Sự thật bất ngờ đằng sau khoá học trực tuyến “hút khách” nhất lịch sử

Bi kịch phía sau những giảng đường danh tiếng bậc nhất thế giới

Tiến sĩ Emma Seppala, Giám đốc Khoa học của Trung tâm Nghiên cứu về Lòng trắc ẩn và vị tha của ĐH Stanford (Hoa Kỳ) đã mô tả trong cuốn sách “Con đường đến với Hạnh phúc" rằng: “Khi bạn tới thung lũng Silicon Valley – vương quốc, lãnh địa của Facebook, Google, Twitter, và trường ĐH Stanford… gần như ngay lập tức bạn sẽ cảm thầy sự ồn ào trôi trong bầu không khí.

Tại bất kỳ quán cà phê nào ở khu trung tâm của Paulo Alto, bạn chắc chắn sẽ nghe thấy những cuộc trò chuyện đầy phấn khích, hứng khởi của các doanh nhân với nhà đầu tư hoặc những sinh viên xuất sắc đang ngồi trong những thành đường đẹp như mơ hứng khởi nghe các giáo sư đạt giải Nobel giảng bài.

Thung lũng Silicon đại diện cho những gì đẹp nhất của giấc mơ Mỹ: tuổi trẻ, hoài bão, nhiệt huyết, sáng tạo, thành công, danh tiếng”. Nhưng đằng sau "bức tranh đẹp đẽ" đó là tỷ lệ sinh viên tử tự tử gây choáng váng, điển hình là ở ĐH Stanford.

Carole Pertofsky, Giám đốc Chương trình Nâng cao Hạnh phúc và Sức khoẻ của ĐH Stanford, người đã thiết kế lớp học hạnh phúc giải thích về "hội chứng con vịt”.

Tức là ở đây, mọi người mặc định là ai cũng phải tỏ ra mình vui vẻ hạnh phúc, cho dù bên trong lòng có mệt mỏi chán chường đến đâu. Cái này được gọi là "hội chứng con vịt". Con vịt khi bơi trên mặt hồ nhìn rất ung dung thong thả, nhưng nhìn bên dưới mới biết chú ta đang đạp chân điên cuồng giữ cho mình nổi.

Mô tả về áp lực phải thành công của sinh viên ngôi trường nằm trong top Ivy League, tiến sỹ Emma Seppala ví dụ trường hợp nữ sinh viên tên là Jackie, một trong học trò tài năng bà từng dạy.

“Cô ấy thường quen với thành công. Khi còn rất trẻ, Jackie đã nhận được nhiều sự ca tụng và là tâm điểm chú ý của truyền thông.

Năm 14 tuổi, cô sáng lập một tổ chức phi lợi nhuận dạy nhảy cho những đứa trẻ có hoàn cảnh thiệt thòi để chúng từ bỏ cuộc sống lang thang và phát triển sự tự tôn.

Cô xuất sắc đạt nhiều thành tích, trong đó có giải thưởng từ cuộc thi sắc đẹp ở địa phương. Và với hàng loạt dấu mốc ấn tượng, cô được nhận vào ĐH Stanford.

Nhưng khi bước chân vào Stanford, xung quanh Jackie đều là những gương mặt đã từng nhận nhiều giải thưởng trong quá khứ, có người là ứng viên danh sách top 20 - top 30 của tạp chí Forbes, vận động viên Olympic, giành học bổng Rhodes, thành viên trẻ nhất của Hội đồng bang California.

Áp lực tiếp tục phải giữ ngôi vị dẫn đầu khiến Jackie điên cuồng lao vào học tập, nghiên cứu, hoạt động xã hội để giành thêm những giải thưởng điều đó khiến cô đã bị mắc chứng mất ngủ cộng trầm cảm hưng phấn trong một thời gian dài.

Chứng kiến tỷ lệ sinh viên bị mắc chứng căng thẳng, lo lắng, chán nản quá nhiều, Giáo sư Laurie Santos (Đại học Yale – Hoa Kỳ) đã kiến tạo lớp học tên là “Khoa học về Hạnh phúc”.

