộn giữa sáng tạo đổi mới, công nghệ kỹ thuật và chuyên môn về tài chính. Tuy nhiên, hiện tại số lượng được đào tạo khó có thể đáp ứng được trước sự phát triển nhanh chóng của Fintech. Chính vì vậy, chúng ta cần có sự đầu tư chiến lược dài hạn phát triển nhân sự trong ngành này”, bà Kristion nhấn mạnh.

Cùng quan điểm về vấn đề nhân lực, ông Trần Hữu Đức – Phó chủ tịch Câu lạc bộ VietFintech cho rằng, bên cạnh hành lang pháp lý, nguồn nhân lực trong lĩnh vực Fintech là một thách thức hiện nay.

Thông thường, các nhà sáng lập trẻ trong lĩnh vực Fintech chưa tìm được sự kết hợp giữa những người có năng lực chuyên môn trong lĩnh vực tài chính và những chuyên gia giỏi công nghệ, một số mới chỉ có năng lực công nghệ tốt, biết cách tiếp cận người dùng, có sự sáng tạo nhưng khó tích hợp hay thử nghiệm sản phẩm vào các ngân hàng, doanh nghiệp.

Tại hội thảo, ông Trần Hữu Đức cũng cập nhật những thông tin mới nhất về hoạt động của ngành Fintech trên thế giới. Cụ thể, trong quý 2/2019, Fintech tiếp tục nhận được đầu tư rất lớn và có sự chuyển dịch, bởi các tổ chức tài chính truyền thống không còn tự đổi mới từ bên trong mà chuyển sang dạng hợp tác hoặc sáp nhập các công ty Fintech nhằm nhanh chóng đổi mới công nghệ, tiếp cận người dùng.

Cũng nằm trong xu hướng trên thế giới, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đã bắt đầu làm việc và hợp tác với Fintech để hỗ trợ và triển khai công nghệ, thúc đẩy sự đổi mới trong thời đại công nghệ số. Hiện tỷ lệ dân số chưa có tài khoản ngân hàng chiếm đến 69%, trong đó có đến 73% người dân đang sống ở vùng nông thôn bị hạn chế  tiếp cận các dịch vụ tài chính, trong khi tỷ lệ người sử dụng điện thoại và Internet rất cao, thời gian tương tác trên môi trường online rất nhiều. Nhận định về những con số trên, ông Trần Hữu Đức cho biết, đây là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ tài chính trên nền tảng kỹ thuật số để tiếp cận đến lượng khách hàng lớn này.

Khi các dịch vụ tài chính có sự thay đổi dưới sự tác động của trí tuệ nhân tạo, blockchain, an ninh mạng và dữ liệu, người hành nghề kế toán cũng thay đổi vai trò và yêu cầu nhiều kỹ năng nghề nghiệp mới.

Bài trình bày “Đột phá kỹ thuật số và nghề nghiệp kế toán” của bà Kristin Gillon nhấn mạnh những giá trị mà công nghệ đem đến trong công việc: “Sự hỗ trợ của công nghệ sẽ giúp giảm thời gian của kế toán viên trong những công việc lặp đi lặp lại như ghi chép sổ kế toán, lưu trữ, báo cáo và đối chiếu. Như vậy, người làm kế toán có thể dành nhiều thời gian hơn cho những nhiệm vụ có giá trị cao như phân tích từ dữ liệu, tư vấn chiến lược cũng như các công việc đòi hỏi độ phức tạp và chuyên môn cao”.

Tuy nhiên, công nghệ cũng sẽ tạo ra thách thức cho nghề nghiệp kế toán, đặc biệt trong các kỹ năng nghề nghiệp. “Để làm việc hiệu quả dưới sự hỗ trợ của công nghệ 4.0, trước hết, người làm trong lĩnh vực kế toán cần có hiểu biết về công nghệ. Bên cạnh đó, các kế toán viên cũng sẽ đảm nhiệm nhiều hơn vai trò cố vấn và hợp tác nên đòi hỏi phải nắm vững và luôn cập nhật kiến thức kinh doanh và thương mại, kỹ năng mềm và tư duy phản biện. Sự biến chuyển của công nghệ là không ngừng nên họ cũng cần “thái độ số”, đó là luôn tìm hiểu và cởi mở, khả năng thích ứng và sẵn sàng thay đổi”, bà Kristin nhấn mạnh tại hội thảo.

Phát biểu tại hội thảo, bà Đặng Thị Mai Trang, Trưởng đại diện ICAEW tại Việt Nam cho biết: “Thế giới đang chứng kiến sự thay đổi nhanh chóng trong cuộc cách mạng công nghệ 4.0 và sự ảnh hưởng của công nghệ số đối với sự phát triển của từng nền kinh tế, từng doanh nghiệp cũng như từng bộ phận, cá nhân. Nếu chúng ta nắm bắt được lợi thế và có sự chuẩn bị chu đáo trước sự thay đổi này thì sự phát triển cá nhân, doanh nghiệp, nền kinh tế sẽ có lợi thế lớn, và ngược lại, nếu chưa chuẩn bị tốt thì sẽ dẫn đến sự tụt hậu, ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế quốc gia.”

“Chính vì vậy, ICAEW với mong muốn đóng góp vào sự phát triển nền kinh tế Việt Nam cũng như nền kinh tế toàn cầu, từ năm 2015, ICAEW đã liên tục tổ chức các cuộc hội thảo chuyên môn và mời các chuyên gia đến Việt Nam để chia sẻ kinh nghiệm và các nghiên cứu”, bà Trang chia sẻ thêm.

Cũng theo bà Trang, từ những yêu cầu đổi mới nguồn nhân lực kế toán kiểm toán cũng như trong các ngành dịch vụ tài chính đặt ra trong những năm gần đây, ICAEW đã tích hợp các nội dung về công nghệ thông tin, dữ liệu lớn vào chương trình đào tạo ICAEW CFAB và ICAEW ACA dành cho học viên. Bên cạnh đó, ICAEW cũng phối hợp hỗ trợ các trường đại học đưa các nội dung này vào giảng dạy, giúp sinh viên tiệm cận nhiều hơn với kiến thức cập nhật nhất, mong muốn thế hệ tương lai có sự trang bị tốt nhất những kỹ năng cần có trong môi trường công nghệ số.

Nguyễn Hùng