Bi kịch của thần đồng 16 tuổi học tiến sĩ

10 tuổi trở thành sinh viên

Zhang Xinyang (29 tuổi) được gọi là thần đồng từ khi mới 2 tuổi rưỡi vì sớm thuộc hơn 2.000 chữ tiếng Trung. 5 tuổi, Zhang bắt đầu học tiểu học, cậu bé được lên lớp 2 sau 1 tháng đi học, rồi lên thẳng lớp 5 sau 6 tháng đến trường. 10 tuổi, cậu đã hoàn tất chương trình giáo dục phổ thông 12 năm và trở thành sinh viên.

Zhang Xinyang sinh ra ở thành phố Bàn Cẩm, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc. Cha của Zhang là một công chức, mẹ của cậu là giáo viên.

Năm 2006, ông Zhang Huixiang - cha của Zhang Xinyang - xuất bản cuốn Học tập thần kì: Hành trình rèn luyện của cậu sinh viên 10 tuổi Zhang Xinyang. Người cha tự hào kể lại trải nghiệm nuôi dạy cậu con trai thần đồng.

Ở tuổi 13, Zhang Xinyang hoàn tất việc học đại học và tiếp tục học lên cao. Đối với ông Zhang Huixiang, cậu con trai thần đồng chính là người viết tiếp giấc mơ học tập dang dở của ông.

Bản thân ông cũng từng học rất giỏi, thi đỗ chương trình đào tạo thạc sĩ chuyên ngành quản trị kinh doanh của trường Đại học Nhân dân Trung Quốc, nhưng vì cuộc sống gia đình khó khăn, ông phải bỏ dở việc học.

Ông Zhang Huixiang mong rằng con trai ông sẽ học thật giỏi và có bước phát triển vượt xa ông. Khi con mới 2 tuổi, ông đã bắt đầu dạy con học chữ. Ông không ngờ con trai mình rất sáng dạ, dạy đến đâu, nhớ đến đấy. Cậu bé Zhang Xinyang nhanh chóng thuộc hơn 1.000 chữ chỉ sau 3 tháng được cha dạy học.

Sau này, trong quá trình con trai đi học, ông Zhang Huixiang liên tục yêu cầu nhà trường cho con thực hiện các bài kiểm tra để Zhang Xinyang nhanh chóng được lên lớp.

Zhang Xinyang thuở nhỏ bên cha mẹ (Ảnh: The Paper).

Toàn bộ thời gian của cậu bé Zhang Xinyang là dành cho việc học. Có nhiều kỹ năng trong cuộc sống, Zhang hoàn toàn không biết, nhưng đối với cha mẹ của cậu bé thần đồng, những điều ấy không quan trọng.

Cha mẹ của Zhang tin rằng những kỹ năng này, con trai họ có thể học sau cũng không muộn. Họ chỉ quan tâm tới tốc độ con học vượt cấp và đạt được các bằng cấp. Trong gia đình, Zhang không cần động tay giúp cha mẹ bất cứ một việc gì.

Trong những năm tháng cuối bậc trung học, Zhang không học giỏi xuất sắc nữa, nhiều kiến thức cậu không tiếp thu tốt. Lúc này, cha cậu lại tích cực dạy con học. Zhang đi thi đại học năm 10 tuổi và đạt mức điểm 505/750.

Đây là kết quả rất ấn tượng đối với một cậu bé, nhưng kết quả này không đủ để Zhang được vào những trường đại học top đầu tại Trung Quốc. Cậu vào học Đại học Sư phạm Thiên Tân năm 10 tuổi.

16 tuổi học lên tiến sĩ

Việc Zhang học đại học ở Thiên Tân đòi hỏi cha mẹ cậu phải thay đổi công việc và nơi ở để theo cậu đi học đại học. Sau khi Zhang nhập học, nhà trường phân công 2 giáo viên trực tiếp hỗ trợ việc học của Zhang. Cậu bé thần đồng luôn đứng đầu trong các kỳ thi ở trường đại học.

Ở tuổi 13, Zhang có bằng cử nhân và được Đại học Công nghệ Bắc Kinh chào đón tham gia chương trình đào tạo sau đại học. Cùng lúc này, một trường đại học tại Đức cũng mời Zhang theo học, nhưng họ yêu cầu Zhang phải có đủ kỹ năng sống độc lập. Sau khi cân nhắc, cha mẹ Zhang quyết định để cậu học ở trong nước.

Zhang Xinyang ở lứa tuổi "teen" (Ảnh: The Paper).

Lúc này, ở lứa tuổi "teen", Zhang bắt đầu muốn được tự do, cậu yêu cầu cha mẹ không theo sát mình nữa. Khi sống trong ký túc xá, Zhang bắt đầu nghiện trò chơi điện tử, điểm số của cậu sa sút. Lần đầu tiên trong quá trình đi học, Zhang nếm mùi thi trượt. Dù vậy, cậu vẫn kịp khắc phục vấn đề và có bằng thạc sĩ ở tuổi 16.