Đây là khoá học có số lượng sinh viên tham dự đông nhất trong hơn 317 năm lịch sử của trường ĐH Yale và khi xuất hiện trên trang giáo dục trực tuyến Coursera nó chạm mốc 1,8 triệu người đăng ký – một con số kỷ lục của khoá học trực tuyến trong lịch sử nhân loại.

Theo Thời báo New York, ở một quốc gia giàu có nhất thế giới nhưng có tới hơn một nửa sinh viên sống trong tình trạng lo lắng, vô vọng đến mức không dám dành một vài giờ ít ỏi để nghỉ ngơi thì khoá học này là một cẩm nang sống vô cùng hữu ích và cần thiết.

"Rat race” – một cụm từ thông dụng trong xã hội Mỹ, trong đó có các giảng đường đại học. “Rat race” là một cuộc đua chuột vô tận.

Nó gợi lên hình ảnh của những con chuột trong phòng thí nghiệm đua để có được những “pho mát” – giống như con người trong xã hội trong cuộc ganh đua khốc liệt để tìm kiếm tiền bạc, địa vị, tài chính.

Bí mật của hạnh phúc?

Theo Giáo sư tâm lý học Yale, Laurie Santos: Trong đại dịch, nhiều người đã đăng ký khoá học hạnh phúc hơn. Santos cho biết rất nhiều người quan tâm đến việc làm thế nào để họ có thể thăng hoa hơn một chút và cũng có thể bảo vệ sức khỏe tinh thần của họ trong thời điểm này.

“Chỉ trong thời gian diễn ra Covid-19, chúng tôi đã có sự gia tăng đáng kể về số lượng người đăng ký, vì vậy hơn 2 triệu người đã đăng ký, chỉ trong vài tháng qua”, Santos nói.

Cô cho biết hàng triệu người đó ở hơn 200 quốc gia. Kết quả cho thấy lớp học có tác động đến mức độ hạnh phúc của những người tham gia.

“Chúng tôi có dữ liệu sơ bộ cho thấy trên thang điểm hạnh phúc 10 điểm, mọi người tăng lên khoảng 1 điểm khi họ tham gia lớp học và điều đó thật tuyệt vời khi chúng tôi đang làm cho hàng triệu người hạnh phúc hơn một chút”.

Lớp học là các video ngắn của cô và một số sinh viên Yale để gợi mở về chìa khoá mật của hạnh phúc. Cô cho biết nhiều người nghĩ rằng hoàn cảnh của họ thúc đẩy hạnh phúc, nhưng thực tế lại khác biệt hơn. Mọi người có thể kết nối với hạnh phúc trong bộ não của họ bằng cách thực hiện các hành động đơn giản.

Khóa học có thể được thực hiện theo cách của riêng bạn. Có bài tập về nhà, nhưng nó không liên quan đến các bài luận. Đó là bài tập thực hiện hành động thiết thực chẳng hạn như tạo một kết nối quan hệ xã hội mới, thực hiện một hành động tử tế ngẫu nhiên hoặc trong bữa ăn, có mặt và thưởng thức trải nghiệm.

“Đó là những thứ sẽ thôi thúc ám ảnh đa số chúng ta phải đạt được nhưng sau một thời gian sử dụng, có thể bạn sẽ nhàm chán và không còn cảm thấy hạnh phúc như kỳ vọng ban đầu”.

Bởi: “Một chiếc xe hơi mới sau một thời gian sử dụng sẽ trở nên lỗi thời có thể khiến bạn không còn vui như ngày đầu; một kỳ nghỉ ở châu Âu hay chuyến thám hiểm của châu Phi có thể biến mất nhưng nó sẽ mãi ở trong tâm trí bạn như một ký ức đẹp đáng nhớ cả đời”, GS Santos trích dẫn GS Dan Gilbert của ĐH Havard.

Do đó, vị giáo sư dành lời khuyên đến các bạn sinh viên hãy đầu tư cho các trải nghiệm chứ không phải vật chất. Đó có thể là những việc bạn cắm một bình hoa, nấu một món ăn ngon, đọc một trang sách, đi bộ dưới trời mưa lâm thâm ngắm hoa anh đào bay trong gió.

Hãy tạo cho mình một danh sách của những điều giản dị mà khi trải qua chúng, bạn cảm thấy sung sướng và mãn nguyện. Và hãy nhớ chia sẻ những cảm xúc của mình lắng đọng trong thời khắc này với bạn bè, người thân qua những bức ảnh hay dòng tin nhắn.

Điều đó nhắc về giây phút bạn đang sống trong hiện tại với lòng biết ơn cuộc đời đã ban tặng cho bạn những món quà tuyệt vời đến vậy” – GS Santos chia sẻ.

GS Santos nhấn mạnh đến một lý do phổ biến khiến con người không hạnh phúc là thường xuyên so sánh mình với người khác. Chúng ta luôn bị áp lực phải so sánh cuộc đời mình với những kẻ xung quanh theo kiểu “cỏ nhà khác luôn xanh hơn”.

Giáo sư Santos bắt đầu với một tấm ảnh chụp ba người chiến thắng trong thế vận hội Olympic. Người có nụ cười gượng gạo nhất không phải người giành huy chương đồng mà là người nhận huy chương bạc vì người này so sánh mình với người được huy chương vàng để rồi tiếc nuối, buồn bực. Còn người đạt huy chương đồng so sánh với người về đích thứ 4 trắng tay nên họ thấy vui.

Nhiều bất hạnh nảy sinh từ cảm giác so sánh trong công việc khi bạn thấy cuộc sống dễ chịu hơn nếu làm trong một công ty không có quá nhiều sự khác biệt về thu nhập hay khoảng cách về tài năng; trong cuộc sống khi là cư dân của một thị trấn, vùng quê yên bình sẽ thoải mái, vui vẻ hơn là sống nơi đô thị phồn hoa với áp lực cạnh tranh, đấu đá hay khi lướt mạng xã hội khi thấy những hình ảnh trai xinh, gái đẹp, cuộc sống sang chảnh, gia đình hạnh phúc…

Và nguyên tắc căn bản được GS Santos đưa ra là hãy so sánh bản thân với phiên bản của chính mình ngày hôm qua thay vì so sánh với người khác.

Hãy tập tập thói quen viết ra ba điều biết ơn mỗi ngày để thấy mình đang may mắn hơn nhiều người khác như thế nào. Đó có thể chỉ là một bữa ăn ngon, cơ hội gặp lại bạn cũ sau 10 năm quên lãng, được tắm nước nóng với tinh dầu thơm, có một công việc, một mái nhà, một gia đình trong lúc hàng nghìn sinh mạng đang bị cướp đi mỗi ngày bởi đại dịch Covid -19.

Ngoài ra, chúng ta cũng đừng quên việc học thiền, tập thở, rèn luyện thể thao, uống đủ nước, ngủ đủ giờ cũng giúp gia tăng đáng kể cảm giác hạnh phúc.

Đặc biệt, GS Santos chỉ ra, những nghiên cứu cho thấy người hạnh phúc thường xuyên dành thời gian cho gia đình, bạn bè và họ có một mạng lưới quan hệ xã hội giàu có.

Cô khuyên sinh viên nên dùng 5 phút mỗi ngày để trò chuyện với ai đó ở bến xe bus, ở quán ăn, với cô thủ thư hay người dọn dẹp tại trường. Giúp bạn bè những việc nhỏ, nói những lời tử tế với người thân, hiến máu, tình nguyện, viết thư thăm hỏi và cảm ơn với một ai đó đã từng giúp đỡ bạn – một ai đó từng là nguồn cảm hứng khiến bạn thay đổi cuộc đời theo chiều hướng tích cực đều có thể mang lại hạnh phúc cho tâm hồn.

“Đó thực sự là hành vi của chính chúng ta. Chính suy nghĩ của chúng ta, những thứ mà chúng ta có thể kiểm soát, thực sự giúp cải thiện sức khỏe tinh thần của chúng ta.

Những thứ như tăng cường kết nối xã hội, làm những điều tốt đẹp cho người khác, ưu tiên những thói quen lành mạnh như tập thể dục và ngủ”, GS Santos tiết lộ về bí mật hạnh phúc.