Dạy con “phòng vệ” với giáo viên: Phụ huynh cũng rối bời!
(Dân trí) - Những vụ việc dâm ô, quấy rối xảy ra với học sinh trong trường học đã buộc phải đặt ra vấn đề giới hạn giao tiếp giữa thầy và trò trong việc bảo đảm an toàn cho con trẻ. Nhưng chính phụ huynh cũng rối bời không biết phải giáo dục con thế nào...
Nói quá làm con sợ
Việc hiệu trưởng ở Phú Thọ lạm dụng nhiều nam sinh gây chấn động vào cuối năm 2018 thì mới đây dư luận lại bàng hoàng trước sự việc một giáo viên tiểu học ở Bắc Giang bị tố dâm ô nhiều học sinh nữ. Rồi lại hoảng hốt trước những tin nhắn với lời lẽ "gạ tình" của một thầy giáo THPT ở Thái Bình với một nữ sinh của trường.
Trước đó, cũng có những trường hợp thầy giáo phải ngồi tù trả giá cho hành vi xâm hại học trò.
Thế nhưng, việc dạy con trẻ "phòng vệ" với chính giáo viên là một việc càng nghĩ càng thấy khó. Vị thế của một người thầy, trẻ bắt đầu chập chững đến trường đã quen với lời dặn dò "nghe lời thầy cô"...
Chị Phạm Ngọc Dung, ở Phú Nhuận, TPHCM bày tỏ, chị đọc và học hỏi rất nhiều về giáo dục giới tính cho con. Chị hiểu rằng nên nói con tránh xa người xấu, chứ không chỉ là người lạ nhưng rất lúng túng trong việc dạy con giao tiếp với thầy cô.
"Bản thân tôi rất khó để nói cho con hiểu về việc giữ khoảng cách với thầy cô, và vì sao phải như vậy. Không nói thì không được mà nói không đúng sẽ làm con hoảng sợ, mất niềm tin", người mẹ lo lắng.
Trong đó, chị Trần Minh Anh, có con học tiểu học ở Bình Thạnh (TPHCM) cho biết, lớp con chủ nhiệm là thầy giáo và giáo viên một môn cũng là nam nên thật lòng chị rất quan tâm đến việc làm sao giữ an toàn cho con.
Chị từng "dọa" con tránh xa tất cả đàn ông, họ có thể làm điều xấu với con làm cháu bị mất thăng bằng trong giao tiếp với nam giới, kể cả với bố.
Chị Anh thở dài: "Biết mình làm vậy là không đúng nhưng quả thật tôi không biết phải nói thế nào với con. Cháu mới lớp 4 mà cao lớn, phổng phao, hồn nhiên... mà mẹ mất ăn mất ngủ".
Giới hạn giao tiếp cho thầy trò
Các nghiên cứu, khảo sát về vấn nạn xâm hại tình dục đều nhấn mạnh, hầu hết thủ phạm của các vụ xâm hại, quấy rối đều là người quen với nạn nhân. Với nhiều vụ việc đã xảy ra, không thể né tránh việc học sinh có thể gặp nguy hiểm ngay trong trường học mà ở đó "thủ phạm" quấy rối, xâm hại có thể chính là giáo viên.
Người lớn rất quan tâm đến việc dạy đề phòng người lạ nhưng rất ít khi chú ý đến việc dạy trẻ "phòng" người quen, nhất là với người thân, họ hàng, thầy cô...
Học trò ở TPHCM trong chuyên đề về bảo vệ bản thân phòng chống xâm hại tình dục
Bác sĩ tình dục học Nguyễn Lan Hải (Cố vấn Hội quán Các Bà Mẹ) cho biết, trong "Luật bàn tay" về giáo dục giới tính cho con trẻ chỉ ra 5 vòng tròn giao tiếp gồm vòng tay - nắm tay - bắt tay - vẫy tay - xua tay.
Trong quan hệ giữa học trò và thầy cô, bác sĩ Lan Hải bày tỏ thuộc mối quan hệ tương tác ở vòng tròn thứ hai là đối với người thân cận. Các em có thể nắm tay và có thể cho phép ở mức vuốt tóc, vỗ vai thân mật, xoa đầu khích lệ...
Theo bác sĩ Hải, những điều này cha mẹ cần nhắc nhở, giáo dục, thực tập cùng con hàng ngày một cách nhẹ nhàng, nhất là khi gặp từng "đối tượng" tương ứng. Qua đó, cũng dạy trẻ nhận diện, tránh những người con thấy "đáng ngại" chứ không chỉ là người lạ.
Ngoài việc giáo dục các kỹ năng bảo vệ an toàn bản thân, điều quan trọng nhất, theo thầy Nguyễn Đức Thanh, giáo viên ở TPHCM là chúng ta đừng "nhồi" vào đầu con trẻ suy nghĩ: Thầy cô luôn luôn đúng và bắt học trò luôn luôn phải nghe lời thầy cô.
Các em cần hiểu rằng nghề nào, nơi nào cũng có người này người nọ để các em có niềm tin nhưng không quên việc "dè chừng".
"Như vậy, các em mới dễ dàng trong việc nhận diện người tin cậy và người đáng ngại. Không chỉ trong chuyện xâm hại, quấy rối mà trong mọi vấn đề các em cần được giáo dục cách nhìn về sự việc, con người một cách tư duy, đa chiều", thầy Thanh khẳng định.
5 vòng tròn giao tiếp trong "Luật bàn tay" về giáo dục giới tính:
1/ Tâm vòng tròn: dành cho người ruột thịt (bố đẻ, mẹ đẻ, anh chị em ruột), trẻ được quyền (hoặc cho phép) VÒNG TAY ôm hôn, bế ẵm, cõng, tắm khi nếu khi con chưa tự mình làm vệ sinh, ngồi vào lòng, ngủ chung,...
2/ Vòng tròn tiếp theo, dành cho người thân cận như bà con họ hàng, thầy cô, bạn bè: bé được quyền NẮM TAY, “cho phép” vuốt tóc, vỗ vai thân mật, xoa đầu khích lệ.
3/ Vòng tròn thứ 3 dành cho người quen (hàng xóm tin cậy, bạn đồng nghiệp của cha mẹ, đã được gia đình sàng lọc), trẻ được quyền BẮT TAY, chào hỏi, trò chuyện,...
4/ Vòng tròn thứ 4: dành cho người lạ, trẻ chỉ cần VẪY TAY chào, tạm biệt.
5/ Ngoài tất cả các vòng tròn này, với những "người đáng ngại", bé XUA TAY, không tiếp xúc (chứ không phải là xua đuổi, chọc phá, kỳ thị người ta). Người đáng ngại không phải là người đen đủi xấu xí, ngớ ngẩn, tâm thần hay người làm nghề nào đó mà là tự trẻ cảm thấy không thích, bất an, không thoải mái.
Bác sĩ Nguyễn Lan Hải
Hoài Nam