Zhang không muốn học tiếp lên cao nữa, nhưng cha mẹ cậu nhất quyết muốn cậu sớm có bằng tiến sĩ. Zhang liền yêu cầu cha mẹ mua nhà riêng cho mình ở Bắc Kinh, nếu họ muốn cậu học tiếp lên tiến sĩ.

Cha mẹ Zhang thuê một căn nhà rồi nói dối rằng họ đã mua căn nhà đó. Ở tuổi 16, Zhang bắt đầu theo học chương trình đào tạo tiến sĩ tại Đại học Hàng không Vũ trụ Bắc Kinh, chuyên ngành khoa học toán học.

Zhang dành ra 8 năm để học tiến sĩ, tốc độ học tập của Zhang lúc này đã chậm lại đáng kể. Năm 2019, sau khi có bằng tiến sĩ, Zhang làm giáo viên trợ giảng tại Đại học Sư phạm Ninh Hạ với mức thù lao 10.000 tệ mỗi tháng. Trong năm 2021, Zhang nghỉ dạy và chuyển tới sống ở Thượng Hải.

29 tuổi, thần đồng thất nghiệp, "nằm im, mặc kệ đời"

Hiện tại, ở tuổi 29, Zhang chia sẻ với truyền thông Trung Quốc rằng anh không có công việc ổn định, chỉ khi bạn bè giới thiệu công việc thời vụ nào khiến anh thấy phù hợp, anh mới nhận làm. Kinh tế của Zhang không dư dả.

Zhang thuê nhà giá rẻ ở Thượng Hải. Vài ngày một lần, cha mẹ tới dọn dẹp nhà cửa cho anh. Vài tháng một lần, họ gửi cho anh 10.000 tệ, đây là chi phí sinh hoạt của Zhang. Về cơ bản, Zhang vẫn đang sống dựa vào sự chu cấp của cha mẹ. Anh sống tiết kiệm, ăn uống giản dị.

Zhang cho biết anh cảm thấy thoải mái với cuộc sống hiện tại. Anh không cần có nhà riêng, không muốn phải đi làm hàng ngày và chẳng nợ nần ai. Zhang nghĩ cuộc sống của mình như vậy là ổn.

Zhang Xinyang ở cuộc sống hiện tại (Ảnh: The Paper).

Dù không có thu nhập ổn định và không có tiền tiết kiệm, Zhang không lo lắng bởi anh biết nếu cần gì, anh có thể gọi cho cha mẹ.

Zhang Xinyang cũng theo đuổi lối sống "nằm im, mặc kệ đời" giống như một bộ phận thanh niên Trung Quốc hiện nay.

Zhang từng thấy rất ngột ngạt vì sự kiểm soát của cha mẹ. Hiện tại, đôi bên cũng vẫn hay tranh cãi về định hướng tương lai của Zhang, nhưng anh cảm thấy vui vì đã có thể tự quyết định cuộc sống của mình.

Zhang không định lập gia đình, không muốn có con. Dù vậy, nếu có con, Zhang cho biết sẽ hỗ trợ con hết sức và cho con được sống theo ý muốn của con. Anh sẽ không ép con học, cũng không cần con phải học giỏi hay có bằng cấp cao.

Điều khiến nhiều người bất ngờ là Zhang thoải mái nói về việc anh vẫn đang sống dựa dẫm vào cha mẹ. Cha mẹ đã hỗ trợ Zhang hết sức để anh có bằng tiến sĩ, nhưng Zhang dường như không trân trọng điều này. Anh cũng không thấy những trải nghiệm đã có trên con đường học vấn là có ý nghĩa.

Quanh câu chuyện của Zhang, nhiều người chê trách cách nghĩ, cách sống của anh. Họ cảm thấy tiếc nuối cho một thần đồng từng nhận được nhiều kỳ vọng. Có nhiều cách lý giải về sự "chệch hướng" của Zhang, không ít người cho rằng cách nuôi dạy con của cha mẹ Zhang có vấn đề, họ đã khuyến khích con học tập quá mức và quên dạy con sống tự lập.

Một giáo viên từng dạy Zhang ở bậc đại học chia sẻ: "Ở tuổi này, Zhang Xinyang không còn thời gian để chần chừ nữa. Cậu ấy cần nhanh chóng đưa ra quyết định sẽ làm gì tiếp theo. Cậu ấy có thể tiếp tục nghiên cứu toán học, có thể bắt tay vào kinh doanh hoặc tìm kiếm việc làm phù hợp để ổn định cuộc sống. Điều quan trọng là cậu ấy cần học cách tạo ra một cuộc sống có ý nghĩa cho chính mình".

Theo The Paper/Next Shark