Không công khai điểm số học sinh là giấu dốt?

Giữ bí mật là giấu dốt?

Giáo viên (GV) thông tin cụ thể điểm số của từng học sinh (HS) được xem là một phần rất quan trọng trong các buổi họp phụ huynh. Có thể điểm của các em được dán bằng thông báo còn hai nhóm HS thường được “xướng tên” trong buổi họp là những em đạt hạng cao nhất nhì và những em… điểm số thấp nhất.

Mới đây, TPHCM ra chỉ đạo đến các trường tiểu học không được công bố tên và điểm số của HS dưới bất bất kỳ hình thức nào trong buổi họp với phụ huynh và sinh hoạt với HS.

Chủ trương giữ bí mật điểm số của HS được rất nhiều người ủng hộ, nhất là những người làm công tác giáo dục, các nhà tâm lý. Nhưng cũng có nhiều người phản ứng, chủ yếu là các bậc phụ huynh. Họ lo ngại việc không công bố điểm số nghĩa việc giáo dục đang “cào bằng” các em như nhau. Phụ huynh sẽ không biết lực học con mình nằm ở mức nào so với bạn bè, còn các em mất tinh thần ganh đua để cố gắng.

“Liệu có phải chúng ta cố tình giấu dốt cho trẻ? Học kém mà được giấu kín, học giỏi lại không được công bố thì e rằng các em yếu không cần cố gắng, giỏi mất đi hứng thú ”, chị Trần Minh Ngọc, phụ huynh học sinh tại một trường tiểu học ở Phú Nhuận, TPHCM bày tỏ. Con gái chị Ngọc nhiều năm liền luôn xếp hạng nhất nhì lớp.

Con đạt thành tích cao, việc phụ huynh muốn được công khai điểm số như một niềm tự hào, con được ghi nhận công sức. Ngay cả nhiều phụ huynh con lực học yếu vẫn cho rằng cần biết điểm số của HS khác trong lớp mới nắm được “thứ hạng” của con để khuyến khích, động viên con cố gắng.

Điểm số là việc cá nhân

Cô Nguyễn Thị Ngọc Hà, GV tại một trường tiểu học ở TPHCM bày tỏ, nhiều phụ huynh không đồng tình với việc giữ “bí mật” điểm số của học trò là điều dễ hiểu. Việc xếp hạng, khen thưởng HS dựa vào điểm số bao nhiêu năm đã ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người.Nhiều đánh giá của phụ huynh về con chỉ tập trung vào việc con được bao nhiêu điểm, đứng thứ bao nhiêu. 

Ví dụ, con được điểm 8, nhiều phụ huynh không đánh giá con làm được/chưa được ở đâu, tiến bộ ra sao mà phần lớn so điểm cháu cao hay thấp hơn các bạn trong lớp. Trong khi điểm số chỉ nói lên được phần rất nhỏ khả năng của các cháu.

Nhiều năm nay, cô Hà đã áp dụng không công bố điểm HS thì gặp phải phản ứng của nhiều phụ huynh, họ muốn hỏi điểm của các em khác trong lớp bằng được để “chấm” cho mình mới yên tâm.

Theo các chuyên gia tâm lý, phụ huynh Việt Nam rất quan tâm đến “con nhà khác” trong việc dạy con. Họ thường lấy chuẩn của những đứa trẻ khác để đánh giá khả năng con mình chứ không dựa trên chính đứa con.

Và lâu nay điểm số là thứ có cao thấp rõ ràng là thứ họ dễ bề so sánh nhất. Con điểm cao hơn bạn thì yên lòng là con mình giỏi, con thấp hơn là phụ huynh, bất an lo lắng muốn con cố gắng để vượt hoặc ít nhất phải bằng bạn. Chính vì quá quan tâm vào điểm số của những đứa trẻ khác, đôi khi phụ huynh sai mục tiêu trong việc dạy con, quên mất thứ con cần cố gắng là vượt qua chính mình.

Chủ trương không công bố điểm số học trò, phụ huynh chỉ nắm được điểm của con mình được xem là hết sức tích cực. Phụ huynh sẽ chú tâm vào con để khích lệ trẻ nhiều hơn thay cho việc quá chú tâm vào những trẻ khác. HS cũng sẽ bớt bị so sánh với bạn bè.

TS Nguyễn Khánh Trung (Viện Nghiên cứu phát triển giáo dục IRED) cho hay, ông cực kỳ ủng hộ chủ trương này của TPHCM. Điểm số nên là bí mật chỉ lưu hành nội bộ giữa GV, HS và phụ huynh biết. Như thế sẽ không gây áp lực cho trẻ, cho phụ huynh và tạo một môi trường sư phạm lành mạnh.

Ở các nước Phần Lan, Pháp và nhiều nước tiên tiến điểm số là chuyện cá nhân. Còn chúng ta lâu nay chúng ta quen với việc công khai kết quả học tập của trẻ do còn liên quan đến thi đua, xếp hạng, giấy khen.

Ông Trung cho rằng, thay vì quá chú tâm vào điểm số của con hay của những đứa trẻ khác, phụ huynh cùng GV cần trao đổi nhiều hơn về thái độ của đứa trẻ, tinh thần làm việc tập thể, các thói quen tự chủ, chuyện phát âm, đọc, khả năng tư duy, lập luận… Từ những đánh giá đó để đưa ra những kế hoạch, phương thức thời gian tới nhà trường, gia đình và đứa trẻ cần làm gì.

Hoài Nam