Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: "Xây dựng xã hội học tập là nhiệm vụ chiến lược"

Chiều 30/11, Hội Khuyến học Việt Nam tổ chức Hội nghị tổng kết "Đề án đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020" theo Quyết định 281/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam ghi nhận và biểu dương những nỗ lực của Hội Khuyến học Việt Nam trong thực hiện Đề án 281.

Phó Thủ tướng nhận định: Giáo dục có được ngày hôm nay có sự đóng góp tích cực của hệ thống khuyến học cả nước và sự đồng tình của nhân dân trong việc hưởng ứng tham gia xây dựng các mô hình học tập.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của khuyến học, khuyến tài và xây dựng xã hội học tập, Phó Thủ tướng cho hay, từ khi lập nước đến giờ, đẩy mạnh học tập đã luôn nằm trong tư tưởng lãnh đạo của Đảng, của Bác Hồ: "Chúng tôi trong nhiều lần làm việc với bạn bè quốc tế, có nhắc đến niềm tự hào tinh thần hiếu học của dân tộc Việt Nam. Đó là biểu tượng của xã hội học tập.

Khi giải phóng miền Nam, nước ta còn khoảng 30% người Việt mù chữ, chúng ta lại làm cuộc xóa mù lần thứ hai. Sau này, Đảng và Nhà nước có các chỉ thị đẩy mạnh toàn dân học tập, điều này không chỉ phù hợp truyền thống đất nước mà còn phù hợp với xu thế của thế giới. Các quốc gia trên thế giới đều nhấn mạnh việc đẩy mạnh phát triển đất nước nhờ nguồn lực con người, nhờ học và học tập suốt đời".

Ngày 20/2/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 281/QĐ-TTg, phê duyệt Đề án "Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020" và giao cho Hội Khuyến học Việt Nam chủ trì (gọi tắt là Đề án 281).

Đề án của Chính phủ có mục tiêu chung là triển khai đẩy mạnh các hoạt động học tập thường xuyên, học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng thông qua việc xây dựng và triển khai các mô hình: Gia đình học tập, dòng họ học tập, cộng đồng học tập và đơn vị học tập, góp phần xây dựng xã hội học tập từ cơ sở.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định, các kết quả không chỉ là số liệu của gia đình, dòng họ, cộng đồng học tập… mà còn là kênh thăm dò ý kiến của nhân dân về gia đình, dòng họ, cộng đồng, xã hội học tập trong nhân dân. Nhân dân đều đánh giá Đề án 281 nếu tiếp tục thực hiện không chỉ giúp cho đất nước phát triển mà còn giúp đoàn kết tình làng, nghĩa xóm, cộng đồng và trật tự an toàn trên địa bàn tốt hơn.

Phó Thủ tướng cho rằng, sự đồng tình tâm huyết hệ thống khuyến học cả nước, sự hỗ trợ của các doanh nghiệp, giới truyền thông và toàn dân góp phần tạo nên thành công của đề án này.

Phó Thủ tướng cũng đặt câu hỏi: "Tại sao một số địa phương trong cả nước đạt các tiêu chí về gia đình, dòng họ, cộng đồng học tập nhưng một số địa phương lại không đạt?".

Theo Phó Thủ tướng, lý do căn bản nhất là ở nơi ấy, cấp ủy và chính quyền chưa quan tâm sát. Theo Phó Thủ tướng, chúng ta phải thẳng thắn nhìn nhận rằng, lãnh đạo chính quyền ở những nơi đó chưa nhận thức sâu sắc được ý thức trách nhiệm sự phát triển bền vững của địa phương mình nói riêng và của cả nước nói chung.

"Nói quan trọng nhưng tỉnh không chỉ đạo, không dành nguồn lực thì điều đó chứng tỏ, anh nhận thức chưa được như anh nói. Tôi lên mạng tìm tất cả phát biểu của các đồng chí lãnh đạo các tỉnh chưa đạt tiêu chí ở các đại học, các đồng chí nói rất tốt nhưng lời nói chưa đi đôi với hành động" - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng cũng đặt vấn đề băn khoăn về thực trạng, các vùng rất khó khăn dường như lại đạt chỉ tiêu cao hơn các vùng có điều kiện ít khó khăn hơn. "Dường như các đô thị lớn kinh tế phát triển thì phong trào xây dựng gia đình, dòng họ, cộng đồng, xã hội học tập lại không sôi động bằng các tỉnh nông thôn, thậm chí là miền núi, vùng sâu vùng xa.

Đây là câu hỏi mà giai đoạn tới chúng ta phải xem xét, điều chỉnh, quán triệt. Phải chăng, do có nhận thức rằng, khuyến học, khuyến tài chỉ thường dành cho đối tượng có trình độ thấp thôi, còn những đô thị, thành phố phát triển lại không chú ý", Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, chúng ta nhất định phải tiếp tục phát triển mạnh hơn nữa phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập nói chung và làm sao thúc đẩy, gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị mở rộng quy mô từ xã đến huyện đến tỉnh, từ trung ương đến địa phương. Bởi lẽ việc xây dựng xã hội học tập không phải là việc riêng của Bộ GD&ĐT và Hội Khuyến học Việt Nam mà là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị Hội Khuyến học Việt Nam tiếp tục thực hiện đề án cho đến trước khi có sự điều chỉnh mới. Đồng thời, yêu cầu các đơn vị, địa phương thống nhất nhận thức về việc triển khai phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, phát triển các mô hình học tập; coi đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị. Giai đoạn 2021 - 2025, cùng với việc tiếp tục triển khai phong trào học tập suốt đời, Hội Khuyến học Việt Nam xây dựng Đề án mô hình công dân học tập và xã hội học tập.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ ghi nhận, qua tổng kết Đề án 281 đã phần nào nói lên tâm huyết của các cấp Hội Khuyến học Việt Nam trong công tác khuyến học, khuyến tài. Bộ GD&ĐT luôn trân trọng kết quả đã đạt được của Hội Khuyến học Việt Nam, đặc biệt là những tấm gương tâm huyết về công tác này.

Thời gian qua, dù còn nhiều khó khăn nhưng các cấp Hội Khuyến học Việt Nam đã nỗ lực triển khai nhiều chương trình, hoạt động và đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Bộ GD&ĐT cũng phối hợp với Hội Khuyến học Việt Nam tổ chức nhiều hội thảo có ý nghĩa trong nước và quốc tế.

Bộ trưởng khẳng định, Bộ luôn lắng nghe và mong muốn ngày càng nhận được nhiều ý kiến đóng góp của cán bộ làm công tác khuyến học, khuyến tài đối với sự nghiệp giáo dục đào tạo. Đồng thời sẵn sàng tiếp tục phối hợp với Trung ương Hội Khuyến học để tổ chức các hoạt động khuyến học, khuyến tài có chất lượng.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết, xây dựng và triển khai mô hình "công dân học tập" trong các trường đại học đang được Bộ triển khai tích cực. Đồng thời chú trọng xây dựng hệ thống giáo dục thường xuyên có tính liên thông, mở đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời của người dân. Ngành Giáo dục đang tiên phong xây dựng chuyển đổi số; đặc biệt trong dịch Covid-19 vừa qua, ngành Giáo dục đã triển khai thực hiện tốt việc dạy học trực tuyến.

Trao đổi về xây dựng tài nguyên mở, Bộ trưởng khẳng định, Bộ sẽ tích cực tham gia nội dung này. Việc tổ chức học tập thường xuyên của các loại hình cán bộ, công chức, viên chức không chỉ nhằm mục đích lấy chứng chỉ mà điều quan trọng là nâng cao kiến thức và trình độ, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội chuyển đổi số.