Đề thi học kỳ môn văn sử dụng ngữ liệu nhạy cảm, nhà trường còn lúng túng

Huyên Nguyễn

(Dân trí) - Chánh văn phòng Sở Giáo dục TPHCM nhận định trong quá trình đổi mới một vài đơn vị còn lúng túng, chọn ngữ liệu môn ngữ văn để ra trong đề thi học kỳ chưa thật phù hợp.

Đề thi học kỳ môn văn sử dụng ngữ liệu nhạy cảm, nhà trường còn lúng túng - 1

Học sinh đang học chương trình giáo dục phổ thông mới với cách kiểm tra thay đổi (Ảnh: Huyên Nguyễn).

Mới đây, dư luận phản ứng với đề thi học kỳ môn ngữ văn dành cho học sinh lớp 8, Trường THCS Colette (quận 3, TPHCM) vì cho rằng thiếu sự tôn trọng người thầy. Đề văn trích truyện "Bánh tao đâu?" về một ông thầy đồ (thầy giáo thời xưa) nọ vốn tính tham ăn có nhiều thói hư, tật xấu. 

Nhiều ý kiến nói rằng đoạn trích này quá nhạy cảm, khi đặt vào bối cảnh ra đề như vậy không thể hiện tính giáo dục.

Trước những tranh luận về cách ra đề thi ngữ văn học kỳ I của một số trường trên địa bàn, Chánh Văn phòng Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Hồ Tấn Minh cho biết, tinh thần của kiểm tra đánh giá theo năng lực chương trình đổi mới là không sử dụng lại văn bản đã dạy cho học sinh để ra đề kiểm tra.

Do vậy, các giáo viên sẽ tìm thêm ngữ liệu bên ngoài và học sinh cần vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học, đã rèn luyện để đọc hiểu, phân tích một văn bản mới.

Theo ông Minh, các tranh luận về một vài đề kiểm tra ngữ văn học kỳ I vừa qua chủ yếu liên quan đến việc lựa chọn ngữ liệu; nội dung có phù hợp thời gian làm bài, tâm lý lứa tuổi học sinh hay không; nguồn trích dẫn có cụ thể, rõ ràng, đáng tin cậy hay không.

"Nhằm nâng cao kỹ năng ra đề kiểm tra đáp ứng các yêu cầu của chương trình mới của giáo viên, vào ngày 17 và 18/1 sắp tới, Sở sẽ tổ chức tập huấn để thầy cô tổ trưởng chuyên môn các đơn vị tiếp tục trao đổi, thực hành", ông Minh cho biết.

Trích lại phần tranh luận của đề thi học kỳ môn ngữ văn dành cho học sinh lớp 8, Trường THCS Colette (quận 3, TPHCM) có đoạn như sau: 

"Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

"Ông thầy đồ nọ vốn tính tham ăn. Bữa ấy có người mời đi ăn cỗ, thầy mới cho một cậu học trò nhỏ theo hầu. Đến nơi, thầy ngồi vào cỗ, bảo học trò đứng bên cạnh. Trông thấy trong mâm cỗ còn nhiều bánh trái, bụng no nhưng thầy lại muốn bỏ túi mấy chiếc. Sợ người chung quanh nom thấy thì mất thể diện, thầy mới cầm bánh thản nhiên đưa cho học trò, bảo:

- Này, con cầm lấy!

Vừa đưa, thầy vừa nháy ra hiệu bảo cất mang về cho thầy. Cậu học trò không hiểu được cái nháy mắt thâm thúy của thầy, tưởng thầy cho thật, liền bóc ngay ra ăn. Thầy nhìn thấy giận lắm, nhưng giữa đông đủ mọi người, không dám mắng.

Đến lúc ra về, thầy vẫn còn nhớ đến mấy cái bánh, muốn kiếm cớ để trả thù học trò. Khi hai thầy trò đang cùng đi ngang nhau, thầy bèn giận dữ mắng học trò:

Mày là anh em bạn với tao hay sao mà dám đi ngang hàng với tao?

Trò sợ, vội vàng đi nhanh lên trước. Thầy lại gắt:

Mày là bố tao hay sao mà dám đi trước tao?

Trò tụt lùi lại sau. Thầy lại quát:

Tao có phải là thằng tù đâu mà mày phải đi sau áp giải.

Trò ngơ ngác quay lại thưa:

Bẩm bẩm, con đi thế nào thầy cũng mắng, vậy thầy bảo cho con nên thế nào cho phải?

Thầy chẳng ngần ngại gì nữa, hầm hầm bảo:

Thế bánh tao đâu?

(Truyện "Bánh tao đâu?" - sachhay24h.com)

Câu 1: Văn bản trên thuộc thể loại nào?

Câu 2: Nêu bài học rút ra từ văn bản trên?

Câu 3: Cho biết nghĩa tường minh và nghĩa hàm ý trong câu: "Này, con cầm lấy!".

Câu 4: Dựa vào văn bản, xác định bối cảnh và loại nhân vật.

Câu 5: Viết đoạn văn ngắn (5-7 dòng) nêu suy nghĩ của em về bài học rút ra từ văn bản trên.