Làm thế nào để nuôi dưỡng sự tự tôn lành mạnh ở trẻ?

Irina Gorelik - nhà tâm lý học trẻ em tại Trung tâm trị liệu Williamsburg - đã chỉ ra một số dấu hiệu của trẻ có lòng tự tôn thấp, bao gồm cả việc phải "đấu tranh" để chịu đựng những cảm xúc tiêu cực, không thích thử thách, bỏ cuộc quá nhanh hoặc quá cầu toàn.

Bà nói: "Những đứa trẻ thể hiện vẻ ngoài tự tin nhất có thể đang phải vật lộn với lòng tự tôn; trong khi đó, những đứa trẻ phát triển chậm hơn có thể tin tưởng vào bản thân tốt hơn".

Nếu các bậc phụ huynh cảm thấy con có sự tự tôn thấp hoặc lo lắng con có thể phát triển chứng này thì có thể thực hiện các bước sau đây để giúp con tăng sự tự tin và đối phó với những suy nghĩ tiêu cực. 

Hãy để con cảm thấy tồi tệ

Gorelik cho rằng việc loại bỏ cảm xúc tiêu cực có thể phản tác dụng và khiến trẻ tự ti hơn. Khi phụ huynh nói với con trẻ về những cảm xúc tiêu cực hoặc nói rằng chúng đang phản ứng thái quá có thể làm mất giá trị cảm xúc của con.

Có thể vào thời điểm đó, nó thật khó; nhưng về lâu dài việc này sẽ có lợi hơn cho trẻ khi chúng học được cách đối mặt với cảm xúc tiêu cực. Bà khuyên: "Hãy cho phép con trẻ được trải nghiệm đầy đủ các cung bậc cảm xúc và giúp con học cách tin tưởng vào những điều mình đã trải qua". 

Đừng "sửa chữa" cảm xúc của con

Đừng coi cảm xúc của con như một vấn đề cần giải quyết. Gorelik nói: "Thay vì cố gắng can thiệp để "sửa chữa" cảm xúc của con, cha mẹ nên tập trung lắng nghe khi trẻ chia sẻ về những tình huống khó khăn và dạy chúng đặt tên cho cảm xúc của mình.

Hãy để trẻ tự tìm cách giải quyết vấn đề ở mức độ phù hợp với sự phát triển, dưới sự khuyến khích và hỗ trợ của phụ huynh khi chúng cần".

Tập trung vào phát triển tư duy

Một số lời khen ngợi có thể hữu ích trong việc nâng cao lòng tự tôn của trẻ. Các bậc cha mẹ nên khuyến khích trẻ chú ý hoặc ghi nhận những nỗ lực của chúng thay vì kết quả cuối cùng.

"Hãy giúp con thấy các kỹ năng được xây dựng nhờ nỗ lực, chăm chỉ, thay vì chỉ tập trung vào kết quả", bà Gorelik cho biết.

Nếu trẻ ghi được điểm trong một trò chơi, cha mẹ có thể nói "Chà, con đã dành nhiều thời gian luyện tập để làm được điều đó, cảm giác đó như thế nào?", thay vì chỉ tập trung vào cảm giác khi ghi bàn thắng.

Hay khi trẻ vẽ một bức tranh, cha mẹ có thể nhận xét: "Cha/mẹ thấy con rất chăm chỉ, con nghĩ sao nếu sử dụng những màu này", thay vì khen bức tranh đẹp như thế nào.

Hãy để con trẻ có lòng tự tôn bên trong thay vì phụ thuộc vào sự ghi nhận từ các nhận xét và phần thưởng bên ngoài.