Sự khác biệt giữa Phonics và cách học tiếng Anh truyền thống

Ông Ben Longworth, giám đốc điều hành hệ thống Anh ngữ nổi tiếng thế giới I Can Read (Em biết đọc), đã có những chia sẻ lý thú về kinh nghiệm và phương pháp dạy tiếng Anh tiên tiến nhất hiện nay - phương pháp Phonics:

Trước tiên, cần khẳng định một thông tin có thể sẽ gây ngạc nhiên cho các bậc phụ huynh: Bảng chữ cái ABC mà trẻ được học qua bài hát chẳng có tác dụng gì đáng kể trong việc học tiếng Anh.

Cách phát âm các chữ cái trong bảng alphabet không phải là cách phát âm các chữ cái đó khi nó được đặt trong từ.

Ví dụ: Trẻ được dạy chữ a trong tiếng Anh đọc là /ei/, nhưng chữ “a” trong từ “cat” (con mèo) phát âm là /ae/, trong “was” phát âm là /o/, trong “baby” (đứa bé) phát âm là /ei/, trong “father” (cha) phát âm là /a/, trong “orange” (quả cam) phát âm là /i/…

Như vậy, với chỉ một chữ “a” mà đã có những sự biến hóa khôn lường trong cách phát âm khi đặt vào các từ khác nhau.

Âm là cách phát âm của chữ cái khi đặt trong một từ tiếng Anh cụ thể. Một chữ cái có thể có nhiều cách phát âm khác nhau, như trong ví dụ về chữ “a” ở trên. Âm trong tiếng Anh khá giống âm trong tiếng Việt, đó là một lợi thế lớn của người Việt khi học tiếng Anh.

Ví dụ: Trong bảng âm chữ cái tiếng Anh, ngoài âm u (đọc gần giống ă trong tiếng việt), w (đọc là gườ), x (đọc là kz)... thì đa số các âm còn lại tương đối giống tiếng Việt.

Vì vậy, thay vì bắt bé học thuộc bảng chữ cái ABC theo bài hát, bạn có thể yên tâm dạy con mình phát âm tiếng Việt cho chuẩn trước bởi nó rất gần với các âm trong tiếng Anh.

Chỉ cần học thuộc bảng âm của chữ cái tiếng Anh (gọi là Phonics alphabet), bé đã có thể phát âm chuẩn tất cả các từ đơn giản có cấu trúc CVC (nguyên âm - phụ âm - nguyên âm) như cat (k-a-)t, bat (b-a-t), mud (m-ă-d)... Nhờ vậy, bé sẽ cảm thấy phát âm tiếng Anh cũng đơn giản và gần gũi. Đó là điểm khác biệt đầu tiên giữa phương pháp dạy tiếng Anh truyền thống và Phonics.

Phonics không bắt trẻ học thuộc cách phát âm từ mới mà sẽ cung cấp cho trẻ bộ quy tắc phát âm để trẻ không bị rối loạn khi thầy cô, cha mẹ, bạn bè… mỗi người đọc một từ theo nhiều cách khác nhau (mà không biết cách nào là đúng!). Lúc đó, bộ quy tắc sẽ giúp trẻ tìm ra cách đọc đúng nhất.

Lợi thế tiếp theo của việc học theo Phonics là việc học ngoại ngữ mà không phải phụ thuộc hoàn toàn vào trí nhớ. Nếu bắt trẻ hễ gặp từ mới nào là phải vận dụng trí nhớ để thuộc cách đọc, cách này rất không khoa học bởi trí nhớ con người có hạn, trí nhớ nhiều khi cũng “phản chủ”, chưa kể nó sẽ lão hóa theo thời gian.

Tuy vậy Phonics trong tiếng Anh phức tạp hơn quy tắc đánh vần trong tiếng Việt rất nhiều. Nó đòi hỏi phương pháp giảng dạy tốt kết hợp với giáo viên nhiều kinh nghiệm. Thực tế ở nước ngoài, không phải giáo viên bản xứ nào cũng có thể dạy được Phonics. Trên thế giới hiện nay đã xuất hiện một số hệ thống dạy tiếng Anh chuyên biệt theo phương pháp Phonics, nổi bật nhất phải kể đến I Can Read. I Can Read sẽ giúp các bé ít phải vận dụng trí nhớ trong quá trình học tiếng Anh, đồng nghĩa với việc giảm bớt gánh nặng học tiếng Anh cho bé.

Sự khác biết của hệ thống này là sự kết hợp giữa giáo trình riêng, giáo viên và phương pháp giảng dạy thành một thể thống nhất chứ không đơn giản là bộ giáo trình. Thay vì bắt trẻ thuộc cách phát âm của từng từ mới, hãy giúp trẻ nắm được các quy tắc phát âm để có thể đối phó với bất kỳ từ tiếng Anh nào. Khi đã thành thạo các quy tắc này, việc phát âm chuẩn tiếng Anh đã trở thành một kỹ năng đơn giản.

Hiện I Can Read cũng đã có mặt tại Việt Nam với 4 trung tâm tại Hà Nội và TPHCM.

Tại sao phải học Phonics trong tiếng Anh?

Phát âm chuẩn rất quan trọng bởi nó là chìa khóa cho các kỹ năng còn lại: Phát âm chuẩn giúp trẻ nói được và nghe được thứ tiếng Anh chuẩn. Nghe và nói lại là hai kỹ năng cơ bản, có tính ứng dụng cao nhất trong việc học ngoại ngữ. Nghe nói tốt sẽ là cái nền vững chắc để học đọc viết tốt, giúp trẻ hoàn thiện được cả 4 kỹ năng nghe - nói - đọc - viết.

Đối với trẻ chưa đến tuổi đi học, bố mẹ nên cho trẻ tiếp xúc với tiếng Anh một cách tự nhiên thông qua các bài hát tiếng Anh, các chương trình truyền hình thiếu nhi bằng tiếng Anh và nếu có điều kiện, nên cho trẻ bắt đầu học đánh vần tiếng Anh bằng phương pháp Phonics tại các trung tâm uy tín để trẻ có thể phát âm chuẩn ngay từ đầu